Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı, bugün saat 15.25’te Diyarbakır’ın Hani ilçesinde 16.81 kilometre derinlikte 4.2 büyüklüğünde sarsıntı olduğunu açıkladı. Diyarbakır’daki zelzele sonrası Antalya ve Malatya da sallandı. Türkiye beşik üzere sallanırken yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür’den dikkat çeken bir kıymetlendirme geldi.
Halk TV canlı yayınına katılan Naci Görür, şu değerlendirmelerde bulundu; “Ben bu bölgede bu nitelikli sarsıntılar olursa bizi şaşırtmayacağını daha evvel söz ettim. Son derece doğal. Artık Doğu Anadolu bölgesi Arap levhasında Bitlis-Zagros dağ jenerasyonuyla ayrılıyor. Arap levhası daima olarak kuzeye gerçek hareket ediyor, Avrasya’ya hakikat.
4 İLİ UYARDI: BİRTAKIM HAREKETLER OLABİLİR
Arada da Doğu Anadolu kısmı var. 6 Şubat sarsıntıları olunca da Arap levhası kuzeye yanlışsız 7 – 7.5 metre atılmıştır, Doğu Anadolu’yu daha da sıkıştırmıştır. Adıyaman – Hakkari ortasında vakit zaman sıkışma kökenli sarsıntılar olursa pek şaşırmam. Bunların bu ortalar sık görülmesinin nedeni 6 Şubat depremleridir. Bu sarsıntılar sağa sola belirli yerlere gerilim transfer etmek suretiyle istikrarını, gerilim alanını değiştirdiler. Doğu Anadolu fayının olduğu bölgede oraya yakın Adana Havzası, Kayseri, Adıyaman, Hakkari ortasında birtakım hareketler olabilir. Şuralarda şu büyüklükte sarsıntı olacak demiyoruz, uyarıyoruz. Maraş zelzeleleri için senelerce uyardık, sonucunu da gördük işte. Bunlar daha büyük 7 ve üzeri sarsıntılar üretebilir. En son 2011 Van sarsıntısı mesela. Faylar hareket ettikçe bloklar yılda tektonik olarak bizim hissetmeyeceğimiz derecede harekete maruz kalırlar.
“ANADOLU’NUN BÜYÜK KISMI YUNANİSTAN’A YAKLAŞIYOR”
Diyelim ki bugün zelzele oldu, tekerrür dönemi 500 sene ise biriktirecek, sonra tekrar zelzele olacak. Kuzey Anadolu fayının kuzey kolu Marmara Denizi’nden geçiyor. Bunun GPS yoluyla, uzaydan ölçüm metoduyla yılda 2.5 santim bu fayın hareket ettiği biliniyor. Anadolu’nun büyük kısmı bir yılda 2.5 santim Yunanistan’a yaklaşıyor. Sarsıntı bu hareketin takılıp kaldığı yerde oluyor. 160 km uzuluğunda, bıçakla kesilmiş üzere değil. 20 km ne topografya var. 2.5 santim hareket ettiğinde bile fayın bir kısmı bu harekete direniyor.
“ŞARTLARI GÖRÜYORUZ”
Takıldığı yerde gerilim birikiyor. biriken gerilim ne vakit ki sürtünme kuvvetini aşıyorsa orada pat diye zelzele oluyor. Biz yarar ne kadar gerilim biriktiğini aşağı üst biliyoruz. Nasıl ki Maraş’a bağırdık, Elazığ’ı uyardık. Koşulları görüyoruz. Tekerrür dönemini tarihi sarsıntılardan biliyoruz.
“2003’TEN İTİBAREN BAĞIRMAYA BAŞLADIM”
1999 sarsıntısından sonra söyledim. İstanbul’un dışında Marmara bölgesi, Erzincan Karlıova ortası Yedisu fayı üzerinde, Karlıova- Bingöl ortası ve Elazığ-Malatya ortası Maraş-Hatay. Ve bu Doğu Anadolu’yu kısımlara ayırmasak bile Elazığ’dan Hatay’a kadar olan bölge, Maraş’ı kesinlikle söylüyorduk. Ben Elazığ zelzelesi geliyor diye 2003’ten itibaren bağırmaya başladım.
“ADANA’DA BEKLEDİĞİM SARSINTI 6’LAR MERTEBESİNDE OLUR”
İzmir yarımadasında önemli faylar var. Bölgede kıymetli ölçüde fay atımları olduğu için bölgede faylarda gerilim alanlarında değişimler olmuştur. 7 Şubat’ta ben Adana ve İskenderun yöresine dikkat edelim demiştim. Sarsıntı büyüklüğü de gerilimi transfer ettiğin vakit sarsıntı oluşturacak fay boyutu nedir o değerli. Küçük fay o denli büyük zelzele üretemez. Adana’da genelde birden fazla vakit gördüğümüz aletsel periyotta bile büyük ölçüde 6’lar mertebesinde zelzele var. Adana’da beklediğim zelzele 6’lar mertebesinde olur. Diyarbakır’a kadar bu türlü büyük, yıkıcı zelzele beklemiyorum. Oraya yakın olabilecek bir zelzele de orayı tesirler ancak bu komşunun zelzelesi olur. Diyelim Kayseri’nin orada olan faylar vardır. Son sarsıntılardan sonra orada da bir grup gerilim alanı değişimleri olmuş olabilir.”
