Mısır devlet başkanı Abdülfettah El Sisi’nin Türkiye ziyaretinin ertelenmesi Arap medyasında konuşulmaya devam ediyor. Ziyaretin ertelenmesiyle ilgili taraflardan bir açıklama yapılmaması mevzuyla ilgili birçok farklı yoruma neden oluyor. Lakin o devirlerde İsrail Başbakanı Netenyahu’nun da ziyaretinin ertelendiğinin duyurulması birtakım müellifler tarafından Türkiye’nin yeni periyottaki uzlaşma siyasetinin tökezlemesi olarak yorumlandı.
Lübnan’ın başşehri Beyrut’taki limanda meydanda gelen ve başkentte büyük bir yıkıma yol açan patlamanın üzerinden üç yıl geçti. Fakat bu müddet zarfında ne ihmali olanlar ortaya çıkarıldı ne de hayatını kaybedenlerin yakınlarının yüreğini bir nebze soğutacak en ufak bir gelişme yaşandı.
Filistin idaresinin Batı Şeria’da yeni jenerasyon direniş hareketlerine yönelik baskıları ve direnişi engellemeye yönelik siyaset ve tavırları, Arap medyasının en çok konuşulan gündem başlıklarından biri. Kimi gazetelere nazaran, Filistin idaresi, İsrail ile yaptığı muahede uyarınca direniş hareketinin büyümesini engellemeye çalışıyor.
Lübnan’daki Ayn el Hilve Filistin kampında çıkan çatışmalar bu haftanın esas değerli konularındandı. Çatışmalarla ilgili çok fazla senaryo ortaya atıldı lakin en dikkat çekenlerinden biri, bu çatışmalarda asıl gayenin Hizbullah olduğuna dair senaryo oldu.
Sudan’daki savaş dördüncü ayını doldurmaya yanlışsız yol alıyor. Savaş bütün yıkıcılığıyla devam ederken ülkede tesirli siyasi çevrelerin savaşı durdurmaya yararı olmayan tartışmalara boğulması büyük tenkitlere neden oluyor.
‘Sisi ve Netenyahu neden gelmedi?’
Türkiye’de cumhurbaşkanlığı seçimleri biter bitmez, Erdoğan üçüncü kere cumhurbaşkanı seçilerek elde ettiği zaferi dış siyasette da süratli bir biçimde kullanmak istedi. Bunu da daha evvel görülmemiş bir süratle yaptığı yurtdışı ziyaretleri ve milletlerarası münasebetlere katılması ile daha evvelki periyodunun revize edilmesi ve yeni bir devrin başlangıcı olarak görülebilecek tavırlarıyla gösterdi. Erdoğan’ın zaferine karşın Türkiye’nin memleketler arası dengelerdeki hassas pozisyonu ve yıllar içinde oluşturulan siyasetin, bilhassa kıymetli bahislerde pek çok tesir bırakmadan birdenbire değiştirilmesi epeyce sıkıntı görünüyor. Daha evvel Türkiye’ye yapılması kararlaştırılan iki kıymetli ziyaretin iptal edilmesi buna en âlâ örnek. Biri Mısır devlet başkanı Abdülfettah El Sisi oburu de İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu’nun ziyareti. Bunlara bir de Rusya-Türkiye münasebetlerinde görülen sakinlik ve Moskova’nın hoşnutsuzluğuna neden olan Erdoğan’ın ‘Atlantik’ yanlısı tavırları eklendi.
Ankara ve Kahire’nin bütün hazırlıklarına rağmen, Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El Sisi’nin mevkidaşı Erdoğan’la görüşmek için Türkiye’ye yapacağı ziyaret ertelendi. Milletlerarası ilgilerde ziyaretlerin ertelenmesi olağandışı bir durum değil lakin bu yaşananlar hayli şaşırttı. Çünkü şu ana kadar da hususla ilgili açıklama yapılmadı. Hususla ilgili en dikkat cazibeli olan nokta da ziyaretin her iki ülke tarafından hayli erken bir tarihte Temmuz ayında ilan edilmesiydi.
Sisi’nin ziyaretinin ertelenmesiyle ilgili sebepler ve bu mevzuya resmi olarak bir açıklık getirilmemesi, Netenyahu’nun ziyaretinin ertelenmesi, Türkiye ve Rusya bağlantılarındaki donukluk, Türkiye’nin bölgesel uzlaşmaya dayanan yeni siyasetinin tökezlediğine dair soru işaretlerini daha da artırmaktadır.” (Muhammed Nureddin / Lübnan Al Akhbar Gazetesi)
‘Beyrut patlamasının üçüncü yıl dönümü’
Beyrut Limanı’ndaki patlamanın üzerinden 3 yıl geçti. Olay sayılarla şöyle anlatılabilir: Beyrut Limanı’ndaki 12 numaralı ambarda meydana gelen patlamayı, 4 Ağustos akşamı saat altıyı birkaç dakika geçe büyük bir patlama izledi. Patlama, liman ve etrafındaki mahalleleri yerle bir etti, 220 kişi hayatını kaybetti ve 6.500 kişi yaralandı. Yetkililer, patlamanın nedeninin kelam konusu hangarda depolanan 2 bin 750 ton gizemli amonyum nitrat olduğunu söyledi.
Ancak sayılar, vahim olayın tesirlerinin gerçekliğini söz etmekte aciz görünüyor. O devirde binlerce Lübnanlı gösterici, olanlardan siyasi yetkilileri sorumlu tutarak sokağa çıktı ve yansılarını lisana getirdi. Lakin güvenlik güçleri onlara plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla karşılık verdi. Sonuçta bu durum kimi bakanların durumdan utanmasına ve istifa etmesine neden oldu. Olaydan altı gün sonra da Başbakan Hasan Diyab istifa etti.
Daha sonra yaşanan gelişmeler, siyasi sistemin bu büyük cinayetteki sorumluluğunu tekraren ortaya koydu. Çünkü bu patlamayla ilgili soruşturmaları tekraren engelleyen ve atanan yargıçların işini baltalayan da bu sistemin kendisi.” (Kuds El Arabi Gazetesi / Başyazı)
‘Filistin idaresi neden direnişi engellemeye çalışıyor?’
Görünüşe nazaran işgal altındaki Batı Şeria’da Filistin direnişinin gelişip büyümesi, yalnızca İsrail’i rahatsız etmiyor, zira Filistin idaresi de artık kendisi için bu “tehlikeli yükselişin” daha da yayılmasını istemiyor. Çünkü siyasi atmosfer Filistin idaresi açısından hayli utanç verici bir boyuta ulaşmış durumda.
Görgü şahitlerine, bölgedeki kimi yetkililere ve resmi kurumlara nazaran Filistin idaresi birkaç gün evvel, Batı Şeria’daki kamplarda ve sokaklarda İsrail aksisi direniş mensuplarına yönelik tutuklama vb. üzere daha evvel görülmemiş şiddette bir güvenlik operasyonu başlattı. Bu durum da Filistinli etraflarda epey büyük bir öfkeye neden oldu. Filistin idaresine yönelik, İsrail’in Batı Şeria’yı direniş hareketinden temizlemeye yönelik siyasetini uyguladığına dair suçlamalar yönetiliyor.
Söz konusu bu plana dair yeni bilgiler de geldi. İsrail’de İbranice yayınlanan bir gazetenin haberine nazaran, Mahmud Abbas’ın, kendisine bağlı güvenlik ünitelerine Nablus’taki Ballata kampı üzerindeki denetimi daha fazla sıklaştırmaları ve oranın yeni bir Cenin kampına dönüşmesine fırsat verilmemesi için talimat verdiğini yazdı.
Gazze’deki Filistinli direniş örgütleri de, Filistin idaresini Batı Şeria’da silahlı eylemcilere yönelik tutuklama operasyonları düzenlemekle suçladı.
Lübnan’da yayınlanan EL Akhbar gazetesine nazaran Filistin idaresinin bu tutuklama dalgası, işgalci devlet İsrail ve başka milletlerarası taraflarca üzerinde uzlaşılan bir plan çerçevesinde gerçekleştiriyor. Gazeteye nazaran bu plan Batı Şeria’da direniş hareketinin büyümesini, Hamas’ın denetimi eline almasını ve de Filistin idaresinin çökmesinin önüne geçmeyi hedefliyor.” (Rai Al Youm Gazetesi / Nader El Safadi)
‘Ayn el Hilve’de asıl gaye Hizbullah mı?’
Lübnan, Ayn El Hilve Filistin kampından sıçrayacak bir kıvılcımla hafife alınmayacak bir biçimde ve ülkenin tamamına yayılabilecek bir iç savaşla tekrar karşı karşıya kalabilir.
Lübnan’da 12 kampa dağılmış bir halde yaklaşık yarım milyon Filistinli yaşıyor ve bu Filistin kamplarının birçok silahlı. Fetih hareketinden Hamas’a ve İslami Cihad’a kadar birçok Filistinli örgüt, Batı Şeria ve Gazze’de emelleri olan kimi Filistinli güvenlik vazifelileri bu kampları nüfuz alanları olarak paylaşıyor. Bu tarafların kendisine askeri, siyasi ve mali bir uzantı inşa ettiği bu kamplardaki silahlara Lübnan devleti tarafından el konulmuyor. Bu durum da bir dizi mutabakattan sonra geldi. Bu mutabakatların en sonuncusu 1969 yılında Kahire’de imzalanan ve Lübnan’daki Filistinli örgütlere buradaki kamplarda silahlı eğitim noktaları kurma müsaadesi veren muahededir. Fakat buna nazaran bu silahlı eğitim noktaları Lübnan ordusuyla işbirliği çerçevesinde yapılacaktır.
Ayn El Hilve kampında Fetih hareketi ile İslami örgütlerden biri ortasında çıkan ve onlarca kişinin vefatına, yaralanmasına yol açan çatışmalar hayli tehlikeliydi. Fırlatılan füzelerden biri Lübnan’ın Sayda kentine kadar ulaştı. Bu ortada birçok Arap ve Batılı ülkenin vatandaşlarını uyararak Lübnan’ı derhal terk etmeye çağırmaları dikkat caziptir.
Bu çatışmaları, Lübnanlı kimi çevreler İsrail’in Lübnan’da yeni bir komplosu olarak kıymetlendiriyor. Bu senaryoya nazaran, asıl gaye de Hizbullah ve onun askeri yapılanmasıdır. Buna nazaran İsrail, Lübnan’a topyekûn saldırmak ve bunun bütün külfetini taşımak yerine, Lübnan’da içeriden bir ateş yakmaya çalışıyor ki bu ateş Hizbullah ve Hamas ile İslami Cihad’ı da yanında götürsün.” (Maher Ebu Tair / Ürdün El Ghad Gazetesi)
‘Sudan’daki savaş dördüncü ayına yanlışsız yol alıyor’
Sudan’daki savaş dördüncü ayını doldururken, kimi Sudanlı kısımlar yahut daha doğrusu Sudanlı siyasi seçkinlerin, savaşla ilgili şiddetli kelam ve açıklamaları devam ediyor. Taraflar ortasındaki bu karşılıklı tartışmalar, savaşı tetikleyen birinci kurşunun kim tarafından atıldığı, buna kimin neden olduğu ve bunun kimin çıkarına hizmet ettiği halinde sürüyor. Taraflar kendini paka çıkarmaya ve bütün sorumluluğu karşı tarafa atmaya çalışıyor. Savaş yeni siyasi hareketlere ve hiç de vakti olmayan hesaplaşmalara sahne olmaya başladı.
Söz konusu siyasi seçkinlerin, Bizans argümanlarıyla devam ettiği tartışmalarıyla Sudan’da sokaktan ve halktan koptuğu ve sokakla ortasında derin uçurumlar oluştuğu görülüyor. Beşerler savaş devam ederken birinci kurşunu kimin sıktığıyla ve Sudan’da Değişim ve Özgürlük Güçleri ile eski rejimin İslamcı kalıntıları ortasındaki tartışmalarla da ilgilenmiyor. Halkın tek sıkıntısı savaşın bitmesi ve Süratli Takviye Kuvvetleri’nin sokaklarından ve meskenlerinden çıkması.” (Osman Mirğeni / Suudi Şark’ül Evsat Gazetesi)
