Uludağ’ın eteklerinde erkenci kızılcık hasadı başladı. Dünyanın farklı ülkelerine ihracatı da yapılan kızılcık, iç piyasaya 30 liradan satılıyor.
Bursa’nın Nilüfer ilçesine bağlı Çalı Mahallesi’nin Uludağ eteklerinde kızılcık hasadı başladı. 2000 rakımda, 30 dekar yerde, bin 700 ağaçlık kızılcık bahçesinde başlayan hasat 40 gün sürmesi ön görülüyor. Almanya, Fransa, İngiltere başta olmak üzere birçok ülkeye ihracatı yapılan kızılcık, iç piyasada 30 liradan alıcı buluyor. Türkiye’de üretilen kızılcığın yüzde 80’i iç piyasada değerlendirilirken yüzde 20’lik kısmı paketlenerek farklı ülkelere gönderiliyor. Uludağ’ın doruğuna çıktıkça hasadın eylül ayı ortalarına kadar devam etmesi bekleniyor. Bu yıl randımanın orta seviyede olduğu bahçede, zirai ilaç yok denilecek kadar az kullanılıyor. Kızılcık sıklıkla komposto, reçel yapılarak tüketilse de yurt dışında cilt yenileme kremleri üzere eserlerin de ana özünü oluşturuyor.
Bu yıl verimlilik orta düzeyde
Ailecek uzun yıllardır Bursa’da çiftçilik yapan Ziraat Mühendisi Selçuk Oruç, Nilüfer Çalı Mahallesi’nde bulunan kızılcık bahçelerinin toprak ve hava koşullarından ötürü meyvenin erken olmaya başladığını söz etti. Bin 700 ağaçlık kızılcık bahçesinde Yalova, Karabük, Toroslar, Ukrayna, İtalya üzere birçok ülkeden getirdikleri ağaçların da bulunduğunu belirten Oruç, bu büyüklükte bir kızılcık bahçesinin dünyada az görülebileceğini söyledi. Ağacın meyveyi erken verdiği için bu devirde rakibi olmadığının altını çizen Oruç, “Bize en yakın çıkan şuanda Yalova bölgesidir. Uludağ’ın alt etekleri ve Karadeniz bölgesinde bizden biraz sonra çıkıyor. Bizim pazara yakın olmamız hasebiyle Bursa hali, manavlar ve dondurulmuş kesimi bu eseri kullanıyor ve bizden çokça talep ediyorlar. Genel prestiji ile kızılcık meyvesi şuanda randımanı orta seviyede. Ilıman bir kış geçirdik, ilkbaharda ağır bir yağış geçirdiğimiz için verimlilik biraz düştü” dedi.
Bahçeden 30 liraya alıcı buluyor
“Meyve fiyatları âlâ durumda. Yaklaşık 30 lira civarında satışı yapılıyor. Bu fiyat 40 liraya kadar da çıkabiliyor, kimi yerlerde ise 20 Türk Lirası’na kadar da düşebiliyor. Meyve kalibresi uygun olduğunda, hoş de ambalaj yapıldığında çok âlâ bir halde değerlendirilebiliyor” diyerek kelamlarını sürdüren Oruç, “Meyvenin pazara yakın olması sebebi ile kıymetlendirme avantajı çok fazla. Öncelikle bunu dondurulmuş eserler olarak hoşaf, komposto ve su imalinde tüketiliyor. Ondan sonra ise taze tüketim olarak pazar tezgahlarına gidiyor. Değişik ‘Beri’lerden yaban mersini, kızılcık ve ahududu üzere özel ambalajlarda Avrupa’ya gönderiliyor. Avrupa’da en çok talep Almanya, Fransa üzere ülkelerden oluyor. Ayrıyeten Avrupa ülkelerinin dışında öteki ülkelere de gönderiliyor” diye konuştu.
“Sindirim sistemine yararı var”
Kızılcık üretiminin neredeyse sıfır ilaçla üretildiğini ve bu açıdan da insan sıhhati açısında yararının arttığını anlatan Oruç, “Bundan ötürü çokça tercih ediliyor. Sıhhat açısından sindirim sistemine yararı var. Ağızda kekremsi bir tat verdiğinden ötürü sıcak havalarda çokça soğuk biçimde tüketiliyor. Bunun dışında kurutularak komposto biçiminde yahut dondurularak farklı tüketim formları de mevcuttur. Tabi biz değerini bilemiyoruz. Avrupa bu biçimde ki doğal eserlerin değerini çok güzel biliyor. Bu eser sofrayı zenginleştirebilecek, içecek boyutu ile de yerini hiçbir şey tutmayan özel bir eserdir. Bölgemizin doğal bir eseri ve bu formda kapama bahçelerde yapıldığında daha da nitelik kazanıyor. Sıfır ilaç olduğu için oldukçada çıkarlı bir eser, yalnızca kısmi bir sulama ile destekleniyor. Bunun dışında hem etraf hem de insan sıhhati açısından kıymeti maalesef bilinmemiş bir ürün” tabirlerini kullandı.
“Üretilen kızılcığın yüzde 80’i iç piyasaya gidiyor”
Türkiye’de üretilen kızılcığın yüzde 80’i iç pazar, yüzde 20’si ise dış pazara gittiğini söz eden Ziraat Mühendisi Selçuk Oruç, “Tabi içinde bulunduğumuz bahçe büsbütün iri kızılcıklardan oluşuyor, yekpare tek cins bu üsluptaki eserlere yurt dışından çok talep var. Kâfi seviyede üretim olmadığı için bu hususta tonajlar doldurulamadığından yurt dışında yanıt verilemiyor. Üretimin birçoğu dondurulmuş eser dalında, kızılcık suyu olarak bedellendiriliyor. Bu stildeki doğal eserleri beşerler tüketebilirse hem bağışıklık sisteminin güçlenmesinde hem de vitamin ve mineral kıymetlerinin yüksek olmasına bağlı olarak sağlıklı beslenmede çok büyük bir kıymete sahip oluyor” biçiminde konuştu.
“Suyun tabanına batan tek ağaç kızılcıktır”
Kıyı bölgelerde kızılcığın daha çok bilindiği, İç Anadolu Bölgesi’nde az bilindiğini vurgulayan Oruç, “Bursa’da muhacir kökenli çok fazla insan var. Genelde bu beşerler ve dağ bölgesinde yaşayan insanların kızılcığa karşı talepleri çok fazla. Bu devirlerde ve kış devirlerinde sofrada pilav, makarna üzere yemeklerin yanında çok hoş ve severek çokça suyunu içerler ve püresini tüketirler. Öz kütle tartısında en ağır meyve kızılcık meyvesidir. Suyun tabanına batan tek ağaç dünyada kızılcık ağacıdır. Bunlar değerlendirildiğinde ne erken çiçek açan en geç meyve veren, çiçek periyodu olarak bitki üzerinde en fazla duran meyve tekrar kızılcık. Kızılcık ağacının meyvesi üzerinde iken tıpkı anda meyve ile çiçeği olan tek ürün” dedi.
“Balkan ülkelerini değerini çok âlâ biliyor”
Oruç kelamlarını şöyle sürdürdü; “Çiçek meyve oluşturana kadar bitki üzerinde 14 ay civarında kalıyor. Sonbahar, kış devrinde çiçeğini açıyor soğuklardan fazla etkilenmiyor. İlkbahar devrinde tomurcuklar halinde meyveler oluşuyor ve varsayımı olarak ağustos ayı prestiji ile olgunlaşmaya başlayıp eylül ayı ortalarına kadar devam ediyor. Çok hoş çeşitler var bunların nitelendirilmesi, tescillenmesi ve pazara sunulması lazım. Bilhassa Balkan ülkeleri bunun değerini çok düzgün biliyor, Değeri anlaşılmamış özel bir eser. Bizim bu türlü yabancı kökenli değişik değişik şeylere gereksinimimiz yok. Ülke olarak kendi öz varlığımız olan bu stildeki meyvelerin kıymetini bilmeliyiz ve bunları çokça sofralarımızda tüketmeliyiz”
“Türkiye’de yaklaşık 2 bin dekar kızılcık var”
“Türkiye’de genel prestiji ile ticari olarak üretim Bursa ve Yalova’da var” diyen Oruç, “Bunun dışında bölgelerde Kastamonu, Düzce ve Bartın bölgelerde klâsik evsel üretim var. Bu büyüklükte kapalı bahçe ender görürsünüz. Türkiye’de, tahminimce Marmara Bölgesi bilhassa Güney Marmara Türkiye’deki üretimin, tahminimce yüzde 80’ini karşılıyordur. Burada da tahminimizce Türkiye’de yaklaşık, kapalı bahçe olup bunun yarıdan fazlası Bursa’dadır. Bursa’da bin dekar, Türkiye’de de 2 bin dekar kızılcık olacağını varsayım ediyorum” halinde konuştu.
Krem üretiminde kullanılıyor
Kızılcığın birçok alternatif yerde kullanıldığının altını çizen Oruç, “Dünyada besin desteği olarak kullanılıyor. Bunun dışında merhem ve cilt yenileyici olarak da bedellendiriliyor. İçindeki fenolik ve uçucu yağlar sayesinde konsantre üretiliyor. Bu konsantre ile de kremler, yanık kremleri, doku yenilenmesi ve sindirim sistemiyle ilgili hastalıkların tedavisinde kızılcık ekstraktı kullanılıyor. Bunlar doğal eserler olmuş oluyor. Türkiye’den de birçok ihracatı yapılan bu usul eserlerin ekstraktı ana özünün oluşturulmasında kullanılıyor. Bunlar farklı ülkelere fiyatları katlanmış olarak satılıyor” tabirlerine yer verdi. – BURSA
