Son günlerde koronavirüs aşı çalışmalarında değerli gelişmeler kaydedilirken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de birinci aşılamanın 11 Aralık’ta sıhhat çalışanlarına yapılacağını duyurdu.
Bu gelişmeyle birlikte aşı heyecanı artarken, aşı zıtlığı kavramı gündeme geldi. Dünya Sıhhat Örgütü’nün tehlikeli şeyler listesinde bulunan aşı tersliği kavramı nedir merak konusu oldu.
AŞI TERSLİĞİ NEDİR?
Aşı tereddütü yada aşı kararsızlığı (vaccine hesitancy) yeni kullanılan bir terim olup DSÖ tarafından “aşı hizmetlerinin varlığına karşın aşıların kabulünde gecikme yahut reddetme” olarak tanımlanmaktadır.
Aşı aykırılığı birinci olarak, İngiltere’de Edward Jenner’in aşı çalışmaları sırasında gündeme gelmiştir.
O devirde bir din alımı; hastalıkların İlah tarafından cezalandırmak maksadıyla gönderildiğini hasebiyle hastalıkları önlemeye çalışmanın İlaha karşı gelmekle muadil olduğunu ileri sürmüş ve aşılama teşebbüslerini şeytana uymak olarak nitelendirmiştir.
AŞI AYKIRILIĞININ SEBEPLERİ
20 yıl öncesine nazaran otizm hadiselerinde 100 kat kadar artış olduğunu” ve “bazı uzmanların bunun aşıdan kaynaklandığını söylemesi sebebiyle aşı aykırılığı artmıştır.
Ancak 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sıhhat Enstitüsü ve Tıbbi Araştırmalar Kurulu tarafından otizm ve KKK aşısı ortasındaki bir bağlantı olmadığı bildirilmiştir.
Aşı terslerinin sıraladığı nedenlerin başında, bulaşıcı hastalıkların birçoklarının ölümcül olmadığı savı geliyor. Aşılara ait bir başka yaygın niyet ise, doğal bağışıklamanın hastalıklara karşı korunmada kâfi ve hatta daha faal olduğu kanısıdır.
Aşı aykırısı telaffuzların başlıcaları; aşıların içeriğinde bulunan kimyasal hususların insan sıhhatine ziyanlı olduğu, aşı üreten firmaların para tasası olduğu ya da doğal yollarla da bu hastalıklardan korunmanın mümkün olduğu ile ilgili söylemlerdir.
Aşıyı reddetme konusunda ebeveynlerin en büyük argümanı aşıların ağır metaller içerdiği ve bunların insan sıhhatini olumsuz etkilediği tarafındadır. Lakin aşıların içeriğindeki unsurlar bir insanın günlük hayatta karşılaştığı ve tükettiği şeylerin içindekinden daha az ölçüdedir.
AŞI NEDEN KIYMETLİDİR?
Tarih boyunca yaşanan salgın hastalıkların atlatılabilmesindeki en değerli faktör aşılardır. Bireyler, karar vermekte özgür oldukları kadar toplumda yaşayan herkesi de göz önünde bulundurmak durumundadır.
Aşılamadan sonra dünyada yaşanan hastalık ve vefat oranlarında önemli düşüş gözlemlenmiştir. Aşı aksiliğinin önlenmesi için yanlışsız bilgiye ulaşmak ve hakikat yönlendirilmek karar basamağında kıymetlidir.
Aşı sayesinde beden, hastalığı geçirmenin getireceği mevt üzere risklerle karşılaşmaksızın o hastalıkla nasıl çaba edeceğini öğrenmiş olur.
Toplumun bağışıklık kazanması ve salgın hastalıkların denetiminde her birey üzerine düşen vazifesi yapmalıdır. Toplum bağışıklığının sağlanamaması yine aşıyla korunabilen hastalık salgınlarına yol açacak ve toplumun en kırılgan kesitleri başta olmak üzere herkese ziyan verecektir.
