Zaman vakit bu ve gibisi sözler dökülür ağızlardan.. ‘’Psikiyatriye git’’ denmesi çok büyük bir hakaret üzere algılanır ve iplerin daha da gerilmesine neden olur. Öbür bir kişinin yardımcı olamayacağı, tıpkı bir arkadaşın yaptığı üzere sadece dinleyebileceği yahut ilaç yazıp göndereceği üzere niyetler ile sıkıntılarımızı kendi kendimize halletmeye çalışırız. O an için hallolur tahminen. Lakin kısa bir mühlet sonra misal zahmetlerle tekrar uğraşmaya başlar, bunalırız..
‘’Bir diğeri nasıl yardımcı olabilir?’’
Bir meseleniz olduğunda ne yaparsınız? Kendi kendinize mi halletmeye çalışırsınız? ‘’Önce kendi kendime halletmeye çalışırım’’ dediğinizi duyar üzereyim. Pekala ya sonra? Bir arkadaş, bir aile büyüğü, bir dost.. Ben şahsen beşere gereksinim olduğunu savunanlardanım. Evvelden bu türlü miydim? HAYIR DEĞİLDİM. Daha mesleğe atılmadığım yıllarda, sıkıntıları kimseyle konuşmadan, kendi kendime halletmenin daha uygun bir yol olduğunu düşünürdüm. Lakin sonraları durum değişti, tahminen de bu mesleğin bana kazandırdığı en değerli şeylerden biriydi bu. Güvendiğim, beni anlayacağını, yardım edebileceğini düşündüğüm bireylerle sıkıntılarımı paylaşmaya başladım. Bu beni rahatlattı, olaylara farklı açılardan da bakabilmemi sağladı. Vakit içinde ise psikiyatri ve terapiler konusunda uzmanlaşmam ile beşere muhtaçlık olduğu tarafında ki fikrim daha da pekişti.. Hayatımızın hangi evresinde yalnızız ki?? Artık ne mi yapıyorum sorun yaşadığımda? Uzun yıllar devam eden terapi eğitimlerim sonucunda öğrendiğim bilgi ve maharetleri kullanıyorum.. Kendi kendimin terapisti oldum yani
Siz de deneyimlemişsinizdir; güvendiğiniz, sizi anlayabileceğini düşündüğünüz bir şahsa meselenizi anlatmanın acı ve derdinizi nasıl da azalttığını.. Ancak, sizi gönülden dinleyecek, ‘dinlemiş gibi’ yapmayacak birini bulmak hayli zordur bazen. Hele ki, birinin başkasına ayıracak çok vakti olmadığı günümüzde. Başka taraftan, yapılan dinleme ne kadar düzgün niyetli olsa da ‘iyi bir dinleyici nasıl olunur, âlâ bağlantı nedir, sorun çözme, olaylara akılcı ve objektif yaklaşım yolları’ üzere hususlar bilinmediğinden, daha doğrusu uzmanlık gerektirdiğinden yarar sağlamanız azalabilir..
Kime gitmek lazım? Herkes yardımcı olabilir mi?
Her şeyin sonuna ‘terapi’ sözcüğünün eklendiği ve bu işle uzaktan yakından ilgisi olmayan şahısların kendisine ‘Psikoterapist’ unvanını yakıştırdığı bir periyotta kime gidileceği ve kime güvenileceği sorusu akıllara geliyor. Bu noktada, GİDİLMESİ UYGUN OLAN ŞAHISLAR olarak tanımladığım psikiyatrist, psikolog ve psikoterapist kavramlarından kısaca bahsedeceğim.
‘Psikiyatri uzmanı, psikiyatrist, ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanı’ unvanları birbirinin birebirdir ve 6-7 yıl süren tıp fakültesi eğitimi, 4-5 yıl süren psikiyatri alanında uzmanlık eğitimi, 2-4 yıl süren zarurî hizmet evrelerinden geçmiş olan şahıslar için kullanılır. Psikiyatrist, birebir vakitte TIP Tabibidir. İlaç, psikoterapi, yatırarak tedavi, elektroşok tedavisi üzere psikiyatrik ve ruhsal tedavileri yapabilen ve yapma yetkisine sahip olan kişidir.
‘Psikiyatrist ve psikolog’ sözleri hayli SIK KARIŞTIRILIR. ‘Psikolog’, 4 yıl müddet ile üniversitelerin ‘psikoloji bölümünü’ bitirmiş olan kişidir.
‘Psikoterapist’, ruhsal bir tedavi usulü olan psikoterapiyi uygulayan kişidir. Psikiyatri eğitimi sırasında terapi ile ilgili bilgiler alınır, hasta ve danışan görülerek pekiştirilir ve çeşitli eğitimler (Bilişsel davranışçı terapi, psikanalitik terapi, cinsel terapi vb.) ile desteklenir. Bu eğitimler ekseriyetle yıllar süren uzun soluklu eğitimlerdir ve muvaffakiyetle tamamlayanlara geçerliliği ve güvenilirliği olan bir sertifika verilir.
Herkes yardımcı olabilir mi pekala? Bir kaza geçirdiğinizi farz edin. İlk yardım dersi almış bir şahsa (yani tıpla münasebeti olmayan örneğin, bir şoför) mi canınızı teslim etmek istersiniz yoksa işi bilen, tıp eğiminden geçmiş bir şahsa mi, hatta bir acil servis uzmanına mı? Yardımcı olunabilir tahminen, lakin ne ölçüde olunur, orası tartışılır..
Kime gidilmemesi gerektiği daha değerli bir soru aslında!!!
Maalesef; ‘mucizeler yarattığını’, ‘şifa dağıttığını’, ‘hayatınızı yöneteceğini’, ‘bilinç altını temizlediğini’, ‘nefesi açtığını’ söyleyen ve kendini terapist olarak tanıtan şahısların sayısı giderek artıyor. Bu şahıslar gerçeklikten ve bilimsellikten uzak yolları adeta bir malı pazarlıyor üzere sunuyorlar.
Bu durumun biraz da bizim mucize beklentilerimizden, ‘Ben bir şey yapmayayım, bir diğeri benim yerime yapsın’ taleplerimizden kaynaklı olduğunu düşünüyorum. Bu halde olan müracaatlar ise, maddi ve manevi kayıplarla yahut talihiniz varsa (ki bu sizin inancınız sayesinde olacak!) bir ölçü düzelme ile sonuçlanıyor. Tahminen de, hayatınız boyunca bu düzelmeyi ‘’Ben yapmadım, o yaptı’’ halinde yorumlayacağınız bir düzelmeyle.. Siz inanmadıktan, istemedikten ve gayret göstermedikten sonra hiçbir şeyin olmayacağı gerçeğini aklınıza daima getirmelisiniz. Kaç muvaffakiyetler kazanmış, kaç dert ve zorlukların üstesinden gelmiş kişileri bir inceleyin etrafınızda.. Mucizevi bir şey mi olmuş yoksa şuurlu bir uğraş ve emek ile mi gerçekleşmiş yapılanlar!?
Psikiyatri alanında gerekli ve kâfi eğitimi almış şahıslar boş vaatler ve gereksiz ümitler vermezler. ‘’Ben mükemmeller yaratıyorum’’ demek yerine ‘’Sen ve ben birlikte bir takım olursak başaracağız’’ demeyi tercih ederler. Karşılıklı bir işbirliği vardır ve siz bir şeyler öğrendiğinizi ve başardığınızı görerek memnun olursunuz. ‘’Bunu terapistimin yardımıyla, ben başardım’’ dersiniz ve ileride emsal sıkıntılar ile karşılaştığınızda baş etmek için elinizde birtakım metotlar olur. Mucize beklentilerinizden ve başkalarını suçlama eğilimlerinizden vazgeçer; daha memnun ve huzurlu hissedersiniz.
Hangi durumlarda başvurulmalı?
Hayatınızda yolunda gitmeyen birtakım şeyler olduğunu fark ettiniz, huzursuz ve mutsuzsunuz, başınız karışık, tahminen bir karar vermeniz gerekiyor, tahminen de yanıtını bulamadığınız sorular var zihninizi karıştıran.. yahut son periyotta düşünceli bir olay yaşadınız, bir mana veremiyorsunuz.. Bu ve gibisi mevzularda konuşmak, yaşanılanlara ‘objektif bir formda bakabilecek bir göz’ size takviye olacaktır ve bu sizin en doğal hakkınızdır. Aksi takdir de siz, evvelce beri süregiden tahlil tekniklerinizi uygulamaya devam ederek farklı sonuçlar bekleyecek ve birden fazla sefer de hayal kırıklığına uğrayacaksınız. ‘’Aynı formülleri kullanarak farklı sonuçlar beklemek deliliktir’’ der Einstein..
Eğer ki;
-Aile de depresyon, telaş, şizofreni, his durum bozukluğu, bağımlılık üzere psikiyatrik bozukluklar varsa,
-Çocukluğunuz çok güç geçmiş; ayrılık, göç, taciz, kâfi bakım ve sevgi görememe üzere problemler yaşamışsanız,
-Hassas, hassas ve mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahipseniz
İşiniz biraz daha sıkıntı gibi!! Yaşadığınız sıkıntıların şiddetli ve süreğen olması, bulduğunuz tahlillerin işe yaramaması daha olasıdır. Zira, ailede görülen psikiyatrik hastalık sizde ki yatkınlığı arttırır, psikiyatrik belirtilerin daha kolay ve daha şiddetli bir formda ortaya çıkmasına neden olur. Güç bir çocukluk ve hassas kişilik yapısı da eklenirse olaylarla baş etmek daha da zorlaşabilir..
Aşağıdaki belirtilerden biri yahut birkaçı sizde varsa;
-Mutsuzluk, huzursuzluk, panik hali, çaresizlik, öfke, sonluluk, suçluluk, pişmanlık üzere hisler..
-Aşırı sevinç, öfke patlaması, olağandan fazla konuşma üzere olağan dışı durumlar..
-Kendine olan inançta azalma, ortamlara girmekten kaçınma..
-Çarpıntı, terleme, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, ciltte lezyonlar, ishal-kabızlık, yüz kızarması, baş ağrısı, unutkanlık, konsantre olamama üzere belirtiler..
-Değersizlik, yetersizlik, suçluluk, vefat kanıları..
-Birileri tarafından takip edilme, zehirlenme, kötülük görme halinde fikirler..
-Gece uykuların bölünmesi, sabah erken uyanma yahut çok fazla ahenge,
-Herhangi bir diyet yapılamamasına karşın iştahın bariz formda azalması yahut çok fazla yemek yeme..
-Çevrenizdeki insanların sizde bir sorun olduğunu söylemeye başlaması..
-İş, toplumsal ve özel yaşantınız da problemler yaşamaya başlamanız..
daima olarak sizi rahatsız ediyorsa, altta yatan rastgele bir tıbbi sebep bulunamıyorsa bir psikiyatri uzmanına müracaatınızda fayda olacaktır.
