“Bibliyoterapi söz manasıyla, kitap okuma yoluyla ruh sıhhatini uygunlaştırma manasına gelmektedir. Terapi sürecinde hastanın ferdî meseleleriyle eşleşen bir hikayeye sahip yapıtı, psikolog hastasına ev okuması olarak ödev verir. Sonraki seansta da hastanın kitapta fark ettikleri, karakterin baş etme formülleri tartışılır. Bu sayede hasta bu problemleri yaşayan birinci ve tek insan olmadığını ve farklı tahlil yolları olduğunu keşfeder”
Bu kelamlar Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, ait.
BEDEN, RUH, ZİHİN İLİŞKİSİ
Psikolog Bozkurt, “Psikolojik sıkıntılarımızla yüzleşmek ve bir tahlil üretmek hem fizikî hem ruh sıhhatimiz açısından değerli. Muhtaçlığımız olduğunda psikolog ve psikiyatrdan yardım almak süreci hızlandırsa da, kendine yardım kitapları, psikoloji temalı kitaplar ve sinemalar de iç görümüzü arttırmaya yarar sağlıyor. Hiçbir farkındalığı olmadan yaşayan lakin bir kısır döngüden çıkamadığını düşünen bir birey, izlediği bir sinemayla ortak örüntüyü fark edebilir ve yardıma muhtaçlığı olduğunu anlayabilir.” diye konuştu.
Kendine yardım kitapları, belirtileri hafif şiddette olan bireylere epeyce yarar sağladığına dikkat çeken Bozkurt, “Kitaplarda anlatılan teknikler birçok insanın anlayıp uygulayabileceği biçimde kolay anlatılmıştır. Buradaki kıymetli nokta, bu kitapların yavaş yavaş, sindire sindire, anlatılan teknikleri uygulayarak okunması gerektiği. Kendine yardım kitapları ile alakalı bir başka kıymetli nokta ise ferdî gelişim kitaplarından farklı olmalarıdır. 10 adımda memnunluk, 15 adımda güçlü olmanın yolu üzere bilimsel tabanı olmayan tavsiye kitapları gerçekçi ögeler sunmaz. Kendine yardım kitapları psikoloji, psikiyatri, nöroloji, sinirbilim ve irtibatlı birçok bilim kolunu birleştirerek, ruhsal sıkıntıları farklı açılardan ele alır. Sunduğu tahliller yıllar süren araştırmaların bir sonucudur. Tavsiye olarak uzun yıllardır terapide kullandığımız birkaç kitabı önerebilirim. Dr. David Burns’ün depresyon hastaları için yazdığı İyi Hissetmek kitabı, dert bozukluğuna sahip hastalar için çeşitli tekniklerin anlatıldığı Panik Atakta Anksiyete Terapisi isimli kitap, şikâyetleri hafif-orta şiddette olan hastalar için epeyce yarar sağlamıştır. Erken çocukluk periyodunun yetişkin ömrüne tesiri, şemaların oluşumu ve uygunlaştırılması üzerine yazılan Hayatı Yine Keşfedin isimli kitap da Jeffrey Young tarafından kaleme alınmıştır ve şema terapi de sıklıkla kullandığımız başucu kitaplarımızdan biridir. Kişinin kişisel bir sorunu olmasa bile yakınlarına daha çok yardım edebilmek için bir psikiyatrik bozukluk hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmak isteyebilir. Çocuğuna şizofreni tanısı konan bir ebeveynin hissettiği çaresizlik, şizofreni hakkında kitaplar okuduğu, sinemalar izlediği ve şizofreni dayanak kümelerine katıldığı vakit azalabiliyor bu sayede. Daha fazla bilgiye sahip olan ebeveynler ne yapacakları konusunda daha sakin ve sağduyulu davranabiliyorlar. Tek başına meselelerini çözememiş ve terapi sürecine başlamış hastalarımıza da yarar sağlıyor bu yayınlar. Farkındalığı arttırmak ismine uzun seanslar harcamak yerine, hastalarımıza verdiğimiz mesken ödevleri-okuma yapmak ve içerik izlemek- vakitten tasarruf etmemizi sağlıyor. Bilhassa iç görü konusunda zorluk yaşayan ya da devam ettirdiği davranışın kendi ferdî gelişimine nasıl ziyan verdiğini fark etmeyen hastalar için bu kaynaklar tedavi sürecini hızlandırıyor” halinde konuştu.
EDEBİYAT BİR TEDAVİ BİÇİMİDİR
Psikolog Bozkurt, “Hastaların ruh sıhhatini düzgünleştirmek ve iç görü kazandırmak için psikiyatrik hastanelere kütüphaneler kurulmuştur.” dedi ve şunları söyledi:
“Bibliyoterapi söz manasıyla, kitap okuma yoluyla ruh sıhhatini güzelleştirme manasına gelmektedir. Terapi sürecinde hastanın ferdî meseleleriyle eşleşen bir hikayeye sahip yapıtı, psikolog hastasına ev okuması olarak ödev verir. Sonraki seansta da hastanın kitapta fark ettikleri, karakterin baş etme yolları tartışılır. Bu sayede hasta bu sıkıntıları yaşayan birinci ve tek insan olmadığını ve farklı tahlil yolları olduğunu keşfeder. Hastalarımıza tavsiye ettiğimiz çeşitli sinemalar ve içeriği güçlü görüntüler da terapi sürecine katkı sağlar. Kitap önerisi üzere sineması de konut ödevi olarak veririz ve bir sonraki seans değerlendirmesini yaparız. Çeşitli psikiyatrik bozuklukların mevzu alındığı sinemaları, spesifik olarak, hastalarımızın şikayetleri üzerine tavsiye edebiliyoruz. Ebeveynlik tavırları üzerine, çocuklarına nasıl yaklaşmaları gerektiğini öğretebilmek ismine, ebeveynlere ödev verebiliyoruz. Disosiyatif Kişilik Bozukluğunun ele alındığı Dövüş Kulübü (Fight Club), Şizofreni hastalarının gözünden anlatılan Akıl Oyunları (A Beautiful Mind) ve Zindan Adası (Shutter Island), Yeme Bozukluklarının husus olarak ele alındığı Kemiklerine Kadar (To the Bone), Borderline Kişilik Bozukluğunun anlatıldığı Aklım Karıştı (Girl, Interrupted)filmleri kıymetli imaller arasındadır”
Kitap okumanın ruh sıhhati üzerindeki olumlu tesirleriyle alakalı birçok araştırma yapıldığınının altını çizen Psikolog Bozkurt, fizyolojik açıdan bedensel duyumlarda sakinleştirici tesiri olduğunu da söyledi. Bozkurt kelamlarına şunları ekledi:
“Stresin tesiriyle hızlanmış kalp atışları olağana döner, uyku kaliteniz artar, kendinizi daha dingin hissedersiniz. Bu nedenle de ihtiyacınıza yönelik doğru kitabı seçmek kıymetlidir. Dikkat edilmesi gereken birkaç nokta var. Popülist kültürün tesiriyle, bilgi temeli sağlam olmayan roman-kişisel gelişim üslubu yazılan kitaplara dikkat edilmesi gerekiyor. Bu kitaplar araştırılmadan alınıp okunulduğunda hastalarımızda gerilemeye neden olabiliyor. Olay, “Ben neden yapamıyorum” formunda kendini suçlamalara dönebiliyor. Tıpkı formda psikiyatrik hadiselerin diziye çevrilmesi, tıpkı sorunu yaşayan bireylerde farkındalığı sağlarken, öbür aile üyesinin de suçlayıcı konuşmasına neden olabiliyor. Kitap okumak, sinema izlemek, tiyatroya gitmek ruh sıhhatimizi korumak ismine yaptığımız aktiviteler değil yalnızca, tıpkı vakitte tedavinin bir kesimi olarak kullanılıyor. Narsist kişilik bozukluğu hakkında bir tiyatro yapıtı izlemek, depresyonuyla baş etmeye çalışan bir bayanın kıssasını okumak, şizofreni hastasının rehabilitasyon süreciyle alakalı bir sinema izlemek bize yeni bakış açıları, yeni baş etme teknikleri sunar. Gereksiniminiz olan yayınları dikkatli seçmek, kısa bir ön araştırma yapmak yahut psikoloğunuzla bu mevzuyu tartışmak hakikat kaynağa ulaşmanızı sağlayacaktır.”
İHA
