Savant sendromu olağan zekanın altında bir kişi belli bir alanda özel bir yetenek gösterdiğinde ortaya çıkar. 1988 tarihli Rain Man (Yağmur Adam) sinemasında Dustin Hoffman’ın canlandırdığı Raymond Babbitt karakteri en bilinen otistik savanttı. Pekala, Savant sendromu nedir? Bilinmesi gerekenler haberimizde…
SAVANT SENDROMU NEDİR?
Savant sendromu, kıymetli derecede zihinsel engelli birinin, ortalamanın üzerinde muhakkak yetenekleri gösterdiği bir durumdur. Savantların üstünlük gösterdiği maharetler ekseriyetle hafıza ile ilgilidir. Bu süratli hesaplama, sanatsal yetenek yahut müzikal yeteneği içerebilir. Aslında, 10 otistik şahıstan bir adedinin, değişen derecelerde kayda kıymet yetenekleri vardır, fakat savant sendromu konjenital ya da edinsel olabilir. Birçok savant marifeti doğumda var olan kimi gelişimsel zahmetlerin üzerine eklenerek çocuklukta ortaya çıkmaktadır. Edinsel savant marifetleri sağlıklı gelişim gösteren bireylerde bebeklik, çocukluk ya da erişkinlikte geçirilen baş travması ya da merkezi hudut sistemi travması sonrası gelişebilir.
Savant sendromlu tüm çocukların yaklaşık yarısı otistiktir. Otizmi olan tüm çocukların yaklaşık yüzde 10’unda savant sendromu vardır. Bu oran 35 üzerinde IQ’lu otizmi olan çocukların yüzde 25’ine yükselir. (Çok sayıda otistik çocuğun IQ’ları daha düşüktür.)
Sendrom sıklıkla otizmle bağlı olduğundan, otistik savant terimi daha sıklıkla kullanılır. Savant sendromu gösteren bir kişi ile ilgili bilinen birinci açıklama, 1751’de bir Alman psikoloji mecmuasında gerçekleşti. Savant terimi, birinci olarak 1887’de J. Langdon Down (Down sendromuna ismini veren doktor) tarafından kullanıldı.
SAVANT SENDROMUNUN NEDENLERİ
Savant sendromunun nedenleri 2004’e kadar bilinmiyordu. Kimi araştırmacılar bunun gen yahut genlerdeki bir değişiklikten kaynaklandığını, kimilerinin bunun sağ hemisferde meydana gelen bu hasarı telafi eden beynin sol yarımküresine bir çeşit ziyan verdiğine inanıyor. Bununla birlikte, sendromun nedenleri açık değildir ve daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
TEDAVİSİ
Savant sendromu bir alanda bir çocuğun kabiliyeti göz önüne alındığında beklenenden yüksek olduğunda teşhis edilir. Savant sendromunun rastgele bir dezavantajının olup olmadığı bilinmemektedir, bu nedenle tedavi edilmesi gerekmez. Çoklukla savant sendromuna eşlik eden altta yatan bozuklukların tedavi edilmesi gerekir ve savant sendromlu çocuğun özel yeteneğinden yararlanılmasının çocuğun altta yatan gelişimsel bozuklukların tedavisine yardımcı olabileceğine inanılmaktadır.
Savant sendromlu çocuklar çok özel bir hünere sahiptir. Bu çocuklar, özel ilgi ve yeteneklerin bir halde kullanılmasını sağlayan rastgele bir altta yatan hastalığın tedavisine daha âlâ cevap verebilir.
