ANKARA – DEM Parti Küme Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, yeni anayasa ve olağanlaşma tartışmalarına dair sorularımızı yanıtladı. Normalleşmeden bahsederken tutuklu HDP’li siyasetçileri anmamanın olağan olmadığını tabir eden Koçyiğit, tartışmasının ‘Kürtler hariç’ parantezinde ilerlediğini söyledi. Koçyiğit, olağanlaşma sürecinde birinci imtihanın yaklaşan Kobanê Davası karar duruşması olduğunu kaydetti.
Yeni anayasa tartışmalarını önemsediklerini de kaydeden Koçyiğit, ‘AKP’ye değil, yeni bir anayasa yapma sorununa bir talih verilmesi gerekiyor’ dedi.
Koçyiğit’in ortalarında Gazete Duvar’ın da olduğu bir küme gazetecinin sorularına karşılıkları şöyle oldu:
‘KAVALA’YI SÖYLEYİP DEMİRTAŞ’I SÖLEMİYORSANIZ NORMALLEŞEMEZSİNİZ’
Son devirlerin tanınan sözleri “normalleşme” ve “yumuşama”. Siz siyasette bir olağanlaşma gözlemliyor musunuz?
Normalleşilecekse öncelikle herkesin çevrelenmiş, çeperlenmiş, sınırlanmış lisanını aşarak olağanlaşmaya başlaması gerekiyor. Başta muhalefet olmak üzere olağanlaşmayı dillendirenlerin, talep edenlerin bunu yapması gerekiyor. Yani siz Kavala’yı söylediğinizde Demirtaş’ı Yüksekdağ’ı ya da Kışanak’ı, Tuncel’i söylemiyorsanız zati bir olağanlık algısı oluşturmuyorsunuzdur. O bir olağan değil. Olağanın kendisi onları da söylemek.
NORMALLEŞME NASIL OLUR?
Tabii ki yalnızca kendi ajandamız açısından normalleşmeden bahsetmiyoruz biz. Emekçilerle ilgili tüm antidemokratik uygulamaların son bulması, Emine Şenyaşar’ın adalet talebinin karşılık bulması, “Cumartesi İnsanları”nın o meydana manisiz girmesi, hareketlerini yapması da olağanlaşmanın bir göstergesi. Zırhlı araçların çocukları öldürmemesi ya da yalnızca tweet attığı için insanların tutuklanmaması da; yalnızca partimize gelip gittiği için, tutuklanmaması da bir olağanlaşma problemi. Çok süratli bir biçimde İstanbul Sözleşmesi’ne dönülebilir. “Yanlış yaptık” denilebilir örneğin. 6284 uygulanabilir. Olağanlaşma buralardan olabilir.
‘HEM İKTİDARIN HEM MUHALEFETİN ÖTEKİSİ OLDUK’
Bir öbür sorun de AKP ve MHP’nin kendi tabanını konsolide ederken muhalefete de bir gömlek biçmesi, muhalefete bir telaffuz hududu çizmesi. Ne yazık ki muhalefet bilhassa geçmiş devirlerde daima o sonlara hapsoldu, biz daima öteki olduk. Hem iktidarın ötekisiydik hem muhalefetin.
İktidarın yaşattığı zulüm esasen ortada. Lakin muhalefetin bizimle yan yana durmaktan imtina ettiği, kayyımlara ses çıkarmadığı devirler oldu. Bize yapılanı kendilerine yapılmış saymamaları Türkiye açısından çok büyük bir kayıp.
‘İLK DAYAĞI YİYEN BİZİZ FAKAT O DAYAĞIN HERKESE UZANACAĞINI GÖRMEK LAZIM’
Bundan sonra ne olursa olsun herkes kayyım başta olmak üzere her türlü hukuksuzluğun karşısında durmalı. Bu periyot özellikle ana muhalefet partisi bunu söylüyor ve biz bunu değerli buluyoruz. Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok değerli. Zira her şey evvel bize yapılıyor, ses çıkmayınca başkalarına de yapılıyor. Hani o diyor ya ‘sarı öküzü vermeyecektik’, işte o sorun. Birinci dayağı yiyen biziz fakat bu dayağın herkese uzanacağını Türkiye’nin görmesi gerekiyor.
‘ÖZGÜR BEY’İN TAVRI FARKLI LAKİN TEMKİNLİ OPTİMİSTLİK İÇİNDEYİZ
Bu ‘yeni normalleşme’nin de ötekisi olacağınız kaygısını taşıyor musunuz?
Evet. Özgür Bey’in telaffuzlarını elbette çok değerli buluyorum. Özgür Bey’in tavrı geçmiş periyottaki genel liderin tavırlarından farklı. Eş liderlerimiz kendisini ziyaret ettiler seçim sonrası lakin şu riski de hiçbir vakit göz gerisi etmemek gerekiyor; bu ülkede siyasi atmosferi provoke edebilecek çokça dinamik var. Devletin elinde çokça imkan var, hükümetin elinde çokça imkan var. Bu durumların hepsinde bunlara göğüs gelebilecekler mi, bunu vakitle göreceğiz.
Görüyorsunuz haftalardır bayrak üzerinden, İstiklal Marşı üzerinden linç ediliyoruz. Bir algı yaratılmaya çalışılıyor. Bizi bir yere oturtmaya çalışıyorlar. Zira bizi şayet oraya oturturlarsa, ondan sonra yapacakları şeyler için toplumun, CHP’ye oy veren seçmenin isteğini üretmiş olacaklar. Bu bir istek üretme süreci. İşte bunun için bizimki bir temkinli optimistlik. Umuyor ve diliyorum bu çizgi devam eder. Ve biz olduğumuz için değil bize dönük uygulamalar hakkaniyetsiz, hukuksuz olduğu için karşı çıkarlar.
İstiklal Marşı ve bayrak sıkıntısı üzerinden bir algı yaratılmaya çalışıldığını söylediniz. Bu ve emsal durumlara karşı belediyelerinizi uyardınız mı, tedbirleriniz var mı?
Evet, konuştuk. Belediye liderlerimizle toplantıda yasal mevzuatı ortadan kaldıracak ya da yasal mevzuata halel getirecek hiçbir şey yapılmamasının birinci öncelik olduğunu söyledik. Yasal mevzuat neyse o olacak. Bu zati türel bir mecburilik.
Ayrıca belediye eş liderlerimize, belediye meclis üyelerimize ve öbür bütün lokal yönetici arkadaşlarımıza çok açık ve net şunu söyledik: Sizin işiniz hizmet etmek. Genel siyaset yapmak değil. Genel siyaset için milletvekillerimiz, eşbaşkanlarımız, parti meclisimiz ve yetkili öteki seçilmiş konseylerimiz var. Siz halkın içinde olacaksınız ve hizmet üreteceksiniz. Bu bizim en temel, altını çize çize söylediğimiz şeylerden biri.
Ve AKP ve MHP’nin kayyım atamak için münasebetler aradığını, münasebetler yaratmaya çalıştığını biliyoruz. İstismar edilebilecek, manipüle edilebilecek tüm iş, aksiyon, kelamlardan kaçınılması gerektiğini de çok açık ve net söyledik. Perspektifimiz net: Hizmet üretmeye geldiniz.
‘KILIÇDAROĞLU’NUN MAZLUMLARIN YANINDA DURMASINI BEKLERDİK’
Özgür Özel’in tavrının evvelki CHP genel liderlerine nazaran daha farklı ve olumlu olduğunu tabir ettiniz. Kemal Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs seçimlerinden evvel Alevi kimliğine de vurgu yapan açıklamalar yapmıştı. ‘Kılıçdaroğlu’nun Özgür Özel’den daha ileri bir noktada olması gerekirdi’ yorumları yapılıyor. Katılır mısınız?
Biz Türkiye partisiyiz ve çok farklı halklardan arkadaşlarımız, yoldaşlarımız var. Bizim için değerli olan etnik kökenler değil politik kimlik ve duruş. Ancak inançsal açıdan şunu söyleyebilirim; ben de bir Aleviyim ve Alevilik ezilenin, mazlumun yanında durmaktır. Türkiye’de mazlum kimdi? Mazlum vallahi bizdik. Mazlum Kürtlerdi, DEM Parti’ydi, eski HDP’ydi. Biz beklerdik ki bir mazlum inancın mensubu olarak, binlerce yıl kılıçtan geçirilmiş bir inancın mensubu olarak o mazlumun elinden tutsun, yanında dursun. Bunu yapamadı. Bu bir şahsî hayal kırıklığı.
‘DEVLETİN KURUCU PARTİSİNİN BAŞINDASINIZ, KÜRTSÜNÜZ, ALEVİSİNİZ; KEMAL BEY İÇİN İŞLER O KADAR KOLAY DEĞİLDİ’
Ancak Kürt ya da Alevi olmanın bazen negatif etkilediğini de düşünüyorum. Yani siz Cumhuriyet Halk Partisi üzere bir partide siyaset yapıyorsanız Kürt ve Alevi olduğunuz için süratlice yafta yiyebilirsiniz, amaç gösterilebilirsiniz. Vakit zaman Sezgin Bey’in yaşadığı. ‘Kemal Bey bundan yapmıştır, yapmamıştır’ manasında söylemiyorum fakat devletin kurucu partisinin başındasınız, Kürtsünüz, Alevisiniz. Kendinizi devlete ispat etmek ve bu manasıyla demokrasiden uzaklaşmak üzere zıt tesirleri olmuş olabilir.
Özgür Özel’in bu kadar özgüvenli olmasının altında da Balkan göçmeni olması, Türk, Sünni olması olabilir. Kimliğiyle ilgili hiçbir sorunu yok. Ama Kemal Bey için işler o kadar kolay değildi. Bu, yaptıklarını onayladığım manasına gelmiyor. Nihayetinde devrimci olmak, demokrat olmak, muhalif olmak bütün bunlara karşın kelam kurmayı gerektirir. Bütün bunlara karşın siyaset yapmayı gerektirir, göze almayı gerektirir, cüret ve cüret etmeyi gerektirir. Yapamamış olması bu manasıyla berbat.
GERÇEKTEN ‘YUMUŞAMA’ DEVRİYSE BİRİNCİ İMTİHAN KOBANÊ DAVASI OLACAK
Normalleşme tartışmaları sürerken Kobanê Davası’nın karar duruşması da yaklaşıyor. Tartışmalar kararı tesirler mi?
Kobanê Davası çok kıymetli bir eşik. Bu devletin ya da bu hükümetin başında yeni periyoda ait bir okuma varsa ve hakikaten yeni periyot, Tayyip Erdoğan’ın tabiriyle ‘yumuşama’ devriyse bu dava birinci imtihanları olacak.
‘‘NORMALLEŞELİM LAKİN KÜRTLER HARİÇ’ DİYEREK NORMALLEŞEMEZSİNİZ’
Olması gereken bütün arkadaşlarımızın beraatı. Şayet beraat kararı çıkarsa “Evet, bu hükümet, bu devlet; şapkayı önüne koydu, bir muhasebe yaptı” diyeceğiz. Zira olağanlaşma dediğimiz şeyin içerisine ‘Kürtler hariç’ yazarak normalleşemezsiniz. Mevcut okuma bu; “Evet normalleşelim ancak Kürtler hariç”. “Normalleşelim ama DEM Parti hariç” üzere bir paranteze alınmış durumdayız.
‘NORMALLEŞMEYE BAŞLANACAKSA KÜRTLERLE BAŞLANMALI’
Normalleşmeye başlayacaksanız evvel Kürtlerle başlamanız lazım. Kürtlerle normalleşmeden, Kürtlerle barışmadan, Kürtlere yönelik bütün bu kıyıcı siyasetlere son vermeden ülkenin olağanlaşma imkanı yok. Genel bir olağanlaşmanın imkanı yok. Onun için başlanacaksa bizce Kobanê’den başlanmalı.
‘ARKADAŞLARIMIZIN ÖZGÜR KALMASI TÜRKİYE’YE YESYENİ BİR KAPI AÇACAK BİR ADIM OLUR’
Karar duruşmasına dair öngörünüz ne?
Açıkçası öngöremiyorum. Geçen duruşma SEGBİS tahlili tamamlanmadığı gerekçesiyle karar açıklamadılar. Şahsî kanım süreci uzatmak içindi bu. Yeni çıkmıştık seçimden ve çok kestiremiyorlardı. Biraz tartmak istediler.
Çok küçük bir ihtimal de olsa beraat kararları çıkabilir lakin ben şahsî olarak arkadaşlarımıza ceza vereceklerini düşünüyorum. Doğal ki aksini çok isterim. Arkadaşlarımızın özgür bırakılması Türkiye’ye orijinal bir kapı açabilecek güçte bir adım olur. 31 Mart bir eşikti, 16 Mayıs ikinci bir eşik olur.
‘AKP’YE DEĞİL, YENİ BİR ANAYASA YAPMAYA TALİH VERİLMESİ GEREKİYOR’
Yeni Anayasa tartışmaları da gündemde. CHP ve İYİ Parti son derece uzaklıklı duruyor, sizse kapıları tam olarak kapatmadınız. Durumunuz nedir bu hususa dair?
Anayasa sıkıntısı Türkiye açısından temel bir gündem. Türkiye’nin yeni bir anayasaya muhtaçlığı var, darbe anayasasından kurtulmaya gereksinimi var. Bir ‘koşullar’ tartışması yürütmek zorundayız daima birlikte.
Biz Numan Bey’le de bunu konuştuk. ‘Kobanê kumpas davası devam ederken, HDP kapatma davası devam ederken, DEM Parti’ye kapatma davası açılması gündeme gelmişken, kayyım tehdidi Demokles’in kılıcı üzere belediyelerimizin başında sallanırken nasıl olacak?’ Bir samimiyet sorunu olduğunu düşünüyoruz açıkçası. Nitekim AKP yeni bir anayasa yapmak istiyorsa toplumu da bizleri de ikna etmeli.
Biz ikna değiliz. AKP bu ülkenin gereksinimi olan anayasayı mı yapmak istiyor yoksa 2028 yürüyüşünde kaybettiği gücünü tahkim etmek mi istiyor? Vakitle hangisi olduğunu göreceğiz.
İlk yorum olarak ‘Kendisi için yapıyor Anayasa’yı’ diyebiliriz. Fakat biz bu kadar süratli bir formda bunu dersek bir kapıyı kapatmış oluyoruz. Bu kapıyı kapatmak toplum lehine mi? Bunu sormak gerekiyor. Bizim açımızdan kapıyı kapatmak toplum lehine, demokrasi lehine değil. Bir talih verilmesi gerekiyor. AKP’ye değil, yeni bir anayasa yapma sıkıntısına bir talih verilmesi gerekiyor. Tahminen de yeni anayasa tartışmalarını yürütürken ülkenin olağanlaşmasına katkı sunacak birtakım adımların atılmasını zorlayabiliriz.
‘YENİ ANAYASA VE OLAĞANLAŞMA BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN BAŞLIKLAR’
Diyelim ki hiç tartışma yürütmeden bütün muhalefet kapıları toptan kapattık, yeni anayasa yok. Hangi yerde, neyi tartışmış olacağız? Yani bizim açımızdan yeni anayasa tartışmalarının ilerlemesi, müzakerelerinin yapılması, konuşulması tıpkı vakitte olağanlaşmanın şartlarını da tartışmayı beraberinde getiriyor. Bu manasıyla birbirini besleyen, birbirini tamamlayan başlıklar olarak görüyoruz açıkçası.
‘AKP’NİN KENDİ AJANDASINI DAYATTIĞI BİR SÜRECİN MODÜLÜ OLMAYIZ’
Ama AKP’nin kendi ajandasını dayattığı ve kendi gücünü tahkim etmek istediği bir yerde bu sürecin modülü olmayız. Orada çok ince bir ayar var.
‘AKP’Yİ GÜÇLENDİRMEYELİM, 4 YIL SONRA YENİ BİR HÜKÜMET GELİR, ONLARLA ANAYASA YAPARIZ’ DİYECEK BİR DURUMDA DEĞİLİZ
Bir taraftan da bizim çok acil gereksinimlerimiz var. Cezaevlerinde on binlerce arkadaşımız var. ‘AKP’yi de güçlendirmeyelim, bekleyelim, 4 yıl sonra yeni bir hükümet gelir, biz onunla da anayasa yaparız’ diyeceğimiz bir durumda değiliz. Zira her gün cezaevinden tabutlar çıkıyor, her gün hak ihlalleri artıyor.
‘BİZ ANAYASA TARTIŞMASININ YÜRÜMESİNİ İSTİYORUZ’
Biz sırtımızda yumurta küfesi taşıyoruz. İnsanların ömrünün sorumluluğunu hissediyoruz. Bu sorumlulukla tartışmayı yürütüyoruz. Bize soruyorlar, ‘Bir kırmızı çizginiz var mı’ diye. Biz bu tartışma yürüsün istiyoruz. Bu tartışmayı zati toplumla yapacağız.
Bir anayasa uyumu kurduk. Bütün toplumsal kısımlarla, demokratik kitle örgütleriyle, STK’larla, bayanlarla, gençlerle anayasa tartışmasını biz de yürüteceğiz. Şayet yeni anayasa yapılmayacaksa da bunu toplum söylesin. Desin ki ‘bu hükümetle bu yeni anayasa yapılamaz’. O vakit biz de gereğini yaparız.
‘ANAYASA’YI AKP’YE YARAR-YARAMAZ İKİLEMİNE SIKIŞTIRMAK TÜRKİYE’YE HAKSIZLIK’
Tartışmayı da ‘AKP’ye fayda, yaramaz’ ikilemine de sıkıştırmak Türkiye’ye çok büyük bir haksızlık. Sonuçta beğenelim ya da beğenmeyelim; mevcut bir iktidar var ve bu iktidar dört yıl bu ülkeyi yönetecek. Bu tartışmayı, AKP ile olan alakasına indirgersek değerli bir dönemeci kaçırabiliriz. İlerletebildiğimiz kadar ilerletelim. Hiçbir unsurunu ilerletemiyorsak tartışmayı ilerletelim. Tartışmayı ilerletemiyorsak o tartışmanın öncüsü olan şartları zorlayalım. Hepsinin bir yararı olacağını düşünüyorum.
