1-HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) KONTROLLER
2-DOĞUM SONRASI TAKİP HAKKINDA HER TÜRLÜ BİLGİLER HAMİLELİK SORULARI
Hamilelik mühleti son adet kanamasının birinci gününden itibaren 40 haftadır.(280 gün) İddiası doğum tarihi şu halde hesaplanır (bu formülün ismi nagele formülüdür) :
son adet tarihinin birinci günü + 7 gün – 3 ay + 1 yıl
Örnek 1: 17 Mayıs 2010 tarihinde son adetinin birinci günü olan gebe bir bayanın iddiası doğum tarihi: 17 + 7 gün – 3 ay + 1 yıl = 24 Şubat 2011 dir.
Örnek 2: Son adet tarihinin birinci günü 28 Ekim 2010 olan bir gebenin iddiası doğum tarihi: 28 + 7 gün – 3 ay + 1 yıl= 3 Ağustos 2011 ‘dir.
Not:Adet gecikmeleri olan bir gebe bayanda yumurtlama günü gecikecek, gebe kalma gününde daha geç bir günde olacaktır. Hasebiyle bu formüle çok bağlı kalmamak gerekir.
Hafta hafta gebelik (hamilelik) takibi-kontrolü
Olağan bir hamilelikte, 30uncu haftaya kadar ayda 1 sefer, 30 ila 36ncı haftalar ortası 15 günde 1 defa, 36 ile 40ıncı haftalar ortasında haftada 1 sefer denetim olmak gerekir. Şayet gebelik riskli ise örneğin; kronik hipertansiyon, gebelik hipertansiyonu, preeklampsi, tip 2 diabet, rahim içinde bebeğin büyüme geriliği, daha evvelki gebeliklerinde erken doğum yapma yahut su kesesinin erken açılma sorunu olan hamile hastalar hekimin tavsiyelerine nazaran üstte bahsedilen olağan gebeliklere nazaran daha sıklıkla denetim olmaları gerekebilir.
Hamilelikte bayandaki KİLO artışları ne kadardır?
Ortalama uzunluk uzunluğunda ve ortalama kilosu olan gebe bir bayanın hamilelik boyunca alması gereken toplam kilonun 12 kg olması beklenir. Bu kiloların 6-7 kilosu anneye ilişkin alınan kilolar geri kalan kısmı da bebek, su kesesi, placenta (eş) ve eklerine ilişkin kilolardır. Anneye ilişkin alınan kiloların dağılımı şöyledir: 1-Artmış olan yağ depoları, 2-Artmış kan hacmi, 3-Toplam beden sıvısında artış, 4-Meme dokusundaki artışlardır.
Hamilelikte BESLENME nasıl olmalıdır?
Hamilelikte genel olarak proteinden güçlü diyet, kalsiyum, temel yağ asitleri, demir, B vitaminleri kompleksi, folik asit, magnezyum ve çinko olağana nazaran daha fazla alınmalıdır.
Hamilelikte KANSIZLIK (anemi) nedir? Demir ve folik asit kullanımı nasıl olmalıdır?
Hamilelikte fizyolojik olarak en büyük değişiklik bayanın kan hacminin %50 oranında fazlalaşmasıdır (genişlemesidir). Bu durum; “hamileliğin fizyolojik anemisine (kansızlığına) yol açar.” Hamilelikte toplam günlük demir ihtiyacı 800mg’dır. Folik asit ise pürin ve pirimidin metabolizmasının koenzinlerindendir. Gebe bayanın kan imalinde, bebeğin büyümesinde ve placentanın (eşin) gelişmesinde çok değerlidir. Hamilelikte folik asit gereksinimi 2 kat artar.
Kansızlık (anemi) ve folik asit yetmezliğinde gebe bayanda neler olabilir?
Hamilelikte anemi (kansızlık) erken doğumlara ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Ayrıyeten doğum sonrası kanamalara karşı direncin düşük olmasına neden olur. Folik asit yetmezliğinde ise : nöral tüp defekti riski artar.(anensefali, spina bifida, meningomiyolosel gibi) anomaliler sık gözükür. Ayrıyeten kromozomal bozukluklar (down sendrumu gibi) folik asit yetmezliğinde olağan gebe bayanlara nazaran risk epeyce artmaktadır.
Hamilelikte kalsiyum ve D vitamini gereksinimi nasıldır?
Gereksinim artar hasebiyle kalsiyum emilimi bağırsaklarda emilmesi artar. İdrardan kalsiyumun atılması azalır. Olağan bayanlara nazaran hamilelikte kalsiyum muhtaçlığı 400gr artar. Yani günlük 1200gr’dır. Bu ölçüde 1 lt’lik süt yahut süt eserlerine muadildir. Süt ve süt eserlerini yeteri kadar tüketemeyen gebe bayana dışarıdan kalsiyum desteği gerekir. Ayrıyeten D vitamini gereksinimi da günlük 200ünite artmıştır.
Hamilelikte TUZ TÜKETİMİ nasıl olmalıdır?
Gebeler kesinlikle iyotlu tuz tüketmelidirler. Ölçü olarak ne fazla tuz almalı ne de tuzsuz yemelidirler. Olağan almaları gereken kadar tuz almalıdırlar yani tatlandırıcı olarak.
Hamilelikte çinko tüketimi nasıl olmalıdır?
Çinkodan eksik beslenen gebe bayanlarda enfeksiyon riski artar. Çinkonun çocuğun su kesesinde enfeksiyonlara karşı gözetici tesiri vardır.
HAMİLELİKTE BAYANDAKİ DEĞİŞİKLİKLER VE BİLİNMESİ GEREKENLER
Hamilelikte AŞERMEK nedir?
Normal dışı yiyecek tüketimine bağlı mecburî davranış biçimidir. En çok kil, nişasta ve buza karşı aşerme gözükür. Aşermenin nedeni kansızlıktır. Tedavisinde de demir verilir.
Hamilelikte BULANTI neden olur?
Çoklukla birinci haftalarda başlar, 4üncü haftadan 14üncü haftaya kadar devam edebilir. Nedeni gebelik hormonu progesteron ve HCG’nin artmasına bağlı midenin tembel çalışmasıdır. Çok kusmalar olursa bu durumda kilo kaybı keton artışına bağlı asidoz, dehidratasyon (sıvı kaybı bulguları) ve elektrolit kaybı olur ki buna; “hiperemezis gravidarum” isim verilir. Bu durumda hastanın hastanede takibi ve kaybettiklerini tamamlaması gerekir.
Hamilelikte SİGARA ve tütün kullanımı olmalı mıdır?
Katiyen tavsiye edilmez. Annenin ve fetusun (bebeğin) doğum kilosunu azaltır. Erken doğumlara ve plecantanın erken ayrılmasına (dekolman), EMR (erken memran rüktürü) yani su kesesinin erken yırtılmasına yol açabilir. Bazen de hamilelik kanamalarına yol açabilir. Sigara kullanan gebe bayanlarda bebeklerinin doğum kilosu ortalama 200gr azalır.
Hamilelikte ALKOL kullanımı olmalı mıdır?
Fetal alkol sendrumu (FAS) yapar. Doğum öncesi ve doğum sonrası büyüme geriliği, yüzde form bozuklukları, kalp ve eklemlerde anormallikler ve zeka gerilikleri yapabilir.
Hamilelikte spor ve ANTRENMAN nasıl olmalıdır?
Değişik aralıklarla yapılan sporun ve idmanın fetusa büyük bir ziyanı yoktur. Fakat, devamlı yapılan ağır sporlar, rahim içindeki bebeğin (fetusun) büyüme geriliğine yani kilo azlığına yol açar. Çoğul gebelikte (ikiz yahut üçüz), hipertansiyonu olan hamilelerde, erken doğum hikayesi olan gebe bayanlarda ve daha evvel düşük doğum yüklü bebek doğurmuş gebe bayanlara doğum yasaktır. Hatta bu üzere durumlarda hamilelikten evvelki aktivitelerini dahi kısıtlamaları gerekir.
Hamilelikte SEYAHAT nasıl olmalıdır?
Alışılagelmiş formdaki seyahatlerin hamilelikte sakıncası yoktur. Lakin hamilelikte venöz sirkülasyonda (toplar damarla kalbe dönen dolaşımda) staz (venöz sirkülasyonun durması yahut yavaşlaması) muhtemelliğine karşı uzun oturmalardan kaçınılmalıdır. Uzun araba seyahatlerinde sık molalar vererek gebe bayanları yürüyüşler yapması sağlanmalıdır. Basınç ayarlı uçaklarla seyahat yapılması hamilelik için sakınca teşkil etmez.
Hamilelikte MİDE YANMASI niye olur?
Bu şikayet hamileliğin son devirlerinde sıkça görülür. Nedeni; progesteron gebelik hormonuna bağlı değişiklikler ve rahmin büyümeye bağlı olarak mideyi üst itmesi ve mide içindeki yemeklerle bir arada, yemek borusuna geri kaçmasından kaynaklanır. Tedavide aliminyum hidroksit ve magnezyum trisilikat üzere (talcid ve rennie) antiasitler bu sorunu çözer. Ayrıyeten çok yemeklerden kaçınmalı az ve sık yemelidir.
Hamilelikte BEL AĞRISI niye olur?
Hamilelikte pelvis kemiğinin (kalça kemiği) öndeki pubis kemiği denilen uçlar yarım cm birbirinden ayrılırlar. Bel de ise bel omurları ile kalça kemiği ortasındaki eğim fazlalaşır. Bu nedenle kalçada hem önde ağrı hemde ön taraftaki ayrılmış olan pubis kemiğinde ağrılar olur. Beldeki eğimin artmasına bağlı olarak lordoz gelişir ve gebe bayanlar lordlar üzere yürürler.
Hamilelikte KABIZLIK niye olur?
1-Hamilelikte kalın barsaklarda su geri emilimi çok fazladır. Münasebetiyle barsaklar susuz kalır ve tembelleşir.
2-Gebelik hormonu progesteron tesiri ile barsaklar atonik olur (az çalışır)
3-Büyüyen uterus (rahim) barsaklara mekanik baskı yapar.
Çözüm: Bol su içmeli, zerzevat ve meyveyi fazla tüketmelidir.
Hamilelikte VARİS niye olur?
Gebelerde bacaklarda ve uyruk (baldır) bölgelerinde, artan venöz basınç bacaklardaki ve dış genital organlarda örneğin dış büyük dudaklardaki varisleri artırabilir. Tahlil için; ayakları yükseltmeli ve elastik takviyeli külotlu varis çorapları giyilmelidir. Dış dudak varislerinde ise vajenle anüs bölgesine (perineye) birkaç ped koyarak sıkı dayanak verilmelidir.
Hamilelikte CİNSEL İLGİ nasıl olmalıdır?
Daha evvel düşük kıssası olan gebelerde birinci 3 ay içinde cinsel alaka yasaktır. Bunun dışında yüksek riskli hamilelerde 32nci haftadan sonra cinsel bağlantı yasaktır. Bu yüksek riskli gebelikler şunlardır; daha evvelki hamileliğinde su kesesinin erken yırtılması, daha evvel erken doğum yapmış olması, cinsel münasebetten sonra rahimlerinde çok şiddetli kasılmalar yahut kanamalar olan hastalara 32nci haftadan sonra cinsel münasebet yasaktır. Şunu da hiç akıldan çıkartmamak gerekir ki; 32nci haftadan sonra cinsel bağda, orgazm olan hamilelerin erken doğum yapma riskleri vardır.
Hamilelikte VAJİNAL PAKLIK nasıl olmalıdır?
Gebe bayan küvete girebilir zira küvetteki su vajenden üst çıkmaz. Vajinal duş şırınga tipi olmamalı şayet şırınga tipi duş ise şırınga ucu vajinadan 7,5cm’nin üzerine girilmemelidir. Vajina duş kesesi ile yıkanabilir.
Hamilelikte karında ve kasıktaki KASILMALAR (braktonhiks kasılmaları) nedir?
16ncı hafta civarında başlar. Günde 3 yada 4 kere gelir. Özelliği tek taraflı olmasıdır. Buna rahmin büyüme ağrıları denebilir. Fizyolojik (normal) bir durumdur. Çift taraflı olursa saat başı ritmik gelirse önemsenmeli ve doktora haber verilmelidir.
Hamilelikte BEBEK HAREKETLERİ NE VAKİT hissedilir?
Birinci hamilelerde 20nci haftaya hakikat, daha evvel doğum yapmış gebe bayanlarda ise 16ncı haftalarda hissedilmeye başlanır.
Hamilelikte BEBEK CİNSİYETİ ne vakit muhakkak olur ve bakılır?
Rahim içindeki fetusta 12nci haftaya kadar hem kız fetuskarda hemde erkek fetuslarda yumurtalıklar karın içinde olduğu için 12nci haftadan evvel, ultrasonla cinsiyet tayini belirli olmaz. Erkek fetuslarda yumurtalıklar 12nci haftadan sonra torbalara iner. Hasebiyle ultrason ile en muteber cinsiyet tayini 14üncü haftadan sonra yapılmalıdır.
HAMİLELİKTE YAPILAN TARAMA TESTLERİ
Hamileliğin birinci 3 ayı içerisinde yapılması gereken testler nelerdir?
Kan kümesi, tam kan sayımı, tam idrar tetkiki ve idrar kültürü, PAP smear, biyokimya testleri, kan şekeri, toksoplazma ve rubella (kızamıkçık) antikorlarının bakılması, TSH bakılması, Ayrıyeten ultrasonla fetal gelişmenin kıymetlendirilmesi anne ve babanın kan kümelerinin kıymetlendirilerek Rh uyumsuzluğunun olup olmadığının araştırılması üzere tetkikler yapılır. Bu testler içinde kıssasında klamidia enfeksiyonu geçirmiş bayanlarda klamidia kültürü yapılmalıdır.
İkili tarama testi (ikili test) nedir?
Gebeliğin birinci trimestde (ilk 3 ay içinde yapılan testlerdendir) yapılan testlerdendir. Yapılma vakti gebeliğin 11inci ila 14üncü hafta ortasında yapılmalıdır. Güveninirliği %90’dır. Yapılma hali şöyledir; birebir gün ultrason altında bebeğin ense kalınlığı (nuchal translucency) ve CRL (tepe kuyruk sokumu mesafesi) ölçülür. Kayıt yapılır. Tıpkı gün gebe bayandan kan alınır. PAPP-A ve özgür BHCG çalışılır. Özel bir sayım aygıtında kıymetlendirme yapılır. Sonuç 1/200 olan hudut kıymetin altında ise kromozal bozukluk istikametinden risk vardır. 1 ay sonra 3lü tarama testi yapılır. Bu testtede riskli sonuç çıkarsa amniyo sentez yapmak gerekir. Sonuç 1/200’ün ne kadar üst sonlarında çıkarsa risk o kadar azalır.
Üçlü tarama testi (üçlü test) nedir ve ne vakit yapılır?
Üçlü tarama testi ikinci trimestir (2nci üç aylık) tarama testlerindendir. Yapılma vakti 16 ila 19uncu gebelik haftaları ortasındadır. Güvenirliliği %70 dir.Burada klinisyen bayan doğum uzmanı BPD (kafa çapını) ölçer. Kayıt yapılır. Buna nazaran gebelik haftası hesaplanır. Birebir gün laboratuvarda kan alınır. Laboratuvarda 3 tetkik çalışılır. Bunlar Alfa föto protein, E3 ve özgür BHCG pahaları ile birlikte sayım aygıtından sonuç alınır. Hudut pahası olan 1/200’ün üzerinde riskten uzaklaşılır. Bu ortada 2li test ve 3lü test taramalarında sonuçları 1/200’ün altında ise bayanın yaşına bakılmaksızın amniyosentez yapılması gerekir.
Üçlü taram testinin güvenirliliği %70 olduğu için son zamalarda artık terkedilerek, 4 lü(dörtlü) tarama testi yapılmaktadır. Zira dörtlü tarama testi;%85 güvenirliliği olan bir ikinci trimestr(ikinci 3 ay) tarama testidir.
Dörtlü tarama testi(dörtlü test)nedir ve ne vakit yapılır?
Dörtlü tarama testide üçlü tarama testi üzere ikinci trimestr(ikinci üç aylık dilimde)yapılan bir testtir. Güvenirliliği %85 olduğu için artık, 3 lü test yerine, dörtlü tarama testi yaplmaktadır. Gebeliğin 16 ila 19 cu haftalarında yapılır. 3 lü tarama testinde olduğu üzere bebeğin baş etrafı (BPD) ölçülerek gebelik haftası kayıt edilir. Tıpkı gün anneden kan alınarak 3 lü tarama testindeki 3 hormona(serbest BHCG,AFP ve E3) ek olarak İNHİBİN A kıymetlerine bakılarak özel bir sayım aygıtında kıymetlendirilerek sonuç verilir. Hudut değeleri yukadaki testler üzeredir. 1/200 ün altı riskli guruptur.
Hamilelikte Amniyosentez nedir ve amniyosentez ne vakit yapılır?
Amniyosentez, bebeğin su kesesinden genetik teşhis hedefiyle karından özel bir iğne ile ultrason denetimi altında grilerek yaklaşık 20cc kadar amniyon suyunun alınması sürecidir.
1-Daha evvelden kromozal bozukluğu olan bebek doğurmuş hastalara
2-3’ten fazla düşük yapmış hamilelere
3-Akraba evliliklerinde
4-Anne tarafında ya da baba tarafında kalıtsal hastalıkların olması durumunda
5-Anne yaşının 35’in üzerinde olması durumunda
6-İkili ve üçlü tarama testlerinin hudut kıymeti olan 1/200’ün altında bulunan sonuçlarda, Örneğin; her iki testin sonucunun 1/50 çivarı olması durumlarında amniyosentez yapılır.Amniyosentez sonrası düşük yapma riski 200 amniyosentez olayında 1’dir.
Amniyosentezin yapılma vakti gebeliğin 16ncı ila 18inci haftaları ortasıdır. Sonucun çıkması 20 gün sürer. Son vakitlerde olağandışı çocukların bir an evvel sonlandırılması için daha erken haftalarda ve daha kısa müddette teşhis konulması için kordosentez süreci yapılmaktadır.
Hamilelikte şeker yükleme testi ne vakit yapılır?
20 ila 22nci hafta ortasında yapılır. Evvel açlık kan şekeri için kan alınır. Sonra 50gr şeker (glukozlu su) içirilir. 1 saat sonra tekrar kan alınır (bu testte 50gr glukoz chalenge testi denir). Sonuçta 140mg/100ml’nin altında çıkarsa sonuç %99 gebelik diabeti yoktur.1 saat sonraki kan şekeri 140mg/100ml’nin üzerine çıkarsa gebelik diabetini ekarte etmek için 3 saatlik şeker yükleme testi yapılır. Burada müspet bir sonuç çıkarsa hastaya uzunluğuna ve kilosuna nazaran özel diyet verilir.
NST (non stress test) nedir ve ne vakit yapılır?
NST testi 3üncü trimestir (3üncü 3 aylık). Tarama ve biyofizik skorlarındandır. 32nci haftadan sonra yapılır. 32nci haftadan evvel yapılan NST’nin bir manası yoktur. Zira bebeğin nörolojik sistemin şuurlu ve manalı haraketleri 32nci haftadan sonra başlar. Rahim içindeki bebeğin kordon dolanması yahut kordon sıkışması yahut teneffüs düşüncesi çekmesi, rahim içinde büyüme geriliğinin bulunması(IUGR), rahim içinde asviksi üzere durumlarda son derece faydalı olan bir testir. Olağan bir NST de bebek hareket ettiği vakitler kalp atımı dakikda 15 atıp artar bu duruma NST reaktif yani olağan NST diye tanımlanır. Bu durumda bebek son derece rahattır, düzgün oksijen alıyordur. Şayet bebek hareket ettiği halde kalp atım sayısı hiç değişmiyorsa, nonreaktif NST diye tanımlanır. Bu durum son derece riskli bir durumdur. Bebek rahim içinde ıstırap içindedir. Yeterli oksijen alamıyordur, âlâ beslenemiyordur. Bu durumda gerekli hazırlıklar yapılarak bebek bir an evvel sezaryen operasyonu ile rahim içindeki sorunlu ortamdan kurtarılarak rahim içinde ölmesi engellenir.
Hangi durumlarda ivedilikle doktora haber verilmelidir? (hamilelikte acil durumlar nelerdir?)
1-Lekelenme dahi olsa en küçük vajinal kanama durumlarında,
2-Kasıklarda ve karında çift taraflı saat başı gelen kasılmaların olması,
3-Ellerde ve ayaklarda ödem (şişme)
4-İdrar yaparken yanma ve sıkıntı idrar yapma
5-Akıntının çok pis kokması
6-32nci haftadan sonra son birkaç gündür bebek hareketlerinin kuvvetinde ve sayısında azalma olması yahut son 24 saattir bebeğin hiç oynamayışı durumlarında (30uncu haftaya kadar bebeğin hareketlerinin az olmasının manası yoktur)
7-İnatçı kusmalarda
8-Ağrı kesicilere karşılık vermeyen şiddetli baş ağrılarında
9-Bilinç bulanıklığında
10-İdrarın çok azalması durumlarında
11-Titreme ve 38 derecenin üzerinde ateş
12-Büyük tansiyonun (maksima) 140mm(14) çiva basıncının üzerinde olması yahut küçük tansiyonun (minima) 90mm(9) çiva basıncından yüksek olması durumlarında
13-Vajinadan su gelmesi durumun (normal vajinal akıntı kıvamlı ve konsantredir. amniyon sıvısı zarı yırtıldığı vakit gelen su idrar üzere bir sudur, kıvamlı değildir. Tereddüt edilirse meskende tunusol kağıdı bulundurulmalı sarı turnusol kağıdına gelen akıntı birkaç damla dökülür. Renk mavi olursa (alkaliktir) gelen su, su kesesinden geliyordur ivedilikle doktora haber vermek gerekir. Şayet turnusol kağıdında renk değişikliği olmazsa vajinal akıntıdır (asidiktir) endişelenecek bir durum yoktur.
14- 28inci haftadan sonra karında hiç gevşemeyen devamlı sertleşmelerin ve ağrıların olması (dekolman plecanta) durumunda. Bu durumda eş (plecanta) rahim duvarından erken ayrılmıştır yahut plecantada yırtık olmuştur. Çok acil bir durumdur bir an evvel müdahale etmek gerekir.
Doğum için ne vakit hastaneye gitmek gerekir?
1-İlk gebelikte sancıların (kontraksiyonların) 15 ila 20 dakika orta ile daha evvelce doğum yapmışlarda ise 30 dakika orta ile sancıların (kontraksiyonların) gelmesi durumlarında,
2-Bebek son 24 saattir hiç oynamıyorsa yahut son 2 gündür bebek hareketlerinin sayısında ve kuvvetinde azalma varsa
3-Halk ortasında nişan kanaması denilen tıpta ise dilatasyon (açılma) kanaması denilen rahim ağzındaki tıkaçın atılarak 1-2 damla sümüksü pembemsi kanamanın gelmesi
4-Vajinadan 1 su bardağı kadar berrak suyun gelmesi (su kesesinin açılması) durumunda
5-Yukarıda 14üncü sırada yazılmış olan hiç gevşeme olmaksızın çok ağrılı rahim kasılmalarında
6-Nişan kanamasının dışında olağandışı vajinal kanamalarda doğum için hastaneye başvurmak gerekir.
2-DOĞUM SONU TAKİP
Lohusalık (puerperium) plesantanın (bebeğin eşinin) doğumuyla birlikte başlar, rahmin hamilelik öncesi durumuna geçinceye kadar olan müddettir. Bu devir yaklaşık 6 ila 8 haftadır. Doğum sonu takipte, emzirme, yeni doğan bebek bakımı, aile planlaması (korunma) seçenekleri doğum sonu kanama ve doğum sonu enfeksiyon, doğum sonu banyo ve doğum sonu cinsel ilgi mevzuları bakımından yakın takip ve bilgilendirme gerekir.
Doğum Sonu Gözlem
Doğum Sonu Kanamaların Takibi
Özellikler doğum sonu kanamalar tarafından birinci 1inci saatte 15 dakikada bir sonraki 2 saatte 30 dakikada bir kan basıncı ölçülür. Rahmin sertleşip sertleşmediği denetim edilerek kanama takibi yapılır. Erken lohusalıkta kanama takibi, bayanın hayatını kurtarılması için çok kıymetlidir. Bilinmelidir ki bütün dünyada doğum sonu anne ölümlerinin en büyük nedeni, doğum sonu kanamalardır. Bu kanamalar birkaç nedenden ötürü olur.
1-Atoni kanaması: rahmin toplayamamasına (kasılmayıp gevşek kalması)bağlı kanamalar doğum sonu kanamalarının en büyük nedenini teşkil eder. 700cc’nin üzerindeki kanamalarda çabucak kan transfizyonu yapmak gerekir. Ayrıyeten uterus masajı ve baskısı yapılır. İlaç olarakta oksitosin ve metilergonin üzere rahim kasıcı ilaçlar verilir. Bütün bunlara yanıt vermezse cerrahi olarak hipogasrik arter bağlanır. Buda tahlil olmazsa suptotal histerektomi (rahmin 3’te 2’sinin çıkartılması) operasyonu yapılır.
2-Vulva (dış genital organ), vajina, serviks (rahim ağzı) yırtıklarına bağlı kanamalar: doğum sonu kanamaların 2nci kümesini oluşturur. Buradaki yırtıklar saptandığı anda anestezi altında denetim etmek ve dikmek gerekir.
3-Plesantal modüllerin kalmasına bağlı doğum sonrası kanamalar: Özellikler hasta hastaneden taburcu olduktan sonra olan çok kanamalarda plesanta artıkları düşünmek gerekir. Hasta tekrar genel anestezi altında denetim edilerek kürtaj süreci uygulanır ve presantal artıklar temizlenir. Bu ortada plesanta acreata denilen plesantanın rahim içi miyometriuma invaze olması durumlarında kürtaj kâfi gelmez. Rahmin 3’te 2’sinin alınmasına kadar gidebilir.
Doğum Sonu Enfeksiyon
Streptokok ve bacteriodes mikroorganizmaları sorumludur. Belirtileri: doğum sonu ateş, makus kokulu akıntı ve rahimde hassasiyet olarak gözükür. Tedavisinde sefalosporin + klindamisin antibiyotikleri kombinasyonu verilir.
Doğum Sonrası Cinsel Bağlantı ve Korunma (aile planlaması)
Doğum sonrası 20 günden sonra cinsel bağ yapmanın sakıncası yoktur. Lakin aile planlaması konusunda şuurlu olmak gerekir. Bilhassa emzirmeyen annelerde süpriz bir gebelik oluşabilir. Süt veren annelerde de korunma kesinlikle yapmak gerekir. Süt müdafaası diye birşey yoktur. Süt gelmesi bazen yumurtlamayı tam bozduğu için bayan 6 ay ila 1 yıl adet görmeyebilir. Bu mühlet içinde ani bir yumurtlama olduğu vakitler gebelik olur ve doğumdan 7-8 ay sonra doktora gittiğinde 2-3 aylık süpriz bir gebelikle karşılaşılabilir. Bu bakımdan aile planlaması uygulamak gerekir. Süt veren annelerde en düzgün korunma sistemi spiral olabilir. Doğum denetim hapları anne sütünü bozduğu için pek tavsiye edilmez.
Doğum Sonrası Banyo ve Beslenme
Doğumun sonraki günü banyo özgürdür. Lakin 10 gün duş formunda 10 günden sonra her biçimde banyo yapılabilinir. Doğum sonrası anneye beslenme kısıtlaması yapılmaz.
Doğum Sonrası Depresyon ve Karamsarlık
Doğum sonrası karamsarlık doğumdan itibaren birinci 15 gün içinde görülür. Kıymetli bir rahatsızlık değildir. 1 ay içinde kendi kendine düzelme olur. Lakin doğum sonrası depresyon kesinlikle tedavisi ve denetimleri gerektiren bir durumdur.
Doğum sonrası bayanda olan değişiklikler nelerdir?
1-Üreme (cinsel) organlarında: doğumdan çabucak sonra, rahim top üzere göbek altına iner. Akabinde birkaç saat sonra rahime kan dolması nedeniyle göbek üstüne çıkar. 15 gün sonra ise gebelik öncesi yerine dönerek yeterlice küçülür. Doğum sonrası rahim içinden atılan kan ve meyyit zar kalıntılarına loşi denir. Bu loşi akıntısı birinci günlerde kanlı, sonraki günlerde pembe ve 10uncu günden sonrada beyaza yanlışsız renk değişikliği gösterir. Doğum sonrası bilhassa emziren annelerde adet kanamaları yumurtlamasız kanamalardır. Münasebetiyle östrojen eksikliğine bağlı dış vulvada ve vajinada kuruluklar olur. Buna bağlı doğum sonrası cinsel bağ sıkıntı ve ağrılı olur.
1-Üreme (cinsel) organlarında: doğumdan çabucak sonra, rahim top üzere göbek altına iner. Akabinde birkaç saat sonra rahime kan dolması nedeniyle göbek üstüne çıkar. 15 gün sonra ise gebelik öncesi yerine dönerek uygunca küçülür. Doğum sonrası rahim içinden atılan kan ve meyyit zar kalıntılarına loşi denir. Bu loşi akıntısı birinci günlerde kanlı, sonraki günlerde pembe ve 10uncu günden sonrada beyaza yanlışsız renk değişikliği gösterir. Doğum sonrası bilhassa emziren annelerde adet kanamaları yumurtlamasız kanamalardır. Münasebetiyle östrojen eksikliğine bağlı dış vulvada ve vajinada kuruluklar olur. Buna bağlı doğum sonrası cinsel alaka güç ve ağrılı olur.
2-Doğum sonu göğüs ve emzirme: Doğumdan sonra çabucak emzirme sürecine başlanır. Böylelikle sütün gelmesi uyarılır. Genelde gerçek sütün gelmesi 72 saati bulur. Emzirme sürecinden evvel ve sonrasında göğüs bakımı yapılır. Emzirmek istemeyen anneler göğüs bandajı uygulamalıdırlar. Doğum sonrası emzirme bebeğin sıhhati için değerlidir. 6 ay emzirme ile çocuğu hem enfeksiyon hastalıklarından, hem de alerjik hastalıklardan korumak mümkündür.
3-Doğum sonu kilo kaybı ne kadardır?: olağan doğumda doğum sonu kanama 500cc’nin altındadır. Sezaryen ile doğumlarda bu kanama ölçüsü 1000cc’ye kadar çıkabilir. Doğumdan çabucak sonra 5 ila 6 kilo kaybedilir. Doğumdan 7 gün sonra ise ek olarak 3 ila 5 kilo daha verilir.
Saygılarımla.
