Sezaryan nedir?
Sezaryan; fetus, plasenta ve membranlarının karın duvarı ve rahime kesi yapılarak doğurtulmasıdır. Dünyada en çok yapılan operasyon, sezaryendir.Sezaryen anestezi gerektiren bir ameliyattır.
Sezaryan nedenleri nelerdir ?
En sık sezaryen nedeni; bir evvelki sezaryen, sefalopelvik uygunsuzluk,fetal kalp atımının bozulması ve makat geliş (ters geliş)’ tir.
Bebek ve doğum kanalı ortasındaki ahenk ne vakit kıymetlendirilir ? nasıl kıymetlendirilir ?
Sefalopelvik uygunsuzluk: Doğum kanalının doğuma uygun olup olmadığı pelvik muayene ile anlaşılır. Lakin kesin karar için, doğum hareketinin başlaması beklenmelidir. Doğum ağrıları başlayınca; rahim ağzı yumuşar ve açılmaya başlar. Bu vakit diliminde bebeğe ulaşmak kolaylaşır ve doğum kanalı ile ahengi daha net kıymetlendirilir. Bebeğin başı ile doğum kanalı uygun olmadığında sezeryan yapılmalıdır.
Doğumun ilerlemediği nasıl anlaşılır ?
Önceden doğum yapmış olmak yahut olmamak ile değişecek formda doğumun ikinci evresinde rahim ağzında açılma olmaması, açılmanın durması yada yavaşlaması ve inişin yavaşlaması ya da durması halinde bebek ve doğum kanalı ortasında uyumsuzluk düşünülerek sezaryan yapılmalıdır.
Doğumda bebeğin kalp atımları düştüğünde ne yapılır?
Doğum hareketi sırasında bebeğin kalp atımları NST‘ de aralıklı olarak takip edilir. NST’ de kötülük hali tespit edildiğinde; sezaryan yapılmalıdır.
Myom ameliyatı geçirmiş olmak, sezaryan nedeni midir? Neden?
Myom ameliyatı; rahime kesi yaparak, rahim kası ( miyometrium) içinden myom dokusunun çıkarılmasıdır. Myom çıkarıldıktan sonra kalan doku tıpkı anatomiye uygun olarak dikilir. Lakin uygunlaşan doku daha zayıf olur. Doğum sancılarının devam ettiği vakit sürecinde eski dikilen yerden rüptüre ( açılma) olur. Rüptür ile birlikte olan kanama anne ve bebek hayatını önemli derecede riske atar.
Önceden sezaryen olmakta tıpkı düzenek nedenli, sezaryen sebebidir.
Gebelik zehirlenmesi ( preeklampsi) sezaryan nedeni midir ?
Preeklampsi; tanısı konduktan sonra kesin tedavi doğumdur. En süratli formda bebek, plasenta ve membranlar çıkarılmalıdır. Şayet annenin klinik durumunda aciliyet yok ise, tansiyonları denetim edilebiyor ise karar için rahim ağzı muayenesi yapılır.
BİHOPS sakalası: rahim ağzının yalancı sancılar ile yapmış olduğu doğuma hazırlık derecesi. Puanlama yapılarak; olağan doğuma yatkınlığın kararı verilir. Karar olumlu ise yapay sancı yapılır. Negatif ise sezaryen kararı verilmelidir. Tansiyon yüksekliğine bağlı rastgele bir komplikasyonda sezaryena alınmalıdır.
Plasenta previa sezaryen nedeni midir ?
Plasenta previa: bebeğin plasentasının rahim ağzına yerleşmesi yada rahim ağzına yakın yerleşmesidir. Rahimde gerçek sancılar başladığında zıt armut formunda olan rahmin alt katmanının çapı genişlemeye başlar. Plasentanın bir kısmı buraya yapışıksa, rahimde kasılmalar olduğunda, tutunduğu yerden ayrılacak ve anne ve bebek hayatını etkileyecek önemli kanamalara yol açacaktır. Bu nedenle; plasenta previa mutlaka sezaryen nedenidir.
Kordon sarkması neden olur ? çabucak sezaryen mi yapılmalıdır ?
36. haftadan sonra bebeğin içinde bulunduğu amnion ( su) artık artmaz. Bebek büyümeye devam eder. Çoğunlukla baş konumunda olan bebeğin başı doğum kanalına yanlışsız yönlenir. Baş büyük olduğu için doğum kanalının girişini doldurur ve çoğunlukla yanlardan kordun aşağıya hakikat sarkmasına müsaade vermez. Amnionun fazla olduğu durumlarda, baş pelvisi tam dolduramamaz ve amnion zarı birden açıldığında göbek kordu başın yanından aşağıya sarkar. Göbek kordunun içinde bebeği besleyen kan akımının devamı gerekir. Ancak sarkma durumunda; baş ile doğum kanalı ortasında göbek kordonu sıkışır ise kan akımı durur. Göbek kordonu korunarak çabucak sezaryana alınmalıdır. Bebeğin karşıt olması, ikiz gebelik vb kord sarkmasına yol açabilir.
Dekolman plasenta ( ablasyon plasenta) sezaryen nedeni midir ?
Doğumda evvel bebek çıkar, sonrasında plasenta ayrılır. Bebek doğmadan bebeği besleyen plasentanın bir kısmının, beslendiği rahim duvarından ayrılmasına dekolman plasenta denir. Bu durumda bebeğin kan akımı düşebilir. Annede kanama başlayabilir. Anne ve bebekte ortaya çıkan komplikasyonlar varlığında sezaryan yapılmalıdır.
Rahimde myom olması sezaryan nedeni midir ?
Kadınların birçoklarında irili ufaklı çok fazla sayıda myom olabilir. Doğum kanalını kapatmadığı sürece myom sezaryen nedeni değildir.
Herpes enfeksiyonu sezaryen nedeni midir ?
Aktif Herpes enfeskiyonlarında sezaryen yapılmalıdır.
HPV enfeksiyonlarında sezaryen mı yapılmalıdır ?
Aktif olarak annenin genital bölgesinde siğil var ise sezaryen yapılabilir. Bu faal devir bebeğin gıtlağında teneffüsü zorlayacak siğillere yol açabilir.
.
Tüp bebek hastaları sezaryen mi olmalı ?
Tüp bebek hastalarının normal doğum ve sezaryen tercihlerinde bir farklılık yoktur.
Sezaryen hazırlığında neler yapılmalıdır ?
Ultrason muhakkak yapılmalıdır. Bebeğin durumunun ( zıt, transvers) farklı olduğu durumlarda rahime kesi sonrası, bebeği çıkarmak için farklı hareketler gerekebilir. Öncesinde konum farklılığını bilmek, sezaryene başlarken daha çok denetim sağlıyacaktır. Plasentanın yerini bilmek kıymetlidir. Rahime yapılacak kesinin çabucak ardında plasenta var ise bebeğin daha süratli çıkarılmasını gerektirebilir. Özellikle ikiz gebeliklerde; bebeklerin durumlarının farklı olma ihtimali yüksek olacağı için, öncesinde ultrason yapmak, ikinci bebeği çıkarmayı kolaylaştıracaktır.
Sezaryan kaçıncı haftada yapılmalıdır ? Sezaryan yanlışsız zamanlamanın anne ve bebek açısından yararları nelerdir ?
Sezaryan öncesi en değerli karar; sezaryan tarihine karar vermektir. İlk sefer sezaryan olacak bir hasta ise; sezaryan nedenine nazaran değişmekle birlikte 39. hafta dolmalıdır. Son adet tarihi ile yumurtlama zamanı uyumu var mı ? çok uygun değerlendirilmelidir. İlk defa sezaryan olacak hastanın bir müddet ağrı çekmesi sezaryan için kolaylıklar sağlayacaktır. Armut halinde olan rahmin 36. haftadan sonra yalancı sancıların tesiri ile alt çapı genişleyecektir. Bu genişleme; aslında rahim ağzı hazırlığının bir sonucudur. Bu süreçte bu alt kısma yaptığımız kesi daha büyük olacaktır ve bebeğin başını rahimden çıkarmak daha kolay olacaktır. Yeniden daha alttan açılan kesi; sezaryan sonrası yapışıklık riskini azalatacaktır. 39 haftayı beklemek yada rahim ağzı hazırlığını beklemek; bebek açısından ne kazandırır ? Bebek doğmak için hazır olduğunda; bebeğin böbrek üstü bezinden bir hormon salgılanır. Bu hormon bebeğin akciğerlerinin nefes almak için hazır olduğunu gösterir. Rahim ağzının olgunluğunu bekleyerek; doğum vaktini kararını tekrar bebeğe bırakmış oluruz.
Sezaryan öncesi kan hazırlığı gerekir mi ?
Aktif kanama, HELLP sendromu, preeklampsi, plasenta previa gibi durumlarda kan hazırlığı yapılmalıdır.
Sezaryan öncesi neler yapılır ?
Sakinleştici verilmez. Damar yolu açılır. Sezaryan öncesi 1000 cc serum vermek, bölgesel anesteziye bağlı, sezaryen sonrası olabilen baş ağrısını azaltır. Cerrahi alan paklığı ( traş) yapılabilir.
Sezaryen için bölgesel anestezi mi ? genel anestezi mi tercih edilmeli?
Rejyonel ( bölgesel) anestezi tercih edilir. Bebeğe anestezi geçmediği için bebek daha etkin çıkar ve teneffüsü çabucak başlar. Anne ve bebek teması daha erken sağlanır.
Sezaryan nasıl yapılır ?
Gerekli cerrahi alan paklığı yapıldıktan sonra; cilt phannensteil insizyonla kesilir. Cilt altı kesilir. Karın duvarı fasyası birebir paralelikle kesilir. Karın duvarına konrtollü bir formda girilir. Rahime ulaşılır. Aksi armut formundaki rahmin dar olan kısmın ortasından bir kesi yapılır (kerr). Rahmin kenarlarına hakikat, rahmin iki yanındaki rahim damarlarına parellel olacak halde kesi genişletilir. Sağ el bebeğin başının altına konur, rahmin mideye yakın olan kısmına ( fundus) itici güç sağlayarak bebek doğurtulur. Baş gelişi olmayan durumlarda çeşitli hareketler gerebilir. Bebek çıktıktan sonra; çabuk etmeden, rahime masaj yaparak plasentanın ayrılması sağlanır. Bu bekleme süreci gereksiz kanamayı azaltacaktır. Apansızın plasentanın ayrılması kanamayı arttırır. Plasenta ayrıldıktan sonra, rahmin içi plasenta ekleri ve amnion zarları açısından denetim edilir. Daha sonra rahim, tüp ve yumurtalıklar karın dışına alınarak devam edilir. Rahmi karın dışına çıkarmak; dikimi kolaylaştırır ve hiçbir ziyanı yoktur. Serviks açıklığı denetim edilir. Açıklık yok ise rahim ağzı açılır. Şayet açılmaz ise rahimdeki kan içeride birikip, rahimi gerer ve rahmin kasılıp kanamayı durdurmasını maniler. Rahim kesisi tek yada çift kat dikiş kullanılarak dikilir. Rahim karın duvarına tekrar atıldıktan sonra tüm katlar tekrar dikilir.
Sezaryan sırasında myom ameliyatı da yapılabilir mi ?
Gebeliklerin % 0,3-7 ortasında myom olabilir. Myom; saplı formda, rahim katmanlarının dışında ise; sapı kesilerek hiç kanama olmadan alınabilir. Lakin rahim kası içindeki myomların alınması çoğunlukla önerilmez. 9 ay boyunca rahim büyüdükçe kan akımı artar. Kan akımı artıkça rahim içindeki myomların da kan akımı artar ve myomlar büyür. Bu myomların alınması damarlanmaları çok arttığı için, fazla kanamaya yol açar. Birebir zamanda doğum sonrası myomlar gebelik öncesi boyutlarına geri döner.Sezaryan ile eş vakitli myomektomi kararı yanlışsız alınmalıdır.
Sezaryan sırasında tüplerin bağlanması ameliyat mühletini uzatır mı ? Tüp bağlanmasının tıbbi istikametten ziyanı var mıdır ?
En fazla 5 dakika uzatır. Tıbbi istikametten hiç bir sakıncası yoktur.
Sezaryan sırasında bebekte kesi oluşabilir mi ?
Sezaryen sırasında rahime denetimsiz bir kesi yapılır ise bebeğin zedelenme ihtimali vardır. Tüm sezaryenlerin % 0.2′ sinde görülebilir. En sık yanakta oluşur. Rahim kesisi yapıldıktan sonra dikkatli olmak ve kesiyi parmak ile genişletmek bu kesi riskini azaltır.
- Sezaryen sonrası pıhtı olmaması için tedbir olarak neler yapılabilir ?
- Sezaryen sonrası pıhtı olduğunda nasıl şikayetler olur ?
- Pıhtı kimlerde daha sık olur ?
Tüm ameliyatlar sonrası hareketsizlik ve cerrahi nedenli pıhtı riski artar. Sezaryan sonrası pıhtı riski; hareketsizlik daha fazla olduğu için ve sezaryen bir operasyon olduğu için olağan doğumdan daha yüksektir. İleri yaş, kilolu olma, hareket kısıtlılığı ve çok sayıda doğum yapmak sezaryen sonrası pıhtı riskini arttırır. Sezaryen öncesi dizüstü varis çorabı giymek, sezaryen sonrası hareketlenene kadar varis çorabını çıkarmamak, sezeryan sonrası 6-8 saat sonra yürümek pıhtı riskini azaltır. Pıhtı çoğunlukla tek bacakta olur. Pıhtı olan bacakta şişlik, kızarıklık ve hassasiyet olur. Şikayetleri olan hastaya çift bacağa venöz doopler ultrason yapılır. Pıhtı olduğunda kan sulandırıcı başlanır.
Sezaryen sonrası neden barsaklar çalışmaz ?
Sezaryende karın içi organlarından barsaklarda süreksiz kısmi felç olur. Yapılan ağrı kesiciler barsak hareketlerini azaltır. Hareketsizlik de barsak hareketlerine negatif tesirli olur. Bunu engellemek için sezaryen sonrası 6-8 saat sonra hareketlenmek gerekir. 6 saat sonra günde 3 lt su içmeye başlanamak faydalı olur. Barsakta gaza yol açan mercimek, bulgur, süt eserleri ve muz üzere besinlerin kullanımı geciktirilmelidir. Gerekli olduğu durumda barsak hareketlerini artıran şuruplar ve laksatifler kullanılabilir.
Sezaryan sonrası ne vakit yemek yenir ?
6 saat sonra sıvı, 8 -12 saat sonra katı besinler başlanır. Barsak hareketlerini yavaşlatan besinler az kullanılmalıdır.
Sezaryan sonrası ne vakit ayağa kalkılır ?
8-12 saat sonra yürümeye başlanmalıdır. Hem barsak hareketlerini arttırır, hemde bacakta pıhtı riskini azaltır.
Sezaryan sonrası neden cilt altı enfeksiyonu olur ? tedavisi nasıldır ?
Cilt altı yağ dokusu kalın hastalarda cilt altının kanlanması az olduğu için enfeksiyon riski artar. Acil sezaryenlerde, sezaryen sonrası cildin nemli bırakıldığı durumlarda, diyabet hastalığı olanlarda yara yeri enfeksiyonu riski daha yüksektir. Sezaryan öncesi tek doz antibiyotik yüksek oranda sezaryen sonrası tüm enfeksiyonları azaltır. Sezaryan sonrası dikiş yerinin nemli bırakılmaması da enfeksiyon riski azaltılmasında çok etkildir.
Sezaryen sonrası ne vakit duş alınmalıdır ? pansuman nasıl olmalıdır ?
24 saat sonra duş alınabilir ve pansuman açılabilir. Sonrasında pansumana gerek yoktur.
Sezaryen devam ederken neden bulantı olur ?
Diyafram basısı ( bebek çıkarılırken basılmanın etkisi), tansiyonun düşmesi, barsak hareketlerinin kısmi felce uğraması bulantıya yol açar. Bulantıya yönelik ilaçlar verilir.
Sezaryen sonrası neden göğüs ağrısı olur ?
Barsak hareketleri tekrar olağana dönene kadar, barsaklarda fazlaca gaz olur. Barsak hareketleri sağlanamadığı sürece; bu süreç uzar ve artar. Karnın vakitle şişmesi; diyaframa bası yaparak göğüs ağrısına yol açar.
Sezaryen sonrası güzelleşme nasıl hızlandırılır ?
Sık sık yürümek, barsak hareketlerinin olağana getirilmesi sezaryen sonrası iyilişmeyi hızlandırır.
Sezaryen sonrası dikiş yerinde hissizlik neden olur ? ne kadar sürer ?
Sezaryende cilde yapılan kesi hudutların de kesilmesine neden olur. Erişkin devirde hudut hasarı geri dönüşümsüzdür. Hissizlik ve periyot devir kaşıntı yapar.
İkinci sezaryen daha mı zordur ?
Sezaryenin 1., 2., 3. olması sezaryen ağrısında farklılık yaratmaz. Zamansal algılama farkı ve barsak hareketlerinin geri dönmesindeki vakit farklılığıdır.
İki sezaryen ortasında ne kadar vakit olmalıdır ?
6- 8 ayda rahimdeki kesi güzelleşir. Lakin bir sonraki gebelikte plasentanın aşağı yerleşmemesi ve beden depolarının tekrar sağlanması için ortalama 2 yıl gerekir.
Sezaryen sonrası vajinal kanama ne kadar sürer ?
Sezaryen sonrası kanama; 25-40 gün ortasında sürer.
Sezaryen sonrası ne kadar mühlet sonra adet sistemi olağana döner ?
Emzirme yok ise 2. ayda yumurtlama geri döner. Emzirme var ise şahıstan bireye değişecek biçimde 6 ay-2 yıl ortasında yumurtlama ve adet nizamı tekrar başlar.
Sezaryen sonrası spinal baş ağrısında neler yapılmalıdır ?
Günde 3-4 lt su içmek, 3-4 bardak kola ve kafeinli içecekler tüketmek, yatarken başın bedenle birebir düzeyde olması, başın yukarda olmaması, başa sağa sola herketler yaptırmamak spinal baş ağrısını azaltır. Spinal baş ağrısı sezaryen sonrası 3-10. günler ortasında olur.
Sezaryen ne kadar sürer ? bebek ne kadar müddette çıkar ?
Sezaryen 20-25 dakika sürer. Bebek birinci kesiden itibaren 5-10 dakika sonra çıkartılır.
Sezaryen sonrası korse ne vakit giyilir ? spor ne vakit yapılır ?
Sezaryen sonrası 4. ay bitiminde korse giyilebilir. 6. aydan sonra karın egzersizleri de yapılabilir.
