Airbus açıklamasına nazaran, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) kar ve buz uydusu olan CryoSat-2, 8 Nisan 2010’da Baikonour Cosmodrone’dan yörüngeye fırlatılmıştı. Yepyeni olarak üç buçuk yıllık bir misyon dönemi için tasarlanmış olan ve 2010 yılından beri faaliyet gösterenCryoSat-2, nominal misyon ömrünü aştı.
Airbus tarafından üretilen 720 kilogramlık uzay aracından alınan durumuna dair bilgiler, aracı 2021 yılı sonuna kadar çalışır durumda tutacak. Son on yılda uydu, yüzde 99’a yakın bir operasyonel kullanılabilirliğe ulaştı ve 1.400 kilometre (km) uzunluğunda kitaplık rafına muadil ve 350 terabayt bilgi sağladı.
CryoSat-2 son 10 yılda dünyanın değişen buz örtüsü ve kalınlığı hakkında güçlü bir bilgi sağladı ve oşinografi, hidroloji ve jeodezi için kıymetli bir data kaynağı olduğunu göstererek beklentileri aşan ve orjinal gayelerinin ötesinde çok sayıda değerli sonuçlar verdi. CryoSat-2 tıpkı vakitte krayosfer ve onun iklim üzerindeki tesirini anlamada kıymetli katkılar sağladı.
DÜNYADAKİ TATLI SUYUN YÜZDE 77’Sİ BUZ İÇİNDE
Açıklamaya nazaran, dünyanın kara yüzeyinin onda biri daima olarak buz katmanları yahut buzullarla kaplı. Krayosferin parlak albedosu ise güneş ışığını uzaya yansıtırken bölgesel hava durumunu ve global okyanus akımlarını etkileyen varlığı ile global iklimin değerli bir düzenleyicisi olduğunu gösteriyor. Dünyanın tatlı suyunun yüzde 77’si buz içinde bulunurken, krayosfer global ısınmanın tesirlerine son derece hassas görünüyor.
DENİZ DÜZEYİNİ 58 METRE YÜKSELTECEK KADAR DONMUŞ SU DEPOSU
CryoSat tarafından sağlanan bilgilere örnek olarak, Antarktika’dan kaynaklanan buz kayıpları, 1992 yılından bu yana global deniz düzeylerini 7,6 milimetre (mm) arttırdı. Bu artışın beşte ikisi (3,0 mm) son beş yılda oluştu. Antarktika, global deniz düzeyini 58 metre yükseltecek kadar donmuş su depoluyor. Ne kadar buz kaybettiğini bilmek ise bugün ve gelecekte eriyen buz kütlelerinin global iklim değişikliği üzerindeki tesirini anlamak için bir anahtar niteliği taşıyor. Bu kapsamda Grönland, 16 yıllık bir devirde 266 milyar ton buz kaybetti.
Açıklamaya nazaran, CryoSat ölçümlerinin yararları ortasında deniz buzu, rüzgar ve dalgaları kapsayan operasyonel hizmetler ve denizcilik için yapılan batimetri ve buzdağı izleme imkanları da bulunuyor. Radar altimetreleri değişen buz yüksekliği ve kütlesi hakkında data topluyor.
BULUT ÖRTÜSÜNE DE NÜFUZ EDEBİLİYOR
ESA’nın CryoSat’ı, bilhassa deniz buzu ve kara buzu marjlarının kalınlığını yanlışsız bir formda ölçmek için tasarlanmış birinci altimetre misyonu olarak öne çıkıyor. İki antene sahip CryoSat’ın, çift antenli radarı SIRAL, yüzü çok hassas bir biçimde tararken gözlerin üç boyutlu bir görüşe imkan tanıdığı halde hassas bir derinlik algısı veriyor. Uzmanlarca radar interferometrisi olarak isimlendirilen bu sistemle, ortalama bir ila üç santimetre hassasiyete ulaşılabiliniyor.
Ayrıca kutup denizlerinde, buzullarda yahut buz katmanlarında çok dik duvarları olan homojen olmayan buz yapıları hakkında da data toplanabiliyor. CryoSat’ın radar altimetresi gece gündüz çalışıyor ve bulut örtüsüne de nüfuz edebiliyor. Bu nedenle de çoğunlukla bulutlarla kaplı büyük kutup buz katmanlarının izlenmesi daha kolay hale geliyor.
