Mart ayının birinci haftası “Lenfödem Farkındalık Haftası” ve 6 Mart ise “Dünya Lenfödem Farkındalık Günü” olarak kabul edilmiştir.
3 Mart 2016 günü oluşturulan Lenfödem Farkındalık Günü, lenfödem rahatsızlıktan korunma ve bu hastalık konusunda insanları bilinçlendirme maksadını taşımaktadır. Bu günde, global çapta hastalığın belirtileri ve tedavisi bahisli etkinlikler düzenlenmektedir.
Peki, Lenfödem nedir? Lenfödem (fil hastalığı) belirtileri nelerdir, tedavisi var mı? İşte, Lenfödem (fil hastalığı) hakkında bilmeniz gerekenler..
LENFÖDEM (FİL HASTALIĞI) NEDİR?
Halk ortasında fil hastalığı olarak bilinen lenfödem, kendini kol ve bacakların şişmesiyle belirli eden, bedende bağışıklık sisteminin bir modülü olan lenf bezlerindeki tıkanmalara bağlı oluşan bir hastalıktır.
Hücrelerin ortasındaki boşlukları dolduran sıvının istikrarda kalması için lenf sistemi tarafından sık sık süzülmesi gerekmektedir. Bu sistemde tıkanıklık oluştuğunda, tıkanıklığın yerine nazaran şişlikler oluşur. Kronik bir halde olabilen bu durum, tedavi edilmezse berbatlaşabilir.
LENFÖDEM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lenfödemin en yaygın belirtisi kol yahut bacaklardaki şişmedir. Şahıslar kıyafetlerinin içine sığamadıklarında, yüzükleri parmaklarına olmadığında ve bunun üzere şişliğin yarattığı sorunları fark ettiklerinde doktora başvurmaktadır.
Bu şişliklere vakit zaman ağrı da eşlik edebilmektedir. Kolların ya da bacakların şişmesi, şahısta rahatsızlık hissi yaratabilmektedir zira lenfödemde hareket kısıtlılığına yol açabilecek derecede şişmeler yaşanmaktadır.
Cilt sorunları de lenfödem hastalığının belirtileri ortasındadır. Gitgide kalınlaşan deri, siğil oluşması, deriden sıvı akması ve derinin katlanarak boğumlanması lenfödemde görülebilen bir durumdur.
Lenfödem hastalığının oluşmasında birçok faktör bulunmaktadır. Kanser hastalarına uygulanan radyasyon tedavisi, birtakım ameliyatlar sonucunda lenf bezlerinin ziyan görmesi, mantar hastalıkları, enfeksiyonlar, travma, birtakım sivrisinekler aracılığıyla bulaşan parazit çeşitleri ve doğuştan olan lenf sistemi hastalıklarının lenfödeme yol açtığı bilinmektedir.
LENFÖDEM HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MI?
Lenfödem hastalığının net bir tedavisi bulunmamaktadır lakin hücreler ortasındaki sıvı birikimini en aza indirmek, lenf sistemindeki sıvı akışını daha süratli hale getirmek üzere hedefler doğrultusunda hastalığın yaratacağı önemli sorunların önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
Lenfödem tedavisinde birbirini destekleyen 4 farklı yol izlenmektedir. Bunlar şu biçimde açıklanabilir: manuel drenaj sistemi, özel bandajlama usulü, şahsa özel idmanlar ve bası giysileridir.
Bunların yanı sıra cilt sorunları için cildiyeye gidilip cilt bakım ve paklığı yapılmalıdır. Böylelikle lenfödemin şiddetini arttıracak enfeksiyonların önüne geçilmiş olunacaktır.
Manuel drenaj yolu bir çeşit masaj uygulamasıdır. Biriken lenf sıvısının bedenin diğer bölgelerine akışı sağlanarak birikimin önlenmeye çalışıldığı bu masaj çeşidi, lenfödem hastalarında sıkça uygulanmaktadır. Bu uygulama uzman fizyoterapistler tarafından yapılmaktadır.
Manuel lenfatik drenaj prosedürü ile hastalık ortadan kalkmamakradır lakin belirti ve semptomlar, kişinin ağrıları, kolda ve bacakta oluşan kısıtlılık üzere durumların önüne geçilebilmektedir.
Lenfödemi olan şahısların antrenman yapmayı hayatlarının bir kesimi haline getirmesi gerekmektedir zira uzuv hareketleriyle bir arada kasların daima çalışmasına bağlı olarak lenf akımı artacak ve biriken sıvının akımı daha kolay hale gelecektir. Hastaların yaşlarına uygun olan bir idman programı belirlenmeli ve hastanın antrenmanla olan ahengi denetim edilmelidir.
Lenfödem hastalarında başvurulan öbür metotlar ise özel bandajlama yolu ve sıkı (kompresyon) giysi giymedir. Bu metotlarla şişmiş olan kol ya da bacağın hacmi azaltılmakta ve lenf dolanımı kolaylaştırılmaktadır.
Lenfödem ile hastalarda estetik telaşı sorunları olabileceği için lenfödem hastaları, doktor onayına bağlı olarak uzman psikologlara yönlendirilmektedir.
