Beslenme ve yeme bozukluğunun temel özelliği kişinin kendini –zayıf olsa bile- şişman olarak algılaması ve kilo almamak için çok uğraş sarf etmesidir. Başka pek çok davranış üzere bu davranış da çoka kaçınca tehlikeli hatta ölümcül olabilmektedir. Beslenme ve yeme bozuklukların alt başlıkları vardır. Bunlardan birincisi;
ANOREKSİYA NERVOZA
ANOREKSİYA NERVOZA NEDİR?
Anoreksiya nervoza kişinin kilo alma konusunda yaşadığı çok dehşet ve korkudur. Bu dertle baş edebilmek için yemek yemeyi dikkat çekecek ölçüde azaltırlar.Kendileriyle alakalı çok kilolu olduklarına dair yanlış benlik algısına sahiptirler.
Sosyal etraf, arkadaş ve aile bağları, mükemmeliyetçi kişilik yapısı, itimat azlığı, anksiyete, beden imajından mutlu olmama üzere kriterlerin en ağır yaşandığı periyot olan ergenlikte görülme sıklığı daha fazladır. Anoreksiya nervoza, bayan nüfusunun %1’in altında bir kısmını tesirler. Erkeklerde ise bu oran bayanların oranın üçte biridir. Bale, modellik, jimnastik yapma(kadınlar) yahut jokey ve uzun ara koşucuları (erkekler) üzere vücudu denetim altında tutmayı gerektiren işlerle uğraşan ergenlerde ve genç yetişkinlerde yaygın olarak görülür.
ANOREKSİYA NERVOZA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kişi çok kilolu olduğuna dair çarpık benlik algısı sebebiyle yemek yemeyi önemli ölçüde azaltıp, ağır antrenmanlar yapar.Bazen yediklerini çıkarma ve kusma da görülür.Anoreksiya nervoza önemli boyutlarda sıhhat meselelerine yol açabilir. Yavaş kalp atışı, düşük tansiyon üzere olağandışı hayati belirtilerin yanı sıra anemi, kemik yoğunluğunun azalması ve EGK’deki değişim üzere olağandışı laboratuar ve test sonuçları da olabilir. Genel örneklemdeki hastaların üçte ikisi her ne kadar 5 yıl içinde daha uyguna gitse de mevt oranı (madde kullanımı, intihar ve yetersiz beslenme üzere nedenlerden dolayı) genel nüfustakinden 6 kat daha fazladır.
BULİMİYA NERVOZA
BULİMİYA NERVOZA NEDİR?
Günlük hayatta yemek yerken sıradan şahıslar yemeğin tadını çıkararak ve yavaş yerler.Bulimiya nevrozu tanısı alan şahıslar ise genel olarak gerilim ve depresyon sebebiyle olağan olan öğünden daha fazlasını daha süratli yiyerek, yedikleri öğünü geri çıkartırlar. Kontrolsüz davranışlarının farkında oldukları için bu bireyler genelde yalnız başlarına yemek yerler. Anoreksiya nervoza tanısı alan bireylere benzeri biçimde bulimiya nervoza hastaları da kendi dış görünüşlerini, vücutlarının nasıl göründüğüyle çok ilgilenir. Lakin anoreksiya tanısı alan bireyler üzere çok kilolu olduklarına dair kendileriyle ilgili çarpık vücut algıları yoktur.
BİLUMİYA NERVOZANIN GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?
Bulimiya nervoza anoreksiyadan daha yaygındır. Yetişkin bayanların %1-2’sini etkilerken erkeklerde daha az görülür. Tekrar anoreksiyadaki üzere jimnastik, dans, modellik üzere mesleklere sahip bireylerde daha sık görülmektedir. Başta duygudurum ve dert bozuklukları olmak üzere, dürtü kontrolü ve husus kullanımı ile ilgili sorunlar bulimiya nervoza hastalarının eş tanısı olmaktadır.
Bulimiya nervoza tanısı alan bireylerin yarısı vakit geçtikçe büsbütün güzelleşme sağlamaktadır. Dörtte biri gelişme gösterirken başka bireyler kronik bulimik davranışa yanlışsız evrilmiştir. Anoreksiya nervozaya nazaran vefat oranı daha düşüktür. Ama intihar oranı bulmiya nervozada genel nüfustan yüksektir.
ANOREKSİYA NERVOZA VE BULİMİYA NERVOZA’DA TEDAVİ
Anoreksiya nervoza ve bulimiya nervoza ölümcül bir hastalık olduğu için tedavileri de epey zordur. Anoreksiyada kişi tehlikede olduğunu kabul etmez, bulimiyada ise kişi tedavi görürse tekrar kilo alacağından korktuğu için tedaviye yanaşmaz. Bu yanlış inanışlar işi tedaviyi şiddetli hale getiren nedenlerdir. Tıbbi sistemler, ruhsal danışmanlık ve beslenme tedavisi birlikte yürütüldüğünde daha sağlıklı sonuçlar alınır. Hastaya birinci olarak nizamlı yeme alışkanlığı ve sağlıklı diyet kabul ettirilmelidir. Akabinde psikoteröpatik metotlarla bireyin yanlış inanışlarının altında yatan nedenlere odaklanır. Tedavi mühleti birkaç aydan birkaç yıla uzayabilir. Öbür bir sorun da tedaviden sonra tekrarlanabilir oluşudur.
