Kaygı bozukluğunun (anksiyete); kalp suratının artması, nefes darlığı, daima yorgun olma hali, uykusuzluk, kas ve kemik ağrıları, sindirim sorunları, çok terleme, titreme, bağışıklığın düşmesi sık rastlanan belirtileri ortasındadır. Son vakitlerde pandeminin de tesiriyle gitgide yaygınlaşan anksiyetenin, ‘kaygı bozukluğu’ ismiyle bilinen bir ruhsal hastalık olduğunu belirten Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi’nden Uzman Klinik Psikolog Tuğçe Özer, günlük ömürde telaş duymak her ne kadar olağan üzere gözükse de aşırılık halinde tıbbi bir hastalığın kelam konusu olabileceğine dikkat çekti.
KORKU ANINDA KALP SURATINDA ARTIŞ YAŞANIR
Anksiyetenin en bilinen fizikî belirtilerinden birinin kalp suratında görülen artış olduğunu tabir eden Özer, “Korku ve telaş duyulan bir anda hudut sisteminin etkilenmesiyle kalbe daha çok kan pompalanmaya başlar ve böylelikle beden, büyük olan kasları mümkün bir savaşa hazırlıyormuşçasına atmaya başlar. Bu durum da bireyde çarpıntı hissiyatı yaratır.” dedi.
Nefes darlığının; bir başka değerli belirti olduğunu vurgulayan Psikolog Tuğçe Özer, “Nefes alarak bedenimize aldığımız oksijen kanımıza karışarak bedenimizde dolaşmaya başlar. Gerilime verilen reaksiyonlar tekrar ilkel içgüdülere bağlı olarak hudut sistemimize daha fazla oksijene muhtaçlık duyduğumuza dair bir sinyal gönderir. Böylelikle daha sık nefes alıp vermeye başlarız. Çok süratli nefes alıp vermek, oksijen ve karbondioksit istikrarını bozar. Oksijen alıp karbondioksiti verme istikrarını beden kuramadığından anksiyetenin öteki belirtisi olan nefes darlığı ortaya çıkmış olur.” diye konuştu.
Sürekli yorgun olma halinin de anksiyete anında görülen bir belirti olduğunu kaydeden Özer, “Bedenimiz gerilim yansıları ile baş etmeye çalışırken fazlaca güç harcar ve bu da yorgun düşmemize neden olur. Aldığımız güç kâfi gelmez ve uykumuzun da yetersiz kaldığını görürüz. Daima telaş halinde olmak, bitmeyen bir yorgunluk hissi yaratır. Fizikî yorgunluğun yanı sıra, mental bir yorgunluk da anksiyeteyi tetikleyen faktörlerdendir.” tabirlerini kullandı.
ANKSİYETEYİ AZALTMANIN YOLU UYKUYU DÜZENLEMEKTEN GEÇİYOR
Kaygılı bir ruh halindeyken vücudumuzun fazla ölçüde adrenalin ve kortizol hormonu salgıladığını işaret eden Özer, bu hormonun da uykuya geçişi zorlaştırdığını vurgulayarak şu bilgileri paylaştı: “Anksiyeteyi azaltmanın temelinde uykuyu düzenlemek yatar. En azından uyku ritmini sisteme sokacak bir ilacı psikiyatrist tarafından alabilir yahut uykuya dalmak için mavi ışınlardan uzak durabilirsiniz. Lavanta yağı damlatabilir yahut bir profesyonelden takviye alabilirsiniz.”
Strese verilen yansılardan bir başkasının de kas ve kemik ağrıları olduğunu söyleyen Özer, “Bedendeki kasların gergin olması, kronik ağrılara sebep olabilir. Tedbir alınmadığı takdirde bu kemik ve kas ağrıları baş ağrısına da dönüşebilir.” dedi.
Anksiyete yaşayan şahısların sindirim sistemlerinde de çeşitli sorunlar ortaya çıktığını vurgulayan Özer, bu nedenle karın ağrısı, kabızlık üzere bağırsak meselelerinin ortaya çıktığını, beyinle direkt irtibatta olan bağırsakların bile gerilimden direkt etkilenerek bozulma sinyalleri vermeye başladığını belirtti.
Sinir sistemi çok uyarıldığında bedenimizin reaksiyon vermeye başladığını söz eden Özer, anksiyeteninin sebep olduğu bir öteki noktanın ise ter boşalması dediğimiz çok terleme hali olduğunu kelamlarına ekledi. Anksiyete atakları ile etkilenen hormonların, bedende titremelere yol açabildiğine de dikkat çeken Özer, “Sıklıkla ellerde görülen titremeler yaygın olmakla birlikte bacaklarda ve kollarda da ortaya çıkabilmektedir.” diye konuştu.
GRİP VE SOĞUK ALGINLIĞI DAHA GÜÇ İYİLEŞİR
Bağışıklığın düşmesinin de bir başka dikkat edilmesi gereken anksiyete belirtisi olduğunun altını çizen Özer, şunları söyledi: “Anksiyete yaşayan bireylerde grip ve soğuk algınlığı üzere herkesin geçirdiği rahatsızlıklarda bile zorlanmalar görülür. Tasa bozukluğu olan bireylerde bağışıklık daha çabuk düşer ve bireylerin bu hastalıklara yakalanma ihtimalleri daha yüksektir. Anksiyete; hudut sistemini daima ‘savaş ya da kaç’ formunda uyaran bir etken olduğundan beden ne reaksiyon vereceğini şaşırarak mevsimsel hastalıklara karşı bedeni savunmasız bırakır.”
Psikolog Tuğçe Özer, ‘anksiyete atağı geçiren bir kişi ile birlikteysek ne yapmamız gerektiği’ konusunda şu tekliflerde bulundu: “Karşımızdakine nasıl hissettiği ile ilgili açık uçlu sorular sormalıyız, onunla empati kurarak ne hissettiğini sorgulamalıyız, art plana geçerek kendimizi ön plana koymadan karşı tarafı dinlemeliyiz, kibar bir biçimde yanılgılarını görmesini sağlamalıyız, suçlayıcı-yargılayıcı olmadan kendinde takıldığı yerleri görmesini fark ettirmeliyiz.”
Anksiyete karşısında muhakkak yapılmaması gerekenleri de sıralayan Özer, “Kişiye sakin olmasını yahut nefes almasını söylememeliyiz. Endişelenecek bir şey olmadığını söylememeliyiz, bu bilakis onu kaygıya sevk edebilir. ‘Bunu yalnızca sen değil, herkes yaşıyor’ üzere cümleler kurmamalıyız. Sert bir halde her şeyin kendi kabahati olduğunu söylememeliyiz.” ifadelerini kullandı.
