4 Adımda Psikolojinizi Düzeltin
Yaz ayının başlarındayız. Havanın olumlu tesiri sayesinde dışarı çıkmak için nedenlerimiz arttı. Uzmanlar mevsim değişimlerinin, insanların fizyolojisi ve psikolojisi üzerinde direkt tesiri olduğu görüşündeler. Bahar ve yaz ayları bildiğiniz üzere alerjisi olan beşerler üzerinde de direkt tesirlidir. Bedenimizdeki hormonal ve fizyolojik değişiklikler mevsimsel depresyonları beraberinde getirebiliyor. Dahası, tedavi edilmeyen depresyon bu aylarında tesirini daha şiddetli gösteriyor. Yazın şimdi başındayken depresyon ile nasıl başa çıkacağımızı öğrenmek ister misiniz? Psikolog Tuba Dadaşoğlu ile yaz depresyonu ile nasıl başa çıkacağımızı konuştuğumuz, kendimizi daha enerjik ve dinamik hissetmek için neler yapmamız gerektiği ile ilgili bilgilendirici bir söyleşi yaptık. Keyifli okumalar dilerim.
Depresyon nedir?
Evet, sahiden de depresyon nedir? Farkındaysanız artık herkes “Depresyondayım!” diyor.Aslında depresyonun en temel manası; isteksizlik hali, hayattan zevk alamamak ve hiçbir şey yapmama isteğidir. Aslına bakacak olursak depresyon; bir beyin hastalığıdır. Yani hem bedeni, hem niyetleri hem de his durumunu tesirler.
Bahar ve yaz depresyonu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Toplumumuzda daha çok bahar ve yaz depresyonu olarak bilinen şey, esasen mevsimsel duygulanım bozukluğudur. Her yılın birebir vakitlerinde tekrar eden bir depresyon çeşididir. Bu süreçte bireyler kendilerini daha çok sömürülmüş ve karamsar hissederler. Bahar depresyonu hastalığı ile yapılan en büyük yanlışlıklardan biri de, bu hastalığı kısa periyodik bir moral bozukluğu sanıp, insanların bu durumu ciddiye almamasıdır. Şayet yanlışsız vakitte hakikat adım atılmazsa bu hastalık giderek ağırlaşıp daima bir depresyon haline de gelebilir.
Peki, yaz depresyonunun belirtileri nelerdir?
Şahısta gözle görülür derecede güç düşüşü başlar ve ilgi kaybı azalır, suçluluk hisleri artar, odaklanamama durumu başlar, ağır bir formda mevt yahut intihar fikirleri ortaya çıkar. Duygusal manada bir çökkünlük yaşarlar ve her şeye üzülürler. Ağlamalar artar, bu bazen bir neden olmadan da ortaya çıkar. Uyku tertipleri bozulur, hiçbir şeyden zevk alamaz hale gelirler ve kendilerini daima yorgun hissederler.
Bahar ve yaz depresyonunda en çok kimler risk altında?
Bahar depresyonu, genetik olarak depresyona yatkınlığı olan şahıslarda daha fazla görülüyor.Bir de geçmişte depresyon geçirmiş bireylerde daha sık biçimde ortaya çıkıyor. Örneğin; dışa dönük ve ikili münasebetlerinde bağlantısı daha kuvvetli olan şahıslarda depresyon daha az görülürken, içe dönük ve ikili ilgilerinde irtibatı zayıf olan şahıslarda bu hastalık daha sık ortaya çıkıyor. Buna ek olarak; mükemmeliyetçi yapıya sahip şahıslar birçok mevzuda esneklik gösteremediği için beklentilerinin altında bir durum sergilediği vakit daha sık depresif belirtiler yaşıyor ve böylelikle mevsimsel değişimlerde daha fazla hassasiyet gösteriyorlar.
Depresyon başlamadan evvel anlamak mümkün müdür? Depresyonun ön belirtileri var mı?
Hepimiz hayatımızda üzülüyoruz, yıpranıyoruz, gerilimli anlar ya da vakitler geçiriyoruz ama her hissin olduğu üzere bu hislerinde muhakkak bir vakti olmalı. Buna örnek verecek olursak; ilgimizle ya da aile yaşantımızla ilgili şiddetli bir süreçten geçiyorsak üzülmemiz, uykularımızın kaçması hatta gerilim seviyemizin artması olağan olabilir.
Depresyon devrinde farklı olarak yaşanan durum ise; hayatımızda olumlu gelişmeler olmasına karşı içimizde hissettiğimiz koskoca bir boşluk hissi, buhran ve hüznün devam etmesidir.Yani evvelce sizi keyifli eden, keyif veren şeyler artık eski tadı vermiyorsa depresyondasınız demektir. Olağan bireyler birden fazla vakit yaşadığının depresyon mu yoksa günlük hayatın bir kesimi mı olduğunu ayırt etmekte zorlanabiliyorlar. Şayet bir olay karşısında olağandan farklı yansılar verdiğinizi düşünüyorsanız ve etrafınızdakilerden de bu hususta sorular geliyorsa bir uzmandan takviye almanızı öneriyorum. Zira uzun müddet tedavi edilmeyen depresyon kişiyi intihara kadar sürükleyebiliyor.
4 adımda depresyon ile başa çıkmak için neler yapmamız gerektiğini bizimle paylaşabilir misiniz?
Öncelikli olarak “Artık geçmişin yükünden kurtulve hafifle!” diyerek bahse başlamak istiyorum. Geçmişe dair unutmadığımız ve unutmak istemediğimiz her şey bizim ruh sıhhatimizi olumsuz biçimde tesirler. Yaşadıklarımızı doğal ki büsbütün unutmaktan bahsetmiyorum. Esasen bu, mümkün de değil; ancak geçmişi bugünümüzde yaşatarak kendimize en büyük ziyanı tekrar kendimiz vermiş oluyoruz. Şayet geçmişi affedip yolumuza devam etmeyi tercih edersek inanın bana değişik bir noktada göreceğiz kendimizi.
İkinci olarak: O kafayı değiştir!
İnanın ne düşünüyorsak ya da ne hissediyorsak o formda de davranırız. Yani kanılar hisleri, hislerde davranışlarımızı tesirler. Ben diyorum ki işe olumsuz niyetlerimizi değiştirmekle başlayalım. Zira olumsuz hisler bizi düşünsel ve fizikî olarak da olumsuz tesirler. Olumsuz bir his durumu içerisindeyken moralimiz daha da bozulur. Moralimizin bozulması ise çoğunlukla yapan bir durum değil tam bilakis yıkıcı bir durumdur.
Bir diğeri:Kendinle ilgilen!
Depresyonun üstesinden gelmek için kendimize dikkat etmemiz gerekmektedir. Alışılmış bu da sağlıklı bir hayat üslubunu takip etmek, gerilimle başa çıkabilmeyi öğrenebilmek, sağlıklı alışkanlıklar geliştirmek ve gün içinde bize yeterli gelecek aktivitelerde bulunmaktır. Ruh sağlığımızda yaşadığımız problemler elbet vücudumuza de yansır. Hareketsizlik ve bununla bir arada daima düşünme hali vücudumuzu yorabilir.
Olmazsa olmazı ve sonuncusu: Sevdiklerinize vakit ayırın!
Depresyonla gelen isteksizlik ve yorgunluk hali münasebetlerimizi de etkileyebilir. Yapılan araştırmalara nazaran, toplumsal ilgilerin uygunlaştırıcı bir gücü olduğu ispatlanmıştır. Uzun müddettir ihmal ettiğiniz bir arkadaşınızı arayıp onunla görüşmek, hatta bir kahve içip sohbet etmek inanın size düzgün gelecektir.Ve en kıymetlisi, evvelden yaptığınız ve sizi güzel hissettiren şeyleri içinizden gelmese bile yapmaya çalışmak en tesirli olacak formüllerden biridir. Depresyonunuz çabucak bitmese bile, keyifli aktivitelerle uğraştığınız için kendinizi günden güne daha enerjik ve daha optimist hissedeceksiniz.
Bir uzmandan ne vakit yardım alınmalı?
Şayet depresyonunuzun vakitle daha berbata gittiğini düşünüyorsanız, bir uzmandan dayanak almanızı tavsiye ediyorum. Yardım alıyor olmak sizin zayıf olduğunuz manasına gelmemeli. Depresyondayken negatif kanılarla boğuşmak kendimizi bulmamızı daha da zorlaştırabilir, ancak unutmamanız gereken değerli bir nokta var, depresyon tedavi edilebilir ve kendinizi daha yeterli hissedebilirsiniz! Lakin değerli olan 4 adımı uygulamaktan asla vazgeçmeyin. Profesyonel takviye alıyor olsanız bile, bu ipuçları kendinizi daha âlâ hissetmenizi ve güzelleşmenizi hızlandırmada yardımcı olacaktır.
