Koleda Geleneği: Kırklareli’nin Geleneksel Kutlaması
Kırklareli Büyükmandıra Belediyesi tarafından düzenlenen Koleda etkinliği, katılımcıların büyük bir coşkuyla yüzlerini boyadığı, maskeler takarak omuzlarına beyaz çarşaflar sardığı bir kutlama haline geldi. Bu etkinlik, bin yıldan fazla bir süredir Balkanlar’da kutlanan ve köklü bir geçmişe sahip olan bir gelenektir. Peki, Koleda nedir? Koleda geleneği nereden gelir? Koleda nasıl kutlanır?
KOLEDA NEDİR?
Koleda, geleneksel Slav kültürünün önemli bir parçasıdır. Bu gelenek, genellikle Noel arifesi gecesi ile gündoğumu arasında gerçekleşir. Güneşin doğuşuyla birlikte Koleda’nın enerjisi sona erer. Koleda sırasında, zengin folklor öğeleriyle dolu şarkılar, fıkralar, atasözleri ve eğlenceli şakalaşmalar yer alır. Koleda şarkıları, katılımcıların ruh halini canlandırır ve topluluk içinde bir bağ oluşturur.
Koleda sürecinde, genç erkeklerden oluşan bir grup, deneyimli bir ağabeyin önderliğinde, şarkılar söyleyerek köydeki evlerin önünde veya bahçelerinde toplanır. Her evin veya mekânın özelliklerine göre, şarkılar belirlenir; eğer evde bir çoban varsa çobanlıkla ilgili, avcıysa avcılıkla ilgili, papazsa papazlıkla ilgili, yeni gelin varsa onunla ilgili özel şarkılar söylenir. Koleda hazırlıkları ise 20 Aralık’ta başlar; koledacılar bu güne özel kıyafetler giyer, şapkalarında geleneksel motifler taşırlar.
- Gece yarısından sabaha kadar ev ev dolaşarak özel Koleda şarkılarını söylerler.
- Kendi evlerinde de sağlık, huzur ve bereket dileklerinde bulunarak, ev sahiplerine iyi dileklerde bulunurlar.
- Koledaya hem çocuklar hem de yetişkinler katılabilir; herkes, ev ev dolaşarak sağlık, huzur ve refah diler.
Son evde şarkılar bittikten sonra, koleda açmalarını elinde tutan tayfa başı, “Tanrıdan sana bol sağlık, bize de biraz eğlence!” diyerek seslenir. Katılımcılara, genellikle para, et, pastırma, fasulye, un, şarap ve daha birçok hediye verilir. Koleda, evli erkeklerin de katıldığı ve birlikte kutlanan bir eğlence ile sona erer. Kalan erzaklar daha sonra satılır ve elde edilen gelir, fukaraya, kiliseye, okula ya da halkevine bağışlanır.
