İstanbul’da yaşayan azınlıklara yönelik atakların düzenlendiği ve “tarihi utanç” olarak nitelendirilen 6-7 Eylül’de yaşanan pogromun 68’ıncı yıl dönümünde yurttaşlar 6-7 Eylül’de neler yaşandığını merak etti. Peki, 6-7 Eylül Olayları nedir? 6-7 Eylül Olayları ne vakit oldu? 6-7 Eylül Olayları’nda ne yaşandı? 6-7 Eylül Olayları’nda hangi hükümet iktidardaydı?
6-7 EYLÜL OLAYLARI’NDA NELER YAŞANDI?
6 Eylül 1955 günü Selanik’te Mustafa Kemal Atatürk’ün konutunun bombalandığı formunda bir haber radyodan duyuldu. Akabinde İstanbul’da Expres Gazatesi tarafından yapılan yıldırım baskı ile haber yeterliden uyguna yayıldı. Kıbrıs müzakereleri nedeniyle mevcut olan gergin atmosfer bir anda yaşanan bu olay ülkedeki azınlıklara karşı aksiyonlara dönüştü.
Başta İstanbul olmak üzere bir çok vilayette protesto mitingleri ve yürüyüşler yapıldı. Birebir günün akşamı İstanbul’daki şovlar olayı protestodan çıkıp azınlıklara karşı hücumlara dönüşmeye başladı. İstanbul’da yaşayan azınlıklara yönelik taarruz ve yağma başladı. Olaylar sırasında ölenler oldu.
OLAYLARIN ACI BİLANÇOSU
- Mahkeme tutanaklarınca, 4.214 konut, 1.004 işyeri, 73 kilise, bir sinagog, iki manastır, 26 okul ile ortalarında fabrika, otel, bar üzere yerlerin bulunduğu 5.317 yer tahrip edilip yağmalandı.
- Haberin yayılmasının akabinde başta Kıbrıs Türk’tür Derneği üyeleri olmak üzere başka gençlik örgütlenmeleri, meslek kuruluşları ve DP Gençlik yapılanmaları sokaklara döküldü. Kıbrıs Türk’tür Derneği kapatıldı.
- Hükümet olaylar ile bağlarının olduğunu reddetti.
- Atatürk’ün konutunun bombalandığı haberinin, hükümet tarafından sermayeyi ulusallaştırma ve etnik yapıyı homojenleştirme için kılıf olarak kullanıldığı ortaya çıktı.
- Hükümet yetkilileri olayların faili olarak komünistleri işaret etti.
- Aralarında Aziz Nesin, Nihat Sargın ve Kemal Tahir’in bulunduğu birtakım aydınlar hakkında dava açıldı.
6-7 EYLÜL OLAYLARI’NDA HANGİ HÜKÜMET İKTİDARDAYDI?
Olayların başladığı saatlerde İstanbul’da olan başbakan Adnan Menderes hücumların denetim edilememesi üzerine Sapanca’dan çağrıldı ve sıkıyönetim ilan edildi. Olaylarla ilgili olarak evvel 3.151 kişi tutuklandı. Sonradan bu sayı 5.104’e yükseldi. 10 Eylül 1955 günü dönemin İçişleri Bakanı Namık Gedik istifa etti.
6-7 EYLÜL OLAYLARI HAKKINDA YAZILAN KİTAPLAR
Son Eylül
Salkım Salkım Asılacak Adamlar
Beyoğlu’nun En Hoş Abisi
Bir Yerde Bir Gül Ağlar
Elenika
Kurtarılmış Haziran
Haymatlos
İstanbullu Elefteria
En Hüzünlü Eylül
Hulki Bey ve Arkadaşları
Güvercinler
