Genel manada aile, toplumun en küçük yapı taşıdır. Aileyi geniş aile ve çekirdek aile olarak iki kümeye ayırabiliriz. Çekirdek aile, geniş aileden daha sonlu olup ortak tarafları birebir konutu paylaşmaları ve kan bağlılığı, evlilik vs başka yollardan ortalarında akrabalık münasebeti bulunan bireylerden oluşmasıdır. Ailede bireyler cinsel, ruhsal, toplumsal ve ekonomik gereksinimlerini karşılarlar. Aile topluma ahenk ve iştiraklerin sağlandığı ve düzenlendiği temel bir ünitedir.
AİLE DANIŞMANLIĞI NEDİR?
Hayatın birinci yıllarında fizyolojik muhtaçlıklar baskın gelirken ileriki yıllarda ruhsal gereksinimler baskın hale gelir. Yaş ilerledikçe ruhsal gereksinimlerde güçlenir ve kişilik yapısı ve davranışlarda tesirli olurlar.Bu ruhsal gereksinimlerimizi doyuma ulaştırdığımız en doğal ortam ise ailemizdir.Kişinin ömründe doyum sağlaması, yaşadığı topluma uygun birey olarak yetişmesi evvel aile etrafında sağlanır.
Aile danışmanlığı da aile içerisinde problemli bağları, evlilik, boşanma sırasında çocuklarla ilgili tüm meselelerin üstesinden rahat bir biçimde gelmelerine yardımcı olur.
AİLE DANIŞMANLIĞINI GEREKTİREN NEDENLER NELERDİR?
Günümüzde klâsik aile yapıları teknolojinin gelişmesiyle birlikte değişime uğramıştır. Değişik aile yapılarının meydana gelmesi aile danışmanlığının gelişmesine neden olmuştur. Yine günümüzde ekonomik külfetler ve stresörlerin artması sebebiyle artık iki eşin birden çalışması, konut işlerinin paylaşımında, çocukların bakımı, meskenin geçimiyle ilgili sorunlara neden olur. Aile danışmanlığında aile üyeleriyle bu sorunlar ele alınarak onların muhtaçlıklarını ve ilgilerini belirleyen ve bunlara karşılık veren yeni kurallar tartışılabilir. Her iki eşin gereksinimleri göz önünde bulundurularak muahede, uzlaşma ve değişimin devamlılığı sağlanır.
Yine eşler uyuşmazlıklara düşebilir ve bunları çözmek için gerekli bağlantıya sahip olamayabilirler. Bu durumda her ikisi de hem ferdi hem de birlikte müracaata gelmelidirler.
Tek ebeveynli aileler (anne yahut baba), aileyi tek başına geçindirmek için birçok sorunla karşı karşıya kalabilir. Tek başına sorunlarla baş etmeye çalışmak gerilim yaratabilir ve denetimini kaybettiğini hissedebilir. Yapılacak olan aile müracaatı ile bu tansiyon ve gerilim azaltılabilir.
Ailenin bir üyesi ilaç yahut alkol bağımlısı ise öbür aile üyeleri bundan etkilenir. Alkol ve/veya ilaç bağımlılığı sıkıntıları ile ilgili olarak bağımlı eş ve başka aile üyeleriyle aile istişare son derece kıymetli bir gereksinimdir. Aile müracaatında bu kalıpları nasıl devam ettirdiklerine ve birbirlerini nasıl etkilediklerini bulma konusunda uğraş harcanır.
Çocuğun okulla ilgili sorunları varsa ve bu sorun aileden kaynaklanıyorsa, probleme ait kıymetlendirme yapabilmek için aile üyeleriyle, gerekirse öğretmenleri de müracaat sürecine dahil edilir. Okul ile ailenin eşgüdümünün sağlanması yararlı olacaktır.
Bazen de anne baba ortasında çocuğa nasıl davranılacağı ve nasıl disipline edileceği konusunda uyuşmazlıklar yaşanır. Bu uyuşmazlık çözülmezse konuttaki tansiyonun artmasına neden olabilir. Aile danışmanlığı, aile üyelerinin sorunu devam ettiren rollerinin hakikat halde teşhis etmesinde en tesirli yoldur ve ailenin bozuk irtibat örüntülerini değiştirmede yardımcı olur.
Eğer ailede ergenlik çağında çocuk varsa bu devirde de istekler ve beklentiler farklı olabilir. Ergenlik çağındaki çocuk beklentileri yerine getiremediği vakit depresyon geliştirmeye başlar. Şiddetli depresyon intihar fikirlerini de beraberinde getirir. Aile danışmanlığı bu mevzuda tüm aile üyelerinin depresyon hakkında hassas hale getirir.
Aileler bağımsız ve kendi ayakları üzerinde durabilen çocuklar yetiştirmek isterler. Öte yandan da onların bunu başarabilecekleri konusunda kaygı duyarlar. Şayet meskende meskenden ayrılan yetişkin çocuk varsa tüm aile kriz yaşayabilir aile danışmanlığı bu mevzuda konuttan ayrılan çocuğa yardım eder ve anne ve babalarının da ayrılışı desteklemede tesirli formda davranmalarını sağlamaya çalışır.
Eğer meskende bakıma muhtaç anne-baba varsa, pek çok çift onlara bakmaktan kendini sorumlu hissetmektedir ve bazen bu his gerilim yaratabilir. Bilhassa yaşlı anne babanın beklentileri ile çiftin öbür meseleleri örneğin yetişkin çocukların konuttan ayrılma süreciyle çakıştığında gerilim artabilir. Bu durumda yaşlı anne ve babalarına bakmakla sorumluluk hisseden karı-koca anne-babalarına yapılacak olan müracaat ile tansiyon azaltılabilir. Yaşlı anne baba bu bahiste bilinçlendirilebilir.
AİLE TERAPİSİNİN MAKSATLARI VE GAYELERİ NELERDİR?
Aile terapisinin birinci gayesi, aile üyeleri ortasında müspet irtibatı arttırmak, irtibatı olumsuz etkileyen çevresel şartları değiştirmektir. Aile üyelerini geliştirdikleri olumlu davranışları ve olumlu bağlantısı sürdürmeleri konusunda eğitmektir.
AİLE TERAPİSİ NASIL UYGULANIR?
Aile terapisinin uygulandığı birçok yol ve yaklaşım vardır. Sistematik yaklaşıma nazaran ailenin sırf bir üyesinde görülen bir sorunu ailedeki başka üyeler devam ettirebilirler. Bu nedenle, sistemciler aile sisteminin başka üyelerinin davranışlarının sorunu etkilediğin belirtir. Aile içinde bireylerin birbirini etkilediğini fark eden araştırmacılar, mesleksel danışmanlık hizmetlerinde aile sistemi üzerinde durmanın çocukların farkındalıklarını arttırdığını husus bağımlılığı ve uğraş programlarında aile üyelerini de dahil etmenin tesirli olduğunu, öğrencilerde duygusal ve davranış sorunlarını gidermede aile sitemini dikkate alan programların daha yeterli sonuç verdiğini belirtmektedirler. Bu yaklaşımla, aile üyeleri birbirlerine karşı olumlu ve olumsuz hislerini açıkça söz etme özgürlüğüne kavuşmaları hedeflenir. Aile üyelerinin ferdi farklılıkları müsamahayla karşılanarak bütün aile üyeleri kendi potansiyellerini geliştirebilmeleri için cesaretlendirilir ve onlara dayanak olunur. Aile üyeleri, ilgi ve sevgiyle etkileşimde bulunurlar. Bu durum, aile üyelerinin kıymetli oldukları hissini ve aileye ilişkin olma hissini takviyeler. Aile üyeleri ortasında sağlıklı irtibat kalıpları kurulur ve aile üyeleri tertipli olarak birbirlerini takdir ederler.
AİLE TERAPİSİ KAÇ SEANS SÜRER?
Aile terapisinde seans mühleti ve aralığı ailenin getirdiği meseleye ve kullanılacak olan terapi prosedürüne nazaran değişiklik gösterilebilir. Genel olarak tüm aile üyeleriyle 6-10 hafta buluşulur ve sonlara hakikat seansların ortası uzatılabilir. (Ör: Ayda 1-2 seans). Terapi bittikten sonra takip etmek için bir seans yapılır.
