Sualtı Belgesel İmalcisi Tahsin Ceylan ile Ekolojik Araştırma Derneği Başkanı Ali Fuat Canbolat tarafından Antalya’da Belek Denizkent kıyısında sahipsiz bir köpeğin, deniz kaplumbağası yuvasını açarak yumurtaları parçaladığı anlar görüntülendi.
Akdeniz’in en büyük caretta caretta yuvalama alanlarından Belek ve Kızılot kıyılarında mayıstan itibaren kumun altına anne kaplumbağa tarafından gömülen yumurtalardan çıkan yavruların denizle buluşma süreci devam ediyor. İlgili kurumlar ismine proje yürütücüsü Canbolat öncülüğünde hazırlanan “Deniz Kaplumbağalarını İzleme ve Koruma” projesi kapsamında, bölgedeki caretta carettaların yuva yapma ve yavruların yumurtadan çıkma anları takip ediliyor.
Caretta carettaları kuvvetli seyahatte tilki, köpek, martı ve yengeç üzere avcıların yanı sıra insanların kıyıya bıraktığı çöpler ve plastikler de tehdit ediyor.
Sualtı Belgesel İmalcisi Ceylan ve Canbolat, sahipsiz köpeklerin kıyılardaki predasyonu ve plastik atıkların tehlikelerine yönelik çalışma yaptı. Bölgedeki çekimler sırasında bir köpeğin deniz kaplumbağası yumurtalarını yemesi görüntülendi.
“Sokağa bırakılan evcil hayvanlar saldırganlaşıyor”
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi ve EKAD Başkanı Canbolat, Belek sahillerinin deniz kaplumbağalarının en değerli yuvalama alanları ortasında yer aldığını ve bölgede 3 bin 850 yuvanın tespit edildiğini söyledi.
Bazı yuvaların sahipsiz köpeklerin saldırısına uğradığını vurgulayan Canbolat, jenerasyonu tükenmekte olan çeşitlerin daha yumurtalarından çıkamadan yok olduğunu belirtti. Yumurta bırakmak için kıyıya çıkan büyük caretta carettaların da köpeklerin saldırısına maruz kaldığını lisana getiren Canbolat, birinci kez bir köpeğin yuvayı açarak yumurtaları parçaladığına şahit olduklarını anlattı.
Olayı gören Canbolat, şunları söyledi:
“Çekimleri yaparken kendimi sorguladım,’Müdahale etmem gerekiyor mu gerekmiyor mu?’ diye. Bilhassa müdahale etmedim, ısrarla çekim yapmaya devam ettim. Maksat şuydu, hepimiz doğal olarak hayvan sevgisiyle büyüyoruz. Büyük bir hevesle aldığımız evcil hayvanları, kedi olsun, köpek olsun, aşikâr bir mühlet besliyoruz, sıkıldığımızda tabiata salıyoruz. Maalesef bu evcil hayvanlar besin bulamayınca yavaş yavaş yırtıcılaşıyor.”
Evden çıkıp bir anda tabiata bırakılan ve uzun mühlet aç kalan köpeklerin daha saldırgan olduğuna işaret eden Canbolat, daha evvel 5-6 evcil köpeğin yuvalamaya çıkan ergin bireyi öldürdüğünü gördüklerini kaydetti.
İnsanlara durumun ciddiyetini anlatabilmek için yumurtaları yiyen köpeğe rastgele bir müdahalede bulunmadığını anlatan Canbolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bölgede inceleme yaptığımız sırada bir köpeğin, yuvayı açtığını ve yumurtaları yediğine şahit olduk. İnsanlara anlatmak için bu çekimleri yaptık. Köpeği kovalayabilirdiniz, bu bir etik durum. Yapmanız mı lazım yapmamanız mı lazım, ben yapmamayı tercih ettim. Bu köpekleri kovalamak bir tahlil değil. Zira 30 kilometrelik bir kumsalda çalışıyoruz, ben kovalasam 500 metre ilerideki bir yuvayı gidip açacak, bu tahlil değil. Tahlil odaklı bakmamız lazım bizim. Tahlil nedir? İnsanlardan kaynaklı sıkıntıları çözmeliyiz. Yani bu hayvan burada besleniyor, ben bu hayvana asla kızamam zira aç, bu hayvan yırtıcılaşıyor, ne yiyecek? Beşerlerle yaşamayı öğrenmiş lakin tabiata salıverilmiş. Dönem başında bu 2 hayvan burada yoktu, yakın vakitte bırakılmış. Zira muhakkak ki insanlara çok alışkın, ben yakınına kadar gidip çekim yapabildim. Bana rastgele bir saldırganlıkta bulunmadılar, reaksiyon bile vermediler. Bu yakın vakitte bırakıldıklarını gösteriyor.”
Sahiplenilen, evcilleştirilen hayvanların tabiata bırakılması halinde doğal hayat için büyük riskler oluşturduklarını vurgulayan Canbolat, “Burada jenerasyonu tehlikede olan bir tıp var, bunun yumurtaları var, yavruları var. İnsanların bunu almadan evvel düşünmesi gerekiyor. Bu hayvanın hayat boyunca sizinle kalacağına inanıyorsanız sahiplenin. ‘Doğaya bırakırım’ mantığıyla yapıyorsanız çok yanlış yapıyorsunuz, bu hayvanlara da doğal yaşama da yazık.” diye konuştu.
Ali Fuat Canbolat, İngiltere’de 33 kuş tipinin jenerasyonunu tehlikeye düşürdüğü gerekçesiyle sokak kedilerinin öldürülmesi tartışmalarının yapıldığını kaydetti.
Kumsalların beşerler tarafından kirletildiğine de işaret eden Canbolat, bilhassa plastik atıkların yok olmadıklarını anımsattı. Denizdeki canlılar tarafından tüketilen plastiklerin, onları yiyen insanlara geçtiğini belirten Canbolat, insanların çöpünü bırakırken daha fazla düşünmesini istedi.
“Başıboş köpeklerin nelere dönüşebileceğini göstermek istedik”
Sualtı Belgesel İmalcisi Ceylan da bölgede çekim yaparken şahit olduğu olay karşısında önemli şaşkınlık yaşadıklarını söyledi.
Bölgenin Akdeniz’deki caretta carettaların en büyük yuvalama alanları olduğunu ve bölgede sık sık çekimler yaptığını anlatan Ceylan, “Görüntüyü çektiğimiz yer Denizkent kıyıları. Hiç rastlamadığımız bir olay, köpeklerin oralarda yuva açtığına birinci kere şahit olduk. Bunu görüntüleyip aslında sokağa bırakılan köpeklerin nelere dönüşebileceğini de topluma bir manada görsel datayla anlatmaya ihtimam gösterdik.” dedi.
Durumu Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğünün bölgedeki ünitelerine bildirdiklerini lisana getiren Ceylan, yetkililerin de gerekli hassasiyeti gösterdiğini bildirdi.
