Editör: Ali Öncü
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan D vitamini eksikliğiyle ilgili ayrıntılar…
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEDİR?
D vitamini eksikliği, sağlıklı kalabilmeniz için kâfi ölçüde D vitamini almadığınız manasına gelir. Eksikliği şiddetli belirtilere neden olan vitamin, bedende çok farklı fonksiyonlar için kullanılır. Kemiğin ana yapı taşlarından birisi olan kalsiyumun emilebilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır. Hudut sisteminin, kasların çalışabilmesi ve bağışıklığın devam etmesinde kıymetli vazifeleri bulunur. Bedende muhtaçlık duyulan ölçüsü üç yolla alabilirsiniz. Bu yollardan birincisi cildin vitamini kendisinin üretmesi, ikincisi diyet ve sonuncusu da vitamin desteğidir. Güneş ışınlarına maruz kalındıktan sonra D vitamini ciltte doğal bir formda sentezlenir. Ancak güneş ışınlarına çok fazla maruz kalmak ciltte yaşlanmaya ve kansere neden olabildiği için birçok insan başka kaynakları tercih eder.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bazı insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına karşın rastgele bir belirti görülmez. Eksiklik bazen yorgunluk, genel beden ağrısı üzere kimi belirtilere neden olur. Önemli eksikliklerde ise kemik ağrısı ve yürümekte zorluğa neden olan kuvvet kaybı ortaya çıkar. Ek olarak bağışıklık sisteminin misyonunu yerine getirememesi nedeniyle enfeksiyon sıklığında artış görülür. El ve ayak bilekleri, omuz eklemeleri ve parmaklarda ağrı, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi üzere belirtiler de bulunabilir.
Yetişkinlerde uzun müddetli D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm ismi verilen rahatsızlığa yol açar. Raşitizm, çocuklarda ekseriyetle çok ve uzun müddetli D vitamini eksikliğinden ötürü kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır. Hastalık; büyüme geriliği, bacaklarda eğrilik, el ve ayak bileklerinde kalınlaşma, göğüs kemiği deformitesi üzere kemik yapısında kalıcı bozukluklara neden olur. Hastalığın yetişkinlerde görülen formuna osteomalazi ismi verilir ve kemiklerde kırılmayla seyreder.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ TEDAVİ FORMÜLLERİ NELERDİR?
Tedavi enjeksiyon ya da ağızdan D vitamini verilerek yapılabilir. Durumunuza, yaşınıza ve eksikliğin şiddetine nazaran en uygun tedavi seçeneği ve dozu hekiminiz tarafından belirlenir. Enjeksiyon, her gün ilaç almayı sevmeyen ya da unutan bireyler için daha uygun bir seçenek olabilir. Tek doz ilaç enjeksiyonu 6 aylık muhtaçlığı karşılayabilir. Ağızdan tedavilerde ise ilacın günlük, haftalık ya da aylık sistemli olarak uzunca bir mühlet alınması gerekir.
D vitamini desteklerinin, yağ içeren bir yemekle birlikte alınması öneriliyor. Çalışmalara nazaran yağ içeren bir yemekle alındığında, aç karnına alınıma nazaran ortalama %32 daha fazla emilim olduğu bildiriliyor. Eksikliği tedavi etmek için gereksinim duyulan D vitamini ölçüsü, eksikliğin ciddiyetine ve ferdî sıhhat risklerine bağlı olarak değişir. Tedaviyle D vitamini depolarını inançlı aralığa getirmek ve düşmeyi engellemek hedeflenir.
