Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yanlışsız seçilmiş bir mesleğin terapi tesiri olduğunu belirterek, “Öğrencilere seçim yaparken yalnızca 4 yıllık üniversite eğitimleri için değil, ‘ömür uzunluğu kılıç üzere taşıyacağım ve hayatımı geçireceğim bir mesleğim olsun’ diyebilecekleri bir karar vermelerini tavsiye ediyoruz.” sözünü kullandı.
Üsküdar Üniversitesi’nden yapılan açıklamaya nazaran, üniversite imtihan sonuçları açıklandı ve muvaffakiyet sıralamaları aşikâr oldu. Üniversite adayları, YÖK’ün açıkladığı son müracaat tarihi olan 8 Ağustos’a kadar muvaffakiyet sıralarına nazaran tercihlerini yapacak.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Tarhan, aileleri ile birlikte düşünülürse 15 milyon kişinin tercih periyodu içinde olduğunu belirterek, hakikat kararlar alabilme tekniklerine değindi ve uygun meslekleri seçmenin püf noktalarını anlattı.
Tarhan, insan hayatında “meslek seçimi” ve “evlilik” olmak üzere 2 değerli tercih olduğunu vurgulayarak, “Karar verme davranışı özelindeki araştırmalar insanların yüzde 52’sinin başta istediği mesleği seçemediğini gösteriyor. Bu nedenle tekrardan imtihana girme oranı çok yüksek. Gençler o mesleği yapmayacaklarını okurken fark ediyorlar, sonra yer değiştirmek istiyorlar. Tekrar imtihana giriyorlar. Neredeyse imtihana girenlerin üçte biri tekrar imtihana giriyor. Her ne kadar yatay geçiş sistemi yaygınlaştırılıyorsa da öğrencilerin istemedikleri bir kısmı seçmemeleri lazım. ‘Katiyen gitmem’ diyecekleri kısımları seçim listelerine almamalılar.” sözlerini kullandı.
“Kişilik özellikleri ile meslek ortasında önemli bir irtibat var”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, hakikat mesleği seçebilmenin evreleri ile ilgili olarak, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kişinin birinci etapta evvel kendini tanıyarak; yeteneklerini, yeterliliklerini bilerek öncelik sıralaması yapması gerekiyor. İkinci kademe ise tercih edeceği mesleği tanıması. Mesleğin zayıf ve güçlü istikametleri, mesai kavramı nedir, bu mesleği yaptığı vakit hem memnun hem başarılı olabilecek mi, bu mesleği yapanları gözlemledi mi, nasıl bir izlenim edindi üzere ayrıntılara bakmalı. Son basamakta da kendi kişilik özellikleri ve mesleğin özellikleri ortasında temas kurması lazım.
İnsanlara dokunmayı, onlarla konuşmayı, sohbet etmeyi, yardım etmeyi seven bir kimse hemşirelik, psikolog mesleğini tercih edebilirken, beşerlerle temas etmeyi sevmeyen, konuşmak istemeyen, toplumsal puanı düşük bir kişi teknik maharet isteyen bir meslek seçebilir. Toplumsal ve duygusal marifetleri, merhamet duygusu daha gelişmiş bir insan öğretmenlik mesleğini tercih edebilir. Bu nedenle kişilik özellikleri ile meslek ortasındaki çok önemli bir temas vardır.”
“Son kararı aday verecek”
Genellikle meslek seçimlerinde “geçim” konusunun öne alındığına işaret eden Tarhan, “Meslek aslında yalnızca geçim değil, tıpkı vakitte kişinin öz doyumu, tatmini ve memnunluğu için de değerlidir. İnsanın yaptığı işi sevgiyle yapması, sabah kalktığında emelinin olması, planlı bir yaşantısının olması, bugünü ve geleceği planlayabilmesi ruh sıhhati açısından değer taşır. Örneğin, terapilerde, sabah kalkınca bir emelin olmasını terapatik gaye olarak koyuyoruz. Yanlışsız seçilmiş bir mesleğin terapi tesiri de var. Yalnızca mali kar olarak düşünmemek gerekiyor. Bu nedenle öğrencilerden seçim yaparken yalnızca 4 yıllık üniversite eğitimleri için değil, ‘ömür uzunluğu kılıç üzere taşıyacağım ve hayatımı geçireceğim bir mesleğim olsun’ diyebilecekleri bir karar vermelerini tavsiye ediyoruz.” sözlerini kullandı.
Gencin bu devirde kendisini tanıyan herkese ve tercih danışmanına başvurmasının ehemmiyetini vurgulayan Tarhan, şunları kaydetti:
“İnsanın üniversite hayatı en kıymetli toplumsal devirlerinden biridir. Kişiliği şekillenirken birebir vakitte mesleği de şekilleniyor. Üniversitelerdeki dost bağları, arkadaş ilgileri nitekim kıymetli. Bu nedenle çocuk anne ve babasına sorarak, okulda onu tanıyan rehber öğretmenden, sınıf öğretmeninin görüşünü alarak, tercih danışmanına danışarak son kararı kendi verecek. Kararının sorumluluğunu kendisi taşıyacak. Pişman olursa da onun acısını kendisi yaşayacak. Sonradan ‘Annem istedi, babam istedi, beni yanlış yönlendirdiniz’ dememeli. Anne baba yol göstericidir, kılavuzdur. Fikirlerini söyleyecek fakat baskı yapıp zorla kısım seçtirmeyecek. Kendi hayallerindeki bir meslek için değil, ‘çocuğunun geleceği için en uygun meslek hangisi’ sorusunu kendilerine soracaklar. Son kararı genç verecek. Bunun yanında danışmanlık hizmeti alabilecekleri yerleri araştırarak yol haritasını çizebilirler.”
Kariyer testi ile “Hangi üniversite”
Kişilerin karar verirken yanlışsız mesleklere yönlendirmesi konusunda meslek testlerinin ehemmiyetine dikkati çeken Tarhan, Üsküdar Üniversitesi’nin web sayfasında kişinin güçlü ve zayıf istikametlerini anlamasına yarayan bir meslek testi bulunduğunu, bu testin kişinin artistik, akademik, toplumsal, sözel alanlardan hangisi yahut hangilerinde başarılı olduğu konusunda sonuçlar verdiğini bildirdi.
Tarhan, “Şu anda sözel, sayısal ya da eşit yüklü puanlar aşikâr olsa da bir de meslek ölçeğine başvurmakta yarar var. Üniversitelerde on binlerce bireye danışmanlık yapmış tercih danışmanları bu mevzuda adayları yönlendiriyor. Bu danışmanlar, muvaffakiyet sırasına ve bireylerin isteklerine nazaran sıralama yapıyor. Örneğin, aday farkında olmadan daha az istediği bir kısmı daha ön sıraya müellif ve istediği kısım ikinci sırada kalırsa yanlış sıralama yapmış oluyor. Bu nedenle tercih danışmanı ve tercih robotlarından faydalanmalılar. Böylelikle önlerine açılan bu yolda kaza risklerinin önüne geçmiş olurlar.” tabirlerini kullandı.
Öğrencilere süratli karar vermemeleri, 8 Ağustos’a kadar olan vakti verimli değerlendirmeleri tavsiyesinde bulunan Tarhan, tercih yapmanın püf noktalarını şöyle sıraladı:
“Diploma için değil, öğrenmek için üniversiteli olun. Bunun için ‘Öğrenmek isteyen gelsin’ diyen üniversiteleri seçin. Unutmayın, seçtiğiniz üniversite geleceğinize yaptığınız en büyük yatırım. Hem keyifli hem de başarılı olabileceğinize inandığınız kısımları tercih edin. Her şey muvaffakiyetten ibaret değil. Üniversitelerin ve istediğiniz kısımların web sayfalarına bakın. O sayfalardaki akademik takımları inceleyin. Bologna Bilgi Sistemi sayfasını ziyaret edin, müfredatları öğrenin. Üniversite Bologna Bilgi Sistemi’ni kullanıyor mu? Yapacağı dersi deklare etmiş mi? Yaptığı bu ders kalite sistemine uygun mu? Tahsil çıktıları kâfi mi? Kesinlikle öğrenin. İçinde bulunduğumuz büyük bilgi yüzyılında hangi mesleği seçerseniz seçin yapay zeka, İngilizce, 2. yabancı lisan ve yazılım öğrenebileceğinize inandığınız üniversiteleri tercih edin.”
