Bartholin bezleri vajinanın girişinde sağda ve solda her iki yanda yer alan bir salgı bezidir. Bartholin bezleri, ince bir kanal ile vajina girişine, kızlık zarının çabucak üzerine açılır. Bartholin bezlerinin vazifesi cinsel alaka sırasında vajinaya salgı vererek vajinanın ıslanmasını sağlamak, bu sayede penisin vajinaya girişini kolaylaştırmaktır. Bartholin bezleri olağanda gözle görülmez, fakat kist yahut apse oluşursa gözükür
Barholin bezini vajinaya bağlayan kanalın, rastgele bir sebeple, rastgele bir yerinde tıkanması sonucunda salgı kanalda birikir ve Bartholin kisti oluşur. Oluşmuş kist, bakterilerle enfekte olursa içinde cerahat oluşur ve bu halde bartholin apsesi oluşur. Kist yahut apse ekseriyetle tek taraflı olur. Nadiren çift taraflı olabilir.
En çok üreme çağındaki ve cinsel etkin hayatı olan bayanlarda görülmekle birlikte, bakire bayanlarda da görülebilir.
Bartholin kistinin sebebi her vakit belirli değildir. Çoklukla bu bölgeye olan bir travma sonrasında olabilir. Bunun üzerine enfeksiyon da eklenirse bartholin apsesi oluşur. Cinsel yolla bulaşan bakteriler gonore (bel soğukluğu), klamidya enfeksiyonlar, bazen de birden fazla bakteri buna neden olabilir.
Bartholin kist ve apsenin tanısı pelvik muayene ile konulur.
Bartholin kisti çoklukla ağrısız olur. Büyüklüğü bezelye büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar değişebilir.
Hastanın toplumsal hayatını önemli bir formda tesirler. Dış genital bölgede ağrı, kızarıklık, hassasiyet, oturma ve yürüme zahmeti yapar. Bazen ateş ve halsizlik de olabilir.
Menopoz sonrası bartholin akaryakıtta rastgele bir büyüme olursa kanser düşünülebilir. Kistin çıkarılıp patolojiye gönderilmesi gerekir.
Bartholin Kisti ve Apsenin Tedavisi
Bartholin Kisti, küçük ise ve rastgele bir şikayet vermiyor ise tedaviye gerek yoktur. Genç bayanlarda mümkün olduğunca Bartholin bezi korunmalıdır. Bartholin kisti büyük ve sık sık tekrarlıyor ise ameliyat ile çıkarılabilir.
Bartholin kisti ve apse tedavisi; lokal yahut sedasyon anestezi altında yapılabilir.
Cerrahi yöntem ise kist duvarının dışarı doğru ağızlaştırılması yani Marsupializasyon tekniğidir. Marsupializasyon tekniğinde, kist yahut apse üzerine 1-2 cm’lik bir kesi yapılarak bezin içindeki mukus yahut apse boşaltılır. Marsupializasyon da delik kapanmaması için kist duvarı dışarı gerçek ağızlaştırılarak dikilir. Bu ameliyat yaklaşık 10 dakika sürer. Hasta rahatlar 6-8 gün içerisinde de bartholin bezi büsbütün düzgünleşir.
Diğer bir seçenek Bartholin apsesi üzerine küçük bir delik açarak apseyi boşaltıp, bezin içine 0.5cm’lik gümüş nitrat konularak 24 -48 saat beklenilmelidir. Sonrasında kist cidarı çıkarılır.
Bartholin kist ve apse tedavisinde Word kateter uygulanması denilen yeni bir prosedür vardır. Bu prosedür de de kist yahut apse küçük bir delik ile boşaltılır. İçeriye word kateterin balon kısmı yerleştirilir ve kateter balonu 2-3 cc serum fizyolojik ile şişirilir. Kateterin öbür ucu vajene konur. Bu kateter 4-6 hafta burada bırakılır, bu biçimde bezin içindeki sıvının dışarı akımı sağlanır. Bu da nüks oranını azaltır.
Bartholin kisti yahut apsesi çok sık tekrarlarsa, ameliyat ile bezi büsbütün çıkarmak gerekir. Ancak tercih edilen bir yol değildir. Mümkün olduğu kadar Bartholin bezi korumaya çalışılır.
