Kilolu insanlar birçok vakit kabahati metabolizmaya atarlar. Spor yapmamayı ve yemek yemeyi sevmeyi kabul etmek yerine, her vakit ekstra kiloları haklı çıkaracak bir joker var: “Benim metabolizmam böyle”. Pekala, nedir bu metabolizma?
Teknik olarak metabolizma, tüm hücrelerin bir sistem dahilinde fonksiyonlarını yerine getirmesidir. Ve besinlerdeki hususların farklı güç biçimlerine dönüştürülmesi de bunun temel fonksiyonlarından biridir.
Yavaş yahut süratli bir metabolizmadan bahsettiğimizde, aslında bedenimizin tüm bu fonksiyonları yerine getirme suratını konuşuruz. Bu da kilo alma yahut verme eğilimimiz açısından kıymetlidir. Metabolizmamız daha süratli olduğunda, beden rastgele bir fizikî aktivite yapmıyorken bile daha fazla kalori yakar; bu, bazal metabolizma olarak bilinir, yani bedenimizin temel fonksiyonların ötesinde rastgele bir ek aktivite olmaksızın çalışması için günlük tükettiği güçtür.
Yavaş ya da süratli bir metabolizmaya sahip olmak büyük ölçüde genetiğe bağlı olsa da (bu mevzuda her vakit kilo alma eğilimi olan beşerler haklı olabilir) makul alışkanlıklarla metabolizma hızlandırılabilir.
İşte metabolizmayı hızlandırmanın yolları.
GECE YEMEYİN
Gün içinde metabolizma olağan olarak yavaşlamaya başlar, yani metabolizma sabah 10.00’da akşam 10.00’a nazaran daha süratlidir. Bu nedenle gecenin son öğününün yatma saatinize de bağlı olarak 18.00 ile 20.00 ortasında olması tavsiye edilir.
Uyuma saatinize bağlı olarak, son öğününüz erken olmalıdır, zira siz uyurken bedeniniz dinlenir ve yediğiniz son şeyi yakması daha sıkıntı olacaktır. Zira uyuduğunuzda bedeniniz daha yavaş çalışır.
ARA ÖĞÜNLERİ ATLAMAYIN
Öğün ortalarında hiçbir şey yemeden uzun müddet aç kalırsak, kan şekeri düzeyimiz düşer, bu da bizi hem yorgun hissettirir hem de metabolizmamızı yavaşlatır. Öğünler ortasında küçük sağlıklı atıştırmalıklar (örneğin bir avuç fındık yahut bir modül meyve) yersek, bir sonraki öğünde daha az kalori tüketir ve metabolizmamızı hızlandırırız.
Uzmanlar, birkaç yıldır kilo vermek için yemek vakitlerinin belirleyici olduğu konusunda uyarıyorlar, lakin tıpkı stratejiler herkes için işe yaramıyor. Günde altı öğünün yardımcı olabileceği beşerler var, fakat kimi insanların öğün sayısını azaltması gerekebilir. Bunu belirlemenin en yeterli yolu bir uzmandan yardım almaktır.
Vücudunuzu tanıdıkça ve yavaş bir metabolizmanız olduğunu belirlediğinizde, mümkün olduğunca katı bir yemek programı oluşturmak en güzelidir zira bu, metabolizmanızın güzel bir ritim oluşturmasına ve dengeyi muhafazasına yardımcı olacaktır. Günde 5 ila 6 öğün sizin için ülkü olabilir, öğünler ortasında meyve, kuru yemiş, peynir yahut kepekli ekmek ülküdür.
PROTEİN ALIMINI ARTIRIN
Vücudumuz proteini parçalamak ve sindirmek için öbür besinlere nazaran daha fazla vakit ve efor harcar. Beden karbonhidrat ve yağlara nazaran proteini sindirmek için çok daha fazla kalori harcar. Her şeyde olduğu üzere, istikrar çok kıymetlidir ve çok tüketim tavsiye edilmez. Lakin yağ olarak depolanan karbonhidratların tersine, fazla protein kas inşa etmeye fayda ve bu da metabolizmamızı hızlandırır. Bu nedenle diyetinizde gereğince et, balık, baklagiller, yumurta, peynir ve kuru yemiş olduğundan emin olun.
Protein alımınızı artırırken bir yandan da yağ alımınızı denetim edin. Yüksek kalorili oldukları için yağ tüketimi denetim edilmelidir. Yemeğinizi hazırlamak için zeytinyağı üzere kalp dostu yağlar kullanın.
HORMONAL DENGEYİ KORUYUN
Metabolizmanın korunmasında kıymetli rol oynayan birkaç hormon vardır ve bu hormonlar hakikat düzeylerde değilse, kilo alımını hızlandıran hipotiroidizm üzere hastalıklara neden olabilir. Büyüme hormonları ya da testosteron üzere hormonlar bedene güç sağlamaktan ve kas yapmaktan sorumludur ve bunların varlığı kâfi değilse kendimizi yorgun hissedebilir ve ayrıyeten beslenmemize ne kadar dikkat edersek edelim gereğinden fazla kilo alabiliriz.
Kadınlarda 50 yaş civarında ortaya çıkan menopoza bağlı hormonal değişiklikler göbekte daha fazla yağ birikmesine ve yok edilmesini zorlaştırmasına neden olur. Yalnızca fizikî antrenman, bayanların diyetlerini kökten değiştirmek zorunda kalmadan bir yaştan sonra kilo almamalarına yardımcı olabilir.
EGZERSİZ YAPIN
Vücuttaki kasları korumak için, yağları muhafazadan daha fazla kaloriye muhtaçlık duyulur, bu nedenle uygun kas tonumuz varsa metabolizmamız daha süratli olacaktır. Hiçbir fizikî aktivite olmasa dahi kaslar, gün boyunca enerjiyi ısıya dönüştürmek ve yanlışsız beden sıcaklığını korumak için çalışırlar.
METABOLİZMA YAVAŞLADIĞINDA BEDENİMİZDE NE OLUR?
Metabolizma, bedenin gereksinim duyduğu her şey için besinleri güce dönüştürmek gayesiyle hücrelerde meydana gelen bir dizi kimyasal tepkidir. Nefes alma, kalp atışı, kan dolanımı, düşünme, sıcaklığı düzenleme üzere en temel fonksiyonlardan idman, yemek yeme, sindirme, yürüme, çalışma üzere öteki bariz fonksiyonlara kadar güç gerektiren her şey metabolizmaya dahildir.
Bir kişinin metabolizması yavaşsa, yani bedenin kendisi tüm bu fonksiyonları yerine getirmekte yavaşsa, aşağıdaki üzere belirtiler ortaya çıkabilir:
– Ne kadar diyet ve antrenman yaparsanız yapın, kilo veremezsiniz.
– Daha kuru bir cilt ve daha kırılgan tırnaklar.
– Olağandan daha fazla saç dökülmesi.
– Sık sık yaşanan yorgunluk.
– Genellike üşümek.
– Sık görülen baş ağrıları.
– Düşük bir ruh hali ile depresif hissetmek.
– Cinsel isteksizlik.
