Bir bebeğin en değerli ve hatta tek besini olan anne sütünün yararları saymakla bitmiyor. Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren anne sütü astımdan kansere, alerjiden kansızlığa kadar birçok hastalığın oluşmasına mani oluyor. Fakat internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan birtakım mitler annelerin başını karıştırabiliyor. Uz. Dr. Elif Erdem Özcan, anne sütü ve emzirmeyle ilgili yanlışsız bilinen yanlışlar hakkında bilgi verdi.
“Benim sütüm az” Doğumdan çabucak sonraki birinci günler bebeğin mide kapasitesi bir tatlı kaşığı kadardır. Hasebiyle az süt gelir. Sütün artması, sezaryen doğumlardan sonra iki günü bulmaktadır. Bebeğin takibi değerlidir. Annenin doğumdan çabucak sonra bebeğiyle kavuşması gerekmektedir. Bebek birinci 1 saat içinde emzirmeye başlatılmalıdır. Birinci günlerde bebekte çok bir tartı kaybı yoksa sorun olmamaktadır. Günde 20-25 gram tartı artışı beklenir. Günde 6-7 idrarlı bezi varsa, tartı alımı yeterliyse bebek doyuyor demektir. Şayet bez sayısı ve tartı sayısı düşükse kesinlikle süt artırıcı dayanaklardan, emzirme dayanaklarından yararlanmak gerekebilir.
“Sütüm gelmiyor; ben de mamayla büyüdüm, çocuğum da büyür” Doğum yapan her annenin ekseriyetle sütü olur. Doğum sonrasında annelerin “Sütüm yetecek mi?” tasası sütü azaltır. Bu nedenle annelerin rahat olması gerekir. Anne bol sıvı alıp dinlendikçe sütü gelmektedir. Bebek emmiyorsa, emzirme eğitimi dayanağı alınabilir. Bebek emdikçe süt gelir, sık sık emzirmek gerekmektedir. Çocuk tabibi tarafından kıymetlendirme yapılmalıdır. Bebeğin kilosu ve idrar çıkışı olağan gidiyorsa ortada bir sorun yoktur.
“Tatlı ye, sütün gelsin” Her annenin fizyolojisi farklıdır. Her annenin sütünü farklı besinler artırabilir. Temel olan annenin bol su içmesi ve uyku nizamını kurmasıdır. Bol sıvı alan ve dinlenen annelerin sütü artar. Tatlı tüketiminin sütü artırdığı kanısı yanlıştır. Tatlı tüketenlerin su içimi fazlalaştığı için sütü artar.
“Senin sütün kalitesiz, yağlı durmuyor” Sütün kalitesi dışarıdan anlaşılabilecek bir özellik değildir. Birinci gün sütüyle, birinci hafta sütü bile farklıdır. Her annenin sütü kendisine ve bebeğine özeldir. Çocuğun büyümesi olağan olduğu sürece sütle ilgili farklı söyleyişlere aldırış etmemek gerekir. Sütün renginden, katmanından, yoğunluğundan sütün yapısı anlaşılmaz.
“Anne sütü yalnızca bebeği doyurmak içindir” Anne sütü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin birinci aşısıdır. Anne sütü, her türlü besin bedelini içeren ülkü besin kaynağıdır. Bebeği enfeksiyonlardan korur; onun su muhtaçlığını giderir. Anne sütünün çene ve diş gelişiminde değerli rolü vardır. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti üzere hastalıklara karşı daha dirençli olmaktadır. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur. Anne sütü yalnızca karın doyurmak içindir, pek çok hastalığa kalkan oluşturmak için değerlidir.
“Bebeği emzirirken dakika belirlemeli” Genelde üç saatte bir emzirmek gerektiği bilinmektedir. Fakat Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), bebeklerin birinci 6 ay, yalnızca anne sütü ile beslendikleri periyotta, günde en az 10-12 sefer emzirilmesini önerir. Bilhassa birinci vakitlerde sık sık emzirmek gerekir. Emzirme konusu kurala bağlanırsa anne gerilime girebilir, bu da sütün azalmasına neden olur.
“Bebeği ağladıkça emzirin” Bu teklif de gerçek değildir. Bebeğin emzirilme sinyalleri ile ilgili küçük ipuçları vardır. Buna nazaran, bebeği ağladığında emzirmek epeyce güç olabilir, zira bebek o an gerilimlidir ve emmek istemeyebilir. Evvel bebek sakinleştirmeli, sonra göğüs teklif edilmelidir.
“Her emzirme sonrasında bebeğin gazı çıkarılmaz” Her emzirme sonrasında kesinlikle gaz çıkarma süreci yapılmalıdır. Bebek, emerken hava yutabilir; bu da gaz sancısına sebep olur.
“Gripken emzirmemek gerekir” Bu inanışın tam tersine bebeğin anne hastayken emzirilmesi gerekir. Annenin hastayken dikkat etmesi gereken bebekle teneffüs temasının fazla olmamasıdır. Anne emzirirken maske takabilir, ellerini sık yıkayabilir. Anne sütündeki antikorlar ne kadar bebeğe geçerse, bebek o kadar hastalıktan korunur.
“Emzirmek hamilelikten korur” Anne emzirirken de yumurtlama döngüsü devam etmektedir. Bu nedenle korunma sistemlerinden faydalanılması gerekmektedir. Doğum sonrasında adet görme vakitleri değişkenlik gösterebilir. Annenin bu devirde kesinlikle bir bayan doğum uzmanına istişaresi gerekir.
“Sürekli emzirirsen, bebek kucak bağımlısı olur” Bilhassa birinci aylarda bebeğin itimada, temasa gereksinimi vardır. Birinci vakitlerde sık sık emzirmek, kucağa almak gerekmektedir. Bebeği en sakinleştirici yer anne kucağıdır.
“Ek besine geçikten sonra emzirme kesilmelidir” Bir yaşına kadar bebekler süt çocuğudur. Altıncı aydan sonra ek besine geçilir ve onlara “tamamlayıcı beslenme” denir. Altıncı ayda yüzde 70 anne sütü, yüzde 30 tamamlayıcı besin verilir. Ek besine geçildiğinde, emzirme kesilmemelidir.
