ABD’de bilim insanları, bir nükleer füzyon tepkisinden ikinci kere net güç üretmeyi başardıklarını açıkladı. Birinci başarılı deneme aralık ayındaydı. Kaliforniya eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’ndan yapılan açıklamaya nazaran 30 Temmuz’daki deneyde, aralıktakinden daha fazla güç elde edildi. Laboratuvar sözcüsü, deney sonuçlarının hala incelendiğini de ekledi.
5 Aralık’ta yapılan deneyde bilim insanları bir yakıtın üstüne lazer tutarak iki hafif atomu daha ağır bir atom olarak birleştirmeyi başarmıştı. ABD Enerji Bakanlığı, lazerin 2.05 megajul harcamasına rağmen füzyon sonucu 3.15 megajul güç elde edildiğini söylemişti. Atomların birleşmesiyle oluşan füzyon tepkisi, Güneş’in de güç üretmesini sağlayan bir süreç.
Bilim insanları 70 yıldır bu süreci yeryüzünde tekrar ederek pak nükleer güç üretmeyi hedefliyordu.
Nükleer santrallerde, atomun bölünmesiyle oluşan fisyon tepkisiyle güç üretiliyor lakin bu, binyıllarca depolanması gereken nükleer atıklara yol açıyor. Hidrojenin ağır formları olan deteryum ve trityumdan oluşan 1 kilogramlık füzyon yakıtından elde edilebilen güç, 10 milyon kilogramlık fosil yakıttan elde edilene denk. Füzyon deneyi başarılı sonuçlansa da, bunun dünya genelinde üretime geçmesi için aşılması gereken birtakım mahzurlar var. Değerli heyetim masrafları ve daha büyük ölçeklerde güç üretim gereksinimi bunlardan ikisi.
Gelecekte bu teknolojinin yaygınlaşması, fosil yakıtlara duyulan muhtaçlığın azalmasını sağlayarak global ısınmayla uğraşa de katkı sunabilir. Ancak bilim insanları bunun yakın gelecekte gerçekleşmeyeceğini vurguluyor ve mevcut imkanlarla karbon salımını azaltmaktan vazgeçilmemesi gerektiğini belirtiyor.
NÜKLEER FÜZYON NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?
Enerji üretiminde nükleer füzyon “önemli bir amaç” olarak tanımlanıyor. Güneş ve öteki yıldızların güç kaynağını nükleer füzyon tepkileri oluşturuyor. Bu süreç, iki hafif atom çekirdeğinin birleşmeye zorlanması ve daha ağır bir çekirdek oluşturmasıyla meydana geliyor. Nükleer füzyon, ağır atomların parçalandığı nükleer fisyonun tam zıddı. Bugün nükleer güç santrallerinde fisyon teknolojisi kullanılıyor. Fakat bu süreç sonucunda çok fazla atık ortaya çıkıyor ve bunlar uzun mühlet radyasyon yayıyor. Bu atıklar tehlikeli ve inançlı bir halde depolanmaları gerekiyor.
Nükleer füzyon ise çok daha fazla güç ürettiği üzere, çok daha az ölçüde ve kısa ömürlü radyoaktif atık üretiyor. Ayrıyeten bu süreç sırasında sera gazı salımı olmadığı için iklim değişikliği açısından ziyan oluşturmuyor. Lakin füzyonda elementleri bir ortada tutmak için çok büyük ölçülerde sıcaklık ve basınç gerekiyor. Şimdiye kadar hiçbir deney, bu süreç için harcanan ölçüden daha fazla güç üretmeyi başaramadı. (BBC Türkçe)
