Sağlıklı bir olağanlaşma süreci için bireylerin kendilerine ve öbür insanlara vakit tanımaları ve profesyonel yardım almaları gerekebileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Psikolojik dayanak, olağanlaşma sürecinin sağlıklı bir halde ilerlemesi için epeyce değerlidir. Ayrıyeten olağanlaşma süreci boyunca, imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir hayat stili sürdürmeleri, toplumsal etkileşimlerini arttırmaları, zihinsel sıhhatlerini müdafaaları kıymetlidir.” tavsiyesinde bulundu.
Yas sürecinin ekseriyetle ferdi ve şahsî bir tecrübe olduğunu ve herkes için farklılık gösterdiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Bazı beşerler daha süratli toparlanırken, kimileri için daha uzun bir vakit gerekebilir. Bu nedenle Kahramanmaraş zelzelesi sonrasında hala yas tutulması olağan olarak kabul edilebilir. Lakin, bu süreçte insanların muhtaçlık duydukları takviye ve yardımı almaları da son derece kıymetlidir. Acılarını paylaşabilecekleri, hislerini tabir edebilecekleri, inançlı bir ortamda konuşabilecekleri terapi yahut takviye kümelerine katılmaları önerilebilir.” dedi.
Ayrıca toplumda da yas sürecine hürmet gösterilmesi ve insanların hislerine hürmet duyulmasının değerli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, “Kahramanmaraş zelzeleleri sonrası yaşanan yas süreci, insanların yaşadıkları kayıplar ve zelzelenin yarattığı travma ile ilgilidir. Her insanın yas süreci farklı olabilir ve yas tutma süreci vakitle azalmakla birlikte, büsbütün sona ermesi uzun sürebilir. 40 gün, birtakım beşerler için kâfi bir mühlet olabilirken, kimileri içinse daha fazla vakte gereksinim duyulabilir.” ikazında bulundu.
NORMALLEŞMEDE 4 ADIMA DIKKAT!
Afetler sonrası olağanlaşma sürecinin ve bu sürecin gerçek yönetilmesinin de çok kıymetli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Çağrı Beyaz, afet sonrası olağanlaşma sürecinin daha sağlıklı bir biçimde olmasına yardımcı olacak adımları sıraladı:
güvenli bir ortamın oluşturulması: Evvela, afet sonrası olağanlaşma sürecinde inanç duygusu değerlidir. Acil durumlarla başa çıkmak için gerekli önlemlerin alınması ve insanların inançta hissedebilecek bir ortamın tesis edilmesi değerlidir.
Temel gereksinimlerin karşılanması: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde insanların temel muhtaçlıkları; barınma, yiyecek, su ve sıhhat hizmetleri karşılanmalıdır.
Psikolojik yardımın sağlanması: Afetler, insanların ruhsal sıhhatlerini morallerini de tesirler. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde insanların ruhsal takviye almalarına yardımcı olunmalıdır. Bu dayanak, insanların afet sonrası yaşadıkları gerilim, dert ve mutsuzluk-umutsuzluk üzere duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacaktır.
Toplumsal bağların güçlendirilmesi: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde, toplumsal bağlar da güçlendirilmelidir. Beşerler arasında dayanışma, iş birliği ve yardımlaşma sağlanmalıdır.
Lakin olağanlaşma süreci her vakit kolay değildir ve farklı afetlerin farklı zorlukları vardır. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde hem ferdî manada hem de yönetimsel olarak insanların gereksinimlerine uygun özel tedbirler alınması da gerekebilir.
