Dünya Ruh Sıhhati Federasyonu’nun teşebbüsü ile 1992 yılından bu yana her yıl 10 Ekim günü “Dünya Ruh Sıhhati Günü” olarak kutlanmaktadır. Öncelikli amacı ruh sıhhati konusunda kamu şuuru oluşturmak ve bu süreçte ruhsal bozukluklara karşı hami çalışmaların ve tedavi hizmetlerinin tanıtılmasını ön plana çıkarmaktır. Bu yazıyı iki kısım halinde yazacağım. Birinci kısım ruh sıhhatinin tarifi ve sağlıklı olmayan insan davranışlarının açıklanması üzerine olacak. İkinci kısımda ise ruh sıhhati ile ilgili toplum tarafından bilinen yanlış inanışlara değineceğim.
RUH SIHHATİ NEDİR?
Ruh sıhhati duygusal, ruhsal ve toplumsal sıhhatimizi kapsayan bir kavramdır. Fikirlerimizi, hislerimizi ve davranışlarımızı tesirler. Gerilimle baş etme biçimimizi, öbürleri ile olan bağlantılarımızı ve hayatımızla ilgili yaptığımız seçimleri tesirler. Ruh sıhhati hayatın her evresinde değerlidir. Ruh sıhhati sıkıntıları bireylerin gündelik hayatlarını önemli boyutlarda tesirler ve bireylerin kendinden beklenen iş, okul, konut, toplumsal roller ve kendine bakabilme fonksiyonlarını giderek yitirip üretici niteliğini ve toplumsallığını kaybetmesi ve misyonlarını aksatmasına sebep olur. Ruhsal hastalıklar tedavi edilemediği vakit daha çok fonksiyon ve işgücü kaybına, ailesel problemlere yol açmakta, hastalığının yaygınlığının ve tedavi maliyetlerinin artmasına neden olabilmektedir. Ruhsal sıhhat sorunlarına sebep olan faktörler şu biçimde sıralanabilir:
Biyolojik faktörler; genetik yatkınlık ve beyin kimyasının değişmesi
Yaşanan hayat deneyimleri; travmalar ya da istismarlar
Ailede ruhsal bir hastalığın olması
Ruhsal hastalıklar sanılanın bilakis toplumun bütününü ilgilendiren bir sorundur ve sanılandan daha sık görülürler. Sıklığı ve yaygınlığı giderek artmakta, toplumun her kesitini etkilemektedir. Ruhsal hastalıklar tedavi edilmediklerinde sonuçları hem bireyi hem de toplumu tesirler ve çeşitli kayıplara yol açabilir. Günümüzde insanların % 25’i- her dört bireyden biri- yaşamlarının bir periyodunda ruhsal hastalıklardan etkilenmektedir. 75 yaşına gelmiş bireyler ortasında rastgele bir ruh hastalığı yaşamış olanların oranı %50,8 i bulmaktadır. Ülkemizde ruh sıhhati sıkıntılarına yönelik damgalama nedeniyle hala ruhsal takviye alma konusunda çekinceler yaşanabilmektedir. Yardım almaktan çekinmeyin ve ruhsal sorunların gerçek tedavi sistemleri ile tedavi edilebildiğini unutmayın.
ERKEN BELİRTİLER
Kendinizde ya da sevdiklerinizde ruhsal bir hastalık olduğunu mu düşünüyorsunuz? Sıralayacağım belirtilerden bir ya da daha fazlasını yaşıyorsanız ruhsal bir sıhhat sorununuz olabilir.
Çok fazla ya da çok az yemek ve uyumak
Gündelik hayatınızdaki insanlardan ve işlerden uzaklaşmak ve odaklanamamak
Enerjinizin olmaması, daima bir yorgunluk hali
Duygusuzlaşma ya da hiçbir şeyin umurunuzda olmaması durumu
Sebepsiz fizikî ağrılar
Çaresizlik ve ümitsizlik duyguları
Bağımlılıkların artması
Normalde olduğundan daha fazla şaşkınlık, unutkanlık, öfke, kaygı yahut endişe durumu
Duygu durumundaki ani değişiklikler
Sürekli birebir olayı ya da kanıyı düşünüp durmak
Gerçekte olmayan sesler duymak, imgeler görmek
Paranoya ve kurgular
Kendine yahut bir diğerine ziyan verme düşünceleri
