Antalya Ticaret Borsası(ATB) Başkanı Ali Çandır, Ziraat Bankası tarafından kullandırılan devlet dayanaklı ziraî kredilerin, bölüm açısından büyük değere sahip olduğunun altını çizerek, “Üyelerimiz ve dal paydaşları, Ziraat Bankası ziraî kredi limitlerinin piyasa şartlarına uygun formda yükseltmesini talep etmektedir. Öbür kesimlerde kredi limitleri daima güncellenirken zirai kredilerin bu alanda geri kalması, tarımı olumsuz etkilemektedir. Mevcut limitlerin en az iki katına yükseltilmesi, kesimimizin gerçek muhtaçlıklarını karşılamasına katkı sağlayacaktır” dedi.
ATB, Ağustos Ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Toplantı Salonu’nda yapıldı. İdarenin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği toplantıda, ATB Yönetim Kurulu Lideri Ali Çandır, tarım, ekonomi ve kente ait değerlendirmelerde bulundu.
Çandır, “30 Ağustos Zafer Bayramı’nın 101. yıl dönümünü yarın kutlayacağız. Başta liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere işgalcileri mağlubiyete uğratan, vatan için canlarını hiçe sayan kahramanlarımızı minnetle ve rahmetle anıyoruz. İş dünyası olarak, Ata’mızın işaret ettiği yoldan sapmadan, kararlılıkla ilerlemeye ve katkı sağlamaya devam edeceğiz” dedi.
Seçim sonrası değişen iktisat idaresinin, siyasetleri akılcı bir temele oturtmak gerektiğini belirttiğini hatırlatan Lider Çandır, ” Bu ay içerisinde, bu değişimin faiz ve kredi boyutunda, değerli adımlar atıldı. Böylelikle resmi enflasyonun yarısı kadar bir siyaset faizi uygulamaya girdi. Kredilerde de öncelikli alanlar belirlendi. Bu doğrultuda tüketici kredilerinden çok ticari krediler desteklendi. Ama şunu da vurgulamak gerekir ki bankalar ticari kredilerde çok iştahsız davranmaya devam ediyorlar.
Açıklanan son datalara nazaran, tüketici kredileri yıllık ortalama yüzde 125 oranında artarken, ticari krediler yalnızca yüzde 67 artmıştır. Yani ticari krediler, lakin resmi enflasyon düzeyine yakın artabilmiştir. Tarım kesiminde ise Antalya’da yıllık kredi büyümesi yüzde 81 iken, Türkiye genelinde yüzde 108 olmuştur. Bu durum, Antalya tarımının başka bölgelere nazaran daha fazla finansman ezası yaşadığının göstergesidir. Öz sermayesi esasen zayıf olan bölümümüz, bu durumdan ayrıyeten olumsuz etkilenmektedir”diye konuştu.
“Kredi limitlerinin yükseltilmesi talebi”
Ziraat Bankası tarafından kullandırılan devlet takviyeli ziraî kredilerin, kesim açısından büyük değere sahip olduğunun altını çizen Lider Çandır, “Üyelerimiz ve dal paydaşları, Ziraat Bankası ziraî kredi limitlerinin piyasa şartlarına uygun biçimde yükseltmesini talep etmektedir. Öteki kesimlerde kredi limitleri daima güncellenirken zirai kredilerin bu alanda geri kalması, tarımı olumsuz etkilemektedir. Mevcut limitlerin en az iki katına yükseltilmesi, dalımızın gerçek gereksinimlerini karşılamasına katkı sağlayacaktır. Çekle yapılan süreç hacimleri, iş dünyasının ekonomik durumunu yansıtan kıymetli bir göstergedir. Antalya’da çekle yapılan süreçlerin hacmi, uzun vakittir Türkiye ortalamasının üzerinde seyretmekteydi. Lakin Temmuz ayında, resmi enflasyonun ve evvelki eğilimin çok üzerinde bir büyüme yaşadık. Antalya’da Temmuz ayında yıllık yüzde 248’lik bir artış yaşanırken, Türkiye genelinde bu oran yüzde 188’de kaldı. Bu durum, mali sıkılaştırmanın Antalya iş dünyasına daha fazla yansıdığını ve nakit akışının önemli bir sorun olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak krediye erişemeyen iş insanlarımız çeke yüklenmiş durumda” dedi.
Antalya’nın, ülke iktisadının yüzde 2.5 ila yüzde 3.4’lük bir kısmını oluşturduğunu kaydeden Lider Çandır, ” Buna karşılık çekle süreç hacmi, karşılıksız çek, protestolu senet ve krediler üzere göstergelerde daha yüksek hisseye sahibiz. Bu ve gibisi göstergelerle üretkenliğimiz ve verimliliğimiz açısından olumsuz bir tablo ortaya çıkıyor. Bu yeni eğilim, kentimizin 40 yıllık ortalamasını da düşürmektedir. Bu nedenle, kentimizin geleceği için çok dikkatli ve hassas davranmalıyız. Bu mevzuda, şunu vurgulamak istiyorum; Antalya iktisadı, Türkiye’nin en dinamik ve belli bölümlerde uzmanlaşmış ekonomilerinden biridir. Tarım, turizm, sanayi ve ticaret alanlarında değerli bir üretim kapasitesine ve istihdam potansiyeline sahiptir. Kentimiz, tıpkı vakitte eğitim, kültür, teknoloji ve bilim üzere alanlarda da öncü bir role sahiptir. Antalya bu özellikleriyle, ulusal ve memleketler arası seviyede rekabete açık bir pozisyondadır. Bu zenginlik ve uzmanlık içeren ekonomik yapımız, bizlere kıymetli avantajlar sağlamaktadır. Lakin bu potansiyelimizi harekete geçirmek için birlikte hareket etmeli ve ortak amaçlarımıza tüm paydaşlarla birlikte odaklanmalıyız. Aslında geçmişte örneklerini gördüğümüz üzere Antalya’mız bunu başaracak kapasiteye sahiptir” dedi.
“Yüzde 40 finansman maliyeti”
Sektörün uzun bir müddettir sıkıntı vakitler geçirdiğini işaret eden Ali Çandır, ” Bir taraftan maliyet baskısı ve finansmana erişim imkansızlıkları belimizi bükerken öteki taraftan iklimsel ve doğal afetlere karşı en dirençsiz kesim olmamız hepimizi zorlamaktadır. Gerçekten her ay kamuoyu ile paylaştığımız ziraî enflasyon değerlendirmemizde girdi maliyetlerinin oluşturduğu olumsuz tesirleri görüyoruz. Ziraî faaliyetlerdeki değerli bir maliyet kalemi, girdi teminindeki vade farkıdır. Çoklukla hasat sonu vadeyle temin edilen girdiler üzerinde en az yüzde 40 finansman maliyeti oluşmaktadır. Bu maliyet yükünü azaltmak gayesiyle uzun bir müddettir, ziraî girdi portalı projesini lisana getirmekteyim. Bu projenin finansman merkezini Ziraat Bankası, fiziki dağıtım merkezini de Tarım ve Orman Bakanlığı oluşturursa maliyetlerimizde en az yüzde 30 tasarruf sağlayabiliriz. Böylelikle ziraî destekleme siyasetine dayanak verici bir uygulama alanı da oluşturmuş oluruz” dedi.
“Sektörün sorunları”
Çandır, dalın temel meseleleri ortasında; üretim alanlarının daralması, çiftçi sayısının azalması ve yaşlanması, istikrarsız gelir nedeniyle üretimden uzaklaşma üzere aksilikler kelam konusu olduğunu belirtti.
Bu aksiliklerin hafifletilmesi için ek gelir kaynağı oluşturulması gerektiğini vurgulayan Çandır, ” Üreticilerimizin güneş gücü ile elektrik üretme gayretine sistemli, sürdürülebilir ve toplam yararı yüksek olan bir tahlil üretmek bu gerekliliğe yarar sağlayacaktır. Güç piyasasında haksız rekabete yol açmayan, makul bir müddettir ziraî faaliyette bulunan ve ziraî faaliyetlerini azaltmayan üreticilerimizin muhtaçlık fazlası elektriğinin tamamı satın alınmalıdır. Elde edilecek istikrarlı gelir sayesinde; tarımdan kopuş ve kırsaldan kaçış riski azalacaktır. Ayrıyeten fosil yakıt kullanımının azaltılmasına, karbon ayak izinin düşürülmesine ve ziraî ihracatın artırılmasına da dayanak olacaktır. Üreticinin muhtaçlık fazlası elektriğinin satın alınması yalnızca bahsettiğim yararları sağlamayacaktır. Ek olarak çabucak önümüzde bir bariyer olarak duran Avrupa Birliği Sonda Karbon Düzenlemesinde de bize avantaj sağlayacaktır. Borsa olarak son üç yıldır sürdürülebilirlik, iklim değişikliği, karbon salınımı ve yeşil mutabakata hazırlık bahislerinde çalışmalar yapmaktayız. Bu çerçevede “Tarımsal Karbon Ayak İzini Hesapla” isimli uygulama geliştirdik” diye konuştu.
“Kritik kıymete sahip”
Üyeleri ve iş dünyasını yeşil mutabakata hazırlıklı olmaya davet eden Çandır, “Türkiye İktisat Şurası bu ay, TOBB Liderimiz Rifat Hisarcıklıoğlu’nun mesken sahiplinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz, ilgili bakanlar ve 365 Oda-Borsa liderin iştirakiyle gerçekleşti. Şura’nın açılış konuşmasında Liderimiz Rifat Hisarcıklıoğlu bilhassa krediye erişim zorluklarını ve yüksek maliyet artışlarını lisana getirmiştir. Öbür taraftan finansmana erişimin kolaylaştırılmasını talep etmiştir. İş dünyamızın sesi olduğu için Hisarcıklıoğlu’na bir sefer daha teşekkür ediyoruz. Şura’da lisana getirilen meselelerin tahlili için önümüzdeki ay açıklanacak orta vadeli programda adımlar atılmasını umuyoruz. Zira işletmelerimizin bu problemlerinin tahlili, genel iktisadın sıhhati ve istikrarı açısından son derecek kritik değere sahiptir” tabirlerine yer verdi.
Çandır, bu yıl 2-5 Kasım tarihleri ortasında ANFAŞ Fuar Merkezi’nde Yöresel Eserler Fuarı YÖREX’i, 12.kez gerçekleştireceklerine değinerek, üreticileri, ticaret erbablarını, kurumları 12.YÖREX’te yer almaya ve Antalya’daki yöresel şölene katılmaya davet etti. – ANTALYA
