Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı, bugün saat 15.25’te Diyarbakır’ın Hani ilçesinde 16.81 kilometre derinlikte 4.2 büyüklüğünde sarsıntı olduğunu açıkladı.
Halk TV canlı yayınında Diyarbakır’daki zelzelesi pahalandıran yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, 4.2 büyüklüğündeki sarsıntıyla ilgili şunları söyledi:
DAHA BÜYÜK ZELZELELER OLUR MU?: Ben bu bölgede bu nitelikli sarsıntılar olursa bizi şaşırtmayacağını daha evvel söz ettim. Son derece doğal. Artık Doğu Anadolu bölgesi Arap levhasında Bitlis-Zagros dağ jenerasyonuyla ayrılıyor. Arap levhası daima olarak kuzeye hakikat hareket ediyor, Avrasya’ya gerçek.
Arada da Doğu Anadolu kısmı var. 6 Şubat zelzeleleri olunca da Arap levhası kuzeye hakikat 7 – 7.5 metre atılmıştır, Doğu Anadolu’yu daha da sıkıştırmıştır. Adıyaman – Hakkari ortasında vakit zaman sıkışma kökenli sarsıntılar olursa pek şaşırmam. Bunların bu ortalar sık görülmesinin nedeni 6 Şubat depremleridir. Bu sarsıntılar sağa sola muhakkak yerlere gerilim transfer etmek suretiyle istikrarını, gerilim alanını değiştirdiler. Doğu Anadolu fayının olduğu bölgede oraya yakın alanlara Adana Havzası, Kayseri, Adıyaman, Hakkari ortasında buralarda birtakım hareketler olabilir. Şuralarda şu büyüklükte sarsıntı olacak demiyoruz, uyarıyoruz. Maraş sarsıntılarını senelerce uyardık, sonucunu da gördük işte.
Bunlar daha büyük 7 ve üzeri sarsıntılar üretebilir. En son 2011 Van sarsıntısı mesela. Faylar hareket ettikçe bloklar yılda tektonik olarak bizim hissetmeyeceğimiz derecede harekete maruz kalırlar.
ANADOLU’NUN BÜYÜK KISMI BİR YILDA 2.5 SANTİM YUNANİSTAN’A YAKLAŞIYOR: Diyelim ki bugün zelzele oldu, tekerrür dönemi 500 sene ise biriktirecek, sonra yeniden sarsıntı olacak. Kuzey Anadolu fayının kuzey kolu Marmara Denizi’nden geçiyor. Bunun GPS sistemiyle, uzaydan ölçüm sistemiyle yılda 2.5 santim bu fayın hareket ettiği biliniyor. Anadolu’nun büyük kısmı bir yılda 2.5 santim Yunanistan’a yaklaşıyor. Zelzele bu hareketin takılıp kaldığı yerde oluyor. 160 km uzuluğunda, bıçakla kesilmiş üzere değil. 20 km ne topografya var. 2.5 santim hareket ettiğinde bile fayın bir kısmı bu harekete direniyor.
ŞARTLARI GÖRÜYORUZ: Takıldığı yerde gerilim birikiyor. biriken gerilim ne vakit ki sürtünme kuvvetini aşıyorsa orada pat diye sarsıntı oluyor. Biz yarar ne kadar gerilim biriktiğini aşağı üst biliyoruz. Nasıl ki Maraş’a bağırdık, Elazığ’ı uyardık. Kuralları görüyoruz. Tekerrür dönemini tarihi sarsıntılardan biliyoruz.
ELAZIĞ ZELZELESİ GELİYOR DİYE 2003’TEN İTİBAREN BAĞIRMAYA BAŞLADIM: 1999 sarsıntısından sonra söyledim. İstanbul’un dışında Marmara bölgesi, Erzincan Karlıova ortası Yedisu fayı üzerinde, Karlıova-Bingöl ortası ve Elazığ-Malatya ortası Maraş-Hatay. Ve bu Doğu Anadolu’yu kısımlara ayırmasak bile Elazığ’dan Hatay’a kadar olan bölge, Maraş’ı kesinlikle söylüyorduk. Ben Elazığ zelzelesi geliyor diye 2003’ten itibaren bağırmaya başladım.
ADANA’DA BEKLEDİĞİM ZELZELE 6’LAR MERTEBESİNDE OLUR: İzmir yarımadasında önemli faylar var. Bölgede değerli ölçüde fay atımları olduğu için bölgede faylarda gerilim alanlarında değişimler olmuştur. 7 Şubat’ta ben Adana ve İskenderun yöresine dikkat edelim demiştim. Sarsıntı büyüklüğü de gerilimi transfer ettiğin vakit sarsıntı oluşturacak fay boyutu nedir o kıymetli. Küçük fay o denli büyük sarsıntı üretemez. Adana’da genelde birden fazla vakit gördüğümüz aletsel devirde bile büyük ölçüde 6’lar mertebesinde sarsıntı var. Adana’da beklediğim zelzele 6’lar mertebesinde olur. Diyarbakır’a kadar bu türlü büyük, yıkıcı zelzele beklemiyorum. Oraya yakın olabilecek bir sarsıntı de orayı tesirler ancak bu komşunun sarsıntısı olur. Diyelim Kayseri’nin orada olan faylar vardır. Son sarsıntılardan sonra orada da bir kadro gerilim alanı değişimleri olmuş olabilir.
