Gebelikten evvel anne adayının şekeri olmasa bile, gebelikte bedenin besinlere verdiği insülin cevabı bozulabildiğinden kan şeker düzeyleri yükselebilir. Bu da annede gebelik şekeri olduğunun göstergesidir. Anne adayında gebelik şekeri olup olmadığını denetim etmek için şeker ve su ile yapılan teste şeker yükleme testi denir. Aslında ismi şeker “yükleme” testi olarak bilinmekle birlikte aslında gerçek bir yüklemeden kelam edilemez, zira örneğin 50 gr testteki glukoz (şeker) ölçüsü yaklaşık bir büyük uzunluk muz kadardır. Yani bu test aslında anne adayına fazladan bir şeker vermemekte, günlük hayatta karşılaştığı besinlere bedeninin düzgünce cevap verip veremediğini araştırmaktadır. Yalnızca açlık-tokluk kan şekeri üzere bedeller kullanılarak gebelik şekeri belirlenmeye çalışıldığında bütün olayların yaklaşık %30-35’i gözden kaçırılmaktadır ki bu, kabul edilebilir bir oran değildir. Şeker testi gebeliğin 22-24 ila 28. Haftaları ortasında yapılmaktadır.
Özellikle gebe olup da ailesinde şeker hastalığı olan hamilelerin, daha evvelki gebeliklerinde şeker hastalığı yaşayanların, daha evvel düşük yapmış bireylerin, hamile kalmadan evvel obez olanların kesinlikle doktor kontrolünde takiplerinin yapılması gereklidir. Bunlar gebelik şekeri gelişimi içim risk faktörü olmakla birlikte, ülkemizde bu formda hiçbir hikayesi olmayan hamilelere de bu testin yapılması zaruridir zira ülkemiz diyabet (şeker hastalığı) sıklığı açısından dünyada birinci beş ülke içerisinde yer almaktadır; yani bizim bu beslenme şekliyle bu topraklarda yaşıyor olmamız başlı başına risk altında olduğumuz manasına gelir ki bu nedenle de bizim gebelerimize şeker taramasını yapmaktan kaçınmamız üzere bir durum kelam konusu değildir.
Şeker Testi Nasıl Yapılır?
Daha evvel de belirttiğimiz üzere anne adaylarına bu test, gebeliklerinin 22-24 ila 28. haftaları ortasında yapılmalıdır. Birinci evvel anneye 50 gr glikoz içirilir. Bir saat sonra kanda bulunan glikoz düzeyi ölçülür. Şayet çıkan sonuçta glikoz düzeyi 135 mg altında ise anne adayında gebelik şekerinin olmadığı ortaya çıkar.
Bu pahanın üstünde bir kıymet ortaya çıktığında ise anneye, 3 saat olarak uygulanan glikoz testi yine yapılır. Bu son testten sonra anne adayında gebelik şekeri olup olmadığı net bir biçimde ortaya konur. Anne adayı şeker testi uygulanacağı müddet zarfında hiçbir şey yiyip içmemelidir. Bu testin sonucunun doğruluğu için çok kıymetlidir.
Aynı test tek basamaklı olarak 75 gr glukoz ile de yapılabilir.
Gebelik Şekeri Olan Risk Faktörü Anne Adayları Kimlerdir?
– Daha evvelce düşük yapmış kişiler
– 4 kilodan fazla bebek doğurmuş kişiler
– Daha evvelki gebeliğinde şeker hastalığını yaşamış kişiler
– Hamile kalmadan evvel kilolu olup, yaşı da 35′ i aşmış anne adayları
– Ailesinde şeker hastalığı hikayesi bulunan kişiler
– Gebelikte çok kilo almış anne adayları
– Gebelik periyodunda amniyon sıvısında yaşanan artış
– Bebeğin anne karnında hayatını kaybetmesi üzere durumları yaşayan anne adaylarında gebelik şekeri çıkması mümkünlüğü yüksektir.
Ancak daha evvel de belirttiğimiz üzere bu durumların hiçbiri yoksa bile ülkemiz diyabet açısından çok riskli bölge olarak kabul edildiği için bütün sıhhat uygulama kılavuzlarında ülkemizde gebelikte diyabet taraması yapılmasının zarurî olduğu bildirilmektedir.
Gebelikte Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gebeliğinde şeker hastalığını yaşayan anne adaylarının yaşadığı kimi belirtiler;
– Susuzluk hissi
– Kilo kaybı
– Çok fazla yemek yeme isteği
– Sık idrara çıkma
– Yorgunluk
– Halsizlik
Bu belirtiler gebelik şekeri olan tüm hamileler de görülmez. Bu yüzden gebelikte şeker olup olmadığının kesin sonucu için kesinlikle şeker testi yaptırılmalıdır.
Gebelik Şekerinin Anne Adayı ve Bebek Sıhhati Açısından Risleri Nelerdir?
Gebelik şekeri olan anne adayının başka gebelere nazaran kimi riskli durumları vardır.
Bunlar;
– Gebelik zehirlenmesi
– Yüksek tansiyon
– Erken doğum
– Düşük
gibi sorunlardır ve gebelik şekeri olan anne adaylarında daha sık görülmektedir. Bu yüzden anne adayının şeker yükleme testi yaptırıp ona nazaran, tedavisini olması gereklidir.
Şeker hastalığı ortaya çıkan anne adaylarının bebeklerinde görülebilecek kimi riskler ise;
– Bebeğin akciğerlerinde yaşanan meseleden ötürü, teneffüs yollarında problem yaşaması
– Bebeğin gereğin iri olması
– Bebeğin çok fazla küçük olması
– Doğum bittikten sonra bebekte sarılık görülme riski
– İleri periyotlarda kalp hastalıkları riskinin oluşması
– Böbreklerde anomali oluşması
– Beyinde gerçekleşen anomaliler
– Kulak anomalileri
Gebelik Şekeri Tedavisi
Gebeliğinde şeker hastalığı ortaya çıkmış anne adayları için uygulanabilecek tedavi usulleri;
– Diyet
– Egzersiz uygulaması
– İnsülin
Doktorla birlikte diyetisyen, anne adayı için uygun bir diyet beslenme programı hazırlarlar. Bu diyetle birlikte anne adayı tabibin önerdiği antrenmanları de kesinlikle yapmalıdır. Bu idmanlar yüzme ve yürüyüş olabilir. Bütün bunlarla kan şekeri denetim altına alınmazsa insülin tedavisine başlanarak gelişebilecek aksiliklerin önüne geçilebilir.
