Uluslararası Af Örgütü, İsrail ordusunun Gazze’de ağır nüfuslu sivil bölgelerde kullandığı beyaz fosfora dair ispatlarını yayımladı.
Örgütten yapılan açıklamaya nazaran, Milletlerarası Af Örgütünün Kriz Müdahale Programı, İsrail ordusunun Gazze’nin ağır nüfuslu sivil bölgelerinde, beyaz fosforlu top mermileri kullandığını belgeleyen ikna edici deliller topladı.
Uluslararası Af Örgütünün Kriz Delil Laboratuvarı tarafından doğrulanan görüntü ve fotolar, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana bombaladığı Gazze’de beyaz fosfor kullandığını gösteriyor.
İsrail ordusunun, Hamas’ın Aksa Tufanı Operasyonu’nu başlattığı, Gazze hududuna 1 kilometre yakınlıktaki Sderot kentine yığdığı mühimmatın fotoğrafında, M109 155 mm Howitzer’ler (obüsler) görülüyor.
Fotoğrafta ayrıca, ABD Savunma Bakanlığı Tanımlama Kodu’nun “beyaz fosfor asıllı mühimmat” için kullandığı D528 etiketli M825 ve M825A1 top mermileri de bulunuyor.
Sderot’ta konuşlanmış, 18-22 kilometre menzilli M109 obüsleri, Gazze Şeridi’nin kuzey yarısını İsrail ordusunun vuruş menziline koyuyor.
Son günlerde, toplumsal medyada Gazze’nin kuzeyinin beyaz fosforlu top mermileriyle vurulduğunu gösteren görüntüler paylaşıldı.
Gazze Limanı ve yakınlarındaki otellere yapılan bu atakların farklı açılardan çekilmiş imajlarını doğrulayan Kriz İspat Laboratuvarı, ayrıyeten taarruz noktasının uydu manzaralarını de paylaştı.
Videoda beyaz fosforlu mühimmatın kuvvetli patlayıcı top mermileriyle birlikte kullandığı kaydedilirken, top mermilerinin havada patlarken ağır beyaz duman çıkaran parçacıklar saldığı, bunun M825 ve M825A1 topçu mermilerinin kullanımıyla dengeli olduğu aktarıldı.
11 Ekim’de toplumsal medyada paylaşılan, fosfor kullanımını gösteren diğer bir görüntünün pozisyonu da Filistin Bankası Kulesi yakınları olarak belirlendi.
Uluslararası Af Örgütü, İsrail’in kuzeyinde ve Lübnan’da beklenen beyaz fosfor kullanımıyla ilgili ek ispatları inceliyor.
Beyaz fosfor nedir?
Uluslararası hukuka nazaran ağır sivil nüfusun bulunduğu bölgelerde kullanımı yasak olan beyaz fosforun dumanı, teneffüs edildiğinde ciğerlerde ani yaraların oluşmasına ve nefessiz kalarak boğulmaya yol açabiliyor.
Ciltte ikinci ve üçüncü derece süregelen yanıklara neden olabilen beyaz fosfor, oksijenle temas ettiği anda kolay kolay alev alıyor, bomba olarak kullanıldığında da patlayıcı tesirinin yanı sıra yangınlara yol açıyor.
Beyaz fosfor bombası nedeniyle çıkan yangınlar geniş alanlara yayılabiliyor ve alandaki fosfor tükenene kadar bu yangınlar devam ediyor.
Solunum yoluyla, temas ya da sindirim yoluyla bedene alınan, birçok yüzeye yapışarak bulaşan beyaz fosfora maruz kalanların tedavisi hususun bulaşıcılığı nedeniyle epey güç. Bombanın neden olduğu yaralanmaları tedavi eden şahısların de bu yüzden kendilerini korumak için özel eğitim almaları gerekiyor.
Söz konusu hususa aşikâr aralıklarla maruz kalmanın, çene kemiğinin ileri seviyede deformasyonuna yol açarak kırılmasına neden olabildiği tabir ediliyor.
Uluslararası hukukta beyaz fosfor bombası
Birleşmiş Milletler (BM) Konvansiyonel Silahlar Mukavelesi (CCW) uyarınca sivil bölgelerde havadan yangın çıkarıcı silah taarruzları yasak.
Beyaz fosforun yaydığı dumanın açık alanlarda askeri birliklerin kamufle edilmesi üzere emellerle kullanılmasının önünde ise rastgele bir hukuksal mani bulunmuyor.
Öte yandan, beyaz fosforun kullanıldığı anda insanların üzerinde yarattığı tesir ve ziyan nedeniyle savaş hatası kapsamında görülmesine ait tartışmalar sürüyor.
İsrail, daha evvel de beyaz fosfor kullanmıştı
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Gazze’de savaş kuralları ihlallerinin cezasız kalmasına dair 2010’da yayımladığı raporda, İsrail’in, Aralık 2008-Ocak 2009 ortasında Gazze Şeridi’nde düzenlediği “Dökme Kurşun Operasyonu”nda da beyaz fosfor içeren mühimmat kullandığını belirtmişti.
Raporda, İsrail’in nüfusu ağır yerlerde beyaz fosfor içeren mühimmat kullanması, siyasi ve askeri önderlerin uyguladığı ve savaş kuralları ihlallerine yol açan siyasetler ortasında gösterilmişti.
İsrail-Filistin çatışması
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim sabahı İsrail’e “Aksa Tufanı” ismiyle kapsamlı hücum başlatmıştı.
Gazze’den İsrail tarafına binlerce roket atılırken, Filistinli silahlı kümeler Gazze-İsrail sonundaki Beyt Hanun-Erez Hudut Kapısı’na baskın düzenleyerek burayı ele geçirmişti.
Silahlı kümeler daha sonra buradan İsrail içindeki yerleşim yerlerine girmiş, İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne atak başlatmıştı.
Gazze’den düzenlenen ataklarda 1300 İsraillinin öldüğü, 3 bin 436 İsraillinin yaralandığı aktarılmıştı.
Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail’in saldırılarında Gazze’de 724’ü çocuk, 458’i bayan 2 bin 215 kişinin öldüğünü, 8 bin 714 kişinin yaralandığını duyurmuştu.
Batı Şeria’da da İsrail güçlerinin ve Yahudi yerleşimcilerin taarruzlarında 55 Filistinlinin öldüğü, yaklaşık 619 kişinin yaralandığı belirtilmişti.
İsrail’in taarruzlarında ayrıyeten Gazze’de 9, Lübnan’da da 1 gazeteci hayatını yitirmişti.
