– Libya’daki felaket Türkiye’deki barajların dayanıklılığını gündeme getirdi
ANKARA – Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Türkiye’deki barajların çok büyük bir kısmının oluşabilecek risklere karşı emniyetli olduğunu kaydederek, “Ama bu bizim çok hava olaylarına karşı gerek işletme gerek inşaat açısından hazırlıksız olmamızı gerektirmez. Bizim çok hava olaylarına teknik olarak maruz kalabilme potansiyeli yüksek bölgelerimizde, barajlarımızın karşı karşıya kalabilecekleri riskleri gözden geçirmemiz lazım” dedi.
Libya’nın Derne kentinde sel ve fırtınanın tesirli olması sonucu iki baraj yıkıldı. Bir felakete dönüşen durum binlerce kişinin vefatına, binlerce kişinin ise kaybolmasına neden oldu. Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Libya’da yaşanan olay sonrası Türkiye’deki baraj ve göletlerin dayanıklılığına ait İhlas Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu.
Derne’de şiddetli yağış ve kasırganın tesiriyle oluşan taşkının barajlar tarafından denetim edilemediğini hatırlatan Yıldız, barajın kırılmasıyla yaklaşık 20-25 milyon metreküplük su hacminin Derne’ye aktığını kaydetti.
Yıldız, Derne’de birebir durumun tekrarlanma ihtimaline ait, “Bizim yaptığımız araştırmalar iki barajın gövdelerinin ortadan kalktığını ve yeni bir kasırga yahut şiddetli yağış gelmedikçe bu türlü bir tehlikenin olmadığını gösteriyor. Lakin birebir bölgeye daha evvel de kimi şiddetli yağışlar geldiği ve taşkın riski yaşandığı için bölgenin gelecekte bu riski yaşama ihtimali var” açıklamasını yaptı.
“Barajlarımızın büyük kısmı güvenlik riskine karşı emniyetli”
DSİ kayıtlarına nazaran ülke genelinde 861 baraj bulunduğunu aktaran Yıldız, “Bu barajlarımızı yaparken ve işletirken birçok riske karşı güvenlik katsayılarını çok yüksek tuttuk. Bu nedenle karşılaştığımız birçok şiddetli zelzelelere karşın barajlarımızda kaygıya sürükleyecek kadar hasar oluşmadı. Kimi yüzey çatlakları ve küçük hasarlarla bu işleri atlatabildik. Türkiye barajlarının çok büyük bir kısmının güvenlik riskine karşı emniyet katsayılarının yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Fakat bu bizim çok hava olaylarına karşı gerek işletme gerek inşaat açısından hazırlıksız olmamızı gerektirmez. Bizim çok hava olaylarına teknik olarak maruz kalabilme potansiyeli yüksek bölgelerimizde, barajlarımızın karşı karşıya kalabilecekleri riskleri gözden geçirmemiz lazım” sözlerini kullandı.
“Göletlerdeki riskler barajdan daha yüksek”
Daha çok ziraî sulama hedefli kullanılan göletlerin güvenlik açısından daha esnek olduğunun altını çizen Yıldız, şöyle devam etti:
“Bana nazaran göletlerimizde oluşabilecek kimi risklerin önümüzdeki periyot için barajlarımızdan daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Göletlerimizin denetim altına alınması, işletme, bakım ve rehabilitasyonlarının daha sık yapılması ve teknik tahliller sonrasında hangi göletlerin hangi mevzularda rehabilite edilmesinin tespit edilmesi yeterli olur.”
“Çaba içinde olmamızın yararı var”
Türkiye’de daha evvel rastgele bir baraj yıkılması olayıyla karşılaşılmadığını söyleyen Yıldız, bu durumun kimi risklerle karşılaşılmadığı manasına gelmediğini belirterek, “Göletlerin büyük kısmı büyükşehir belediyelerince işletilir. Çok hava olaylarını ani olarak küçük hacimli göletlerimizi apansızın doldurup Libya’da olduğu üzere üzerinden suyun aşma riskini azaltmaya yönelik eforlar içinde olmamızda yarar var. Bilhassa çok sayıda hidroelektrik santrallerin yağışların çok ve kısa vadeli bir biçimde düştüğü bölgelerde yer aldığını dikkate aldığımızda onların da çok hava olaylarına karşı dikkatli olmasında yarar var” diye konuştu.
“Libya ile kıyaslanamayız”
Yıldız, şunları lisana getirdi:
“Türkiye, Libya ile kıyaslanmayacak biçimde çok değerli bir altyapıya ve bilgi birikimine sahip. DSİ Genel Müdürlüğü, barajlarımızın gerek imal gerek işletme kademesinde güvenliğini alabilecek ve bunu en üst düzeyde gerçekleştirecek bilgi birikimi ve donanımına sahip. Lakin DSİ’nin dışında göletleri işleten büyükşehir belediyelerimiz ve öteki kurum kuruluşlarımızı bu hususta önümüzdeki devir yaşanabilecekleri göz önüne aldığımızda daha dikkatli olmalarında ve muhtemel riskleri minimize edecek tedbirler konusunda DSİ ile iş birliği içinde yürüyüp gerekli tedbirleri almalarında büyük yarar var.
