İç hastalıkları ve gastroenteroloji uzmanı Dr. Atilla Bektaş, son yıllarda sıhhat alanında çok konuşulan probiyotik ve prebiyotikler hakkında bilgi verdi.
CANLILAR “Probiyotikler, kâfi ölçüde alındığı vakit insan üzerinde sıhhate faydalı tesirler sağlayan canlı mikroorganizmalardır (bakteri, maya). Yoğurt, kefir üzere besinlerle ya da destekler biçiminde alınan probiyotik (faydalı) bakterilerin büyük çoğunluğu; mide asidi, safra asidi, sindirim enzimleri nedeniyle bağırsaklara kadar canlı olarak ulaşamazlar. Ulaşanlar ise bağırsak mikrobiyotasındaki yerleşik bakteriler ile rekabet edemediklerinden bağırsakta kâfi ölçüde kolonize olamamaktadırlar.
AKDENİZ Kâfi prebiyotik alımı, Akdeniz diyeti üzere bol bitkisel kaynaklı besinlerle beslenme yoluyla sağlanırken hayvansal besin, tatlı, rafine ve işlenmiş besinlerle beslenme biçimi olan Batı tipi beslenme ile sağlanamaz.
FAYDALI BAKTERİLER
Birleşmiş Milletler’in Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yaptığı tanıma nazaran “prebiyotik, mikrobiyotanın değişimi ile ilişkilenen insan sıhhati üzerine yarar sağlayan canlı olmayan besin bileşeni.” Prebiyotikler, sindirim enzimleri tarafından parçalanmadan kalın-bağırsağa ulaşır ve bağırsak mikrobiyotasındaki yerleşik probiyotik bakteriler tarafından parçalanırlar (fermente edilirler). Bu noktada prebiyotik içeren besin tüketimi ile seçici olarak bağırsağa yerleşik yararlı bakterilerin sayısı ve aktivitesi arttırılabilir. Prebiyotikler, bağırsaktaki yararlı bakteriler için bir manada yemken, ziyanlı bakterilerce kullanılamazlar. Ayrıyeten prebiyotiklerin parçalanması ile kısa zincirli yağ asitleri üzere metabolitler ortaya çıkar, bunlar da beşerde sıhhat yararı oluşturur.
RAF ÖMRÜ UZADIKÇA TESİRİ AZALIYOR
Kopenhag Üniversitesi’nde sağlıklı yetişkinler üzerinde yapılan araştırmada probiyotik destek tüketimi ile çok düşük oranda bağırsak mikrobiyotasına yarar sağlandığı ortaya konuldu. Raf ömrü içinde bile birden fazla probiyotik eser içindeki yararlı bakterilerin azaldığı uygun biliniyor. Bütün bu aksilikleri prebiyotik besinlere yönelerek aşabiliriz.
Başlıca prebiyotik kaynağı olan besinler, hindiba, kuşkonmaz, elma, domates, yerelması, enginar, muz, avokado, pırasa, sarmısak, soğan, keten tohumu, salep, yoğurt, kakao, tam tahıl ve baklagildir. Araştırmalar, prebiyotik tüketimi ile bilhassa bağırsak mikrobiyotasındaki Bifidobacteria ve Lactobaccili üzere sıhhat açısından kıymetli bakterilerin sayı/aktivitece arttırdığını göstermiştir. Soğan, muz, hindibada bulunan frukto-oligosakkaritler bağırsaklardaki bifidobakter sayısını 10 kata kadar artırdığı gösterilmiştir.”
