Yurtdışında neredeyse her çiftin yaptığı evlilik kontratı, ülkemizde şimdi pek kabul görmüş değil. Toplumumuzda manevi kıymetlerin ağır basmasından kaynaklı olacak ki evlilik kontratının bireyler ortasındaki itimadı zedelediği, bu mukaveleyle “hastalıkta sıhhatte bir ortada olma” kelamı veren bireylerin maddi yararlarını bağımsız olarak, kendi lehine garanti altına almak istediği izlenimi oluşturuluyor. Ne var ki Amerikan Hukuk Sistemi’nde normalleştirilmiş olan bu uygulama, uzman bir aile avukatı ile gerçekleştirilirse tersine evlilikte itimat ortamı sağlıyor. Av. Elvan Kılıç, evlilik kontratları hakkında bilgi verdi… Hakkında çokça tartışılan lakin tam olarak bilgi sahibi olmadığımız evlilik kontratı nedir, geçerlilik kaideleri ve uygulama alanları nelerdir ayrıntılandırmak gerekir. “Evlilik sözleşmesi” olarak nitelendirilen mukavele aslında ülkemizde “mal rejimi sözleşmesi”dir. Bahsedilen mukavele, hukuka ve genel ahlak kurallarına muhalif olmayacak formda evlilikten evvel, evlenme aktinin gerçekleştiği sırada ya da evlilikten sonraki süreçte eşler ortasında yapılabilir. Bu formda çiftler mallarını ne biçimde paylaşacaklarına ait bir muahedeye varırlar. Muahedenin yasal olarak geçerli olması ise tarafların ortalarındaki mukaveleyi noterde onaylatmalarına bağlıdır. Evlilikle birlikte çiftler, yürürlükteki mevzuata nazaran dört tip mal rejiminde karar kılabilir: edinilmiş mallara katılma rejimi, mal ayrılığı rejimi, paylaşmalı mal ayrılığı ve mal ortaklığı… 01.01.2002 tarihinden beri yürürlükte olan mevzuata nazaran, evlenmeye karar veren çiftler resmi süreçleri gerçekleştirirken mal rejimine ait beyanda bulunmazsa, “edinilmiş mallara katılma rejimi”ne ait kurallar uygulanır. Edinilmiş mallar, her eşin bu mal rejiminin devamı mühletince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı kıymetleridir. Kanun’un belirlediği hudutlar ile bir eşin edinilmiş malları şunlardır: Çalışmasının karşılığı olan edinimler, toplumsal güvenlik yahut toplumsal yardım kurum ve kuruluşlarının yahut çalışana yardım gayesi ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, ferdî mallarının gelirleri… Tüm bunlar edinilmiş malların yerine geçen kıymetlerdir.
Geleneksel toplumumuzda pek yaygın olmayan evlilik mukavelesi bilhassa aile şirketlerinin idaresinden sorumlu işadamlarının evliliği durumunda veyahut ünlü müzikçi ve oyuncuların çalışmalarının karşılığını eşleriyle paylaşacak olmaları halinde daha ağır gündeme gelmektedir. Örneklemek gerekirse, Kanun’da da belirtildiği üzere kişinin daha öncesinde edindiği bir dairenin kirası dahi evlenince edinilmiş mal sayılır; bu konuda daha evvel yapılmış yatırımların gelirleri dahi edinilmiş mallara katılma rejimi ile bölünür. Genelde hukuksal manada takviye istenilen nokta, tarafların bu mevzuya ait karşı tarafı veyahut var olan alakayı zedelememek emeliyle hukuken her iki tarafı da müdafaa altına alacak bir biçimde düzenleme yapılmasını istemeleridir. Bu kademede uzman bir aile avukatından alınacak dayanakla, kontratın aslında yansıtıldığı üzere bir güvensizlik durumu oluşturmadığı, tersine inanç alakasının tesis edildiği bir ilgide sevgi ve hürmetin öncelikli öge olduğu anlaşılacaktır. Neticede her şeyin istendiği üzere gitmemesi de olağandır ve tarafların evlilik birliğini sonlandırırken birbirlerine karşı acımasız istekleri olabildiği bir gerçektir. Bu sebeple evlilik kadar doğal bir süreç olan boşanmada tahminen de insanları en çok yıpratan malların paylaşım noktasıdır. Uzman bir aile avukatı ile düzenlenen ve her iki tarafın haklarını koruyan bir evlilik mukavelesinin varlığı, bu sancılı süreci bir nebze rahatlatmaya vesile olacaktır.
Her evlenen çift yeni bir aile kurumu oluşturacağı için evlilik mukavelesi kaidelerinin da taraflara nazaran belirlenmesi, her ikili nazaran tekrar düzenlenmesi gerekir. Başlı başına bir akit olan evlilikte, evlilik kontratı, şu an olduğu üzere toplumumuzda olumsuz olarak değerlendirilmemelidir. Taraflardan birinin dahi evlilikte bu hususla ilgili sorunu varsa bu sorun uzman bir avukat desteği ile çözülmelidir.
