Evlilik iki yetişkin ortasında yapılan bir muahede, bir mukavele olarak görülür. Evlilikle birlikte her iki taraf içinde yeni bir devir başlamıştır. Bu devir bayan ve erkeğe yeni roller ve statüler kazandırır. Kazanılan bu roller ve statüler gereği çiftlerin kişisel ömürlerine ve evlilik ömürlerine direk tesir edecek yeni akrabalık bağları oluşmuştur. Bu da hem erkek hem de bayan için sağlıklı ve uygun ilgiler kurulmasını gerektiren yeni akrabalar bilhassa de yeni ebeveynlere ( kayınbaba- kayınvalide) sahip olmak manasına gelmektedir.
Akrabalık bağları ya kan bağıyla ya da evlilik yoluyla tesis edilir. Artık bayan için evlat rolünün yanına gelin rolü, erkek için evlat rolünün yanınadamat rolleri eklenmiştir. Anne ve babalar için ise annelik ve babalık rollerinin yanına kayınvalide ve kayınbaba rolleri eklenmiştir.
Yeni kurulan bir ailenin gelişimini bir insanın doğup büyümesine benzetirsek yeni kurulan yuvanın, ailenin göstermesi gereken birinci gelişim “biz olma” maharetini gösterebilmesidir. Gelecek yılların getireceği gerilim ve uğraşlara sağlam bir taban oluşturmak için eşlerin bağlarına yatırım yapmaları öncelik taşır. Temel işlerin başında eşlerin birbirlerini daha yakından tanıması, farklı görüş ve alışkanlıklarda uzlaşa bilmeleri, ortak bir ömür biçimini geliştirebilmeye hazır olmaları gelir. Bunların oluşabilmesi için çiftlerin her şeyden evvel birbirlerine vakit ayırmaya muhtaçlıkları vardır. Lakin bundan sonra karşılıklı konuşmanın, bir birini duymanın, diyalog kurmanın ehemmiyetinden kelam edebiliriz. Bilhassa erkeğin ailesine ve arkadaşları için ayırdığı vakitler bazen eşini tanımasına ve bağlantı bağlarını güçlendirmesine kâfi vakit bırakmayabiliyor.
Şayet evlilik bağ temelli bir süreç ise ki bunda kuşku yok, alaka de duyma temelli bir süreçtir. Duymadığınız sürece eşinizle, çocuğunuzla, ebeveynlerinizle, arkadaşlarınızla anlaşamama-anlaşılamama sıkıntıları yaşamaya devam edeceksiniz. Karşı tarafı duymaktan kastedilen nedir? Duymaktan kastımız hissetmektir. Karşı tarafın hislerinin fakat en kıymetlisi kendi duygularınınızın farkına varmaktır. İnsan canlısı kim olursa olsun kaç yaşında olursa olsun söylenen sözlerle ve davranışlarla görünenle ilgilenmiyor alaka içerisinde bulunduğu insanın kendisi ile ilgili neler hissettikleri ile ilgileniyor. Karşı tarafın kendisi hakkındaki gerçek fikirleri ile kendisine bile söylemekten çekindiği en derindeki hisleri ile ilgileniyor. Beşerler ne söylendiği ile değil kimin söylediği, nasıl söylendiği ve ne anlatılmak istendiği ile ilgileniyorlar kısaca “saklı içerik” ile ilgileniyorlar.
Evlilik Lakin Kiminle?
Bence, toplumumuzda yeni evlenenler ortasında ilginin sağlam temele oturmayışının bir nedeni de, eşlerden birinin yahut ikisinin de, hala geçmiş aileleriyle “evli” olmaları. Bu nedenle de en ufak uyuşmazlıkta kendi limanlarına sığınan gemiler üzere bir birlerinden uzaklaşan çiftler az değil. Birtakım durumlarda aile büyüklerinin birçoklarından kopamaması ve ya çevreyi denetim etme ve gücü elinde tutma alışkanlığı, gençlerin evliliklerinde bağ bağını kurmalarını zorlaştırıyor. Bu hususta en çok erkek annelerinden örnek vermek mümkün. Hami –Müdahaleci anne baba rollerinin daha baskın olduğu ailelerde anneler çocukları ile evlatlarıyla bağlılık münasebeti yerine bağımlılık alakası kuruyorlar ve evlatları meskenden ayrılıp evlendikleri vakit çocukları ile vedalaşamıyorlar, kopamıyorlar.
Bağlılık/ Bağımlılık
Bağlılık ile bağımlılık birbiriyle çokça karıştırılan çok farklı kavramalardır. Bağlılıkta bağa istekli olarak katkıda bulunan iki kişi vardır, bağımlılıkta ise mecburilik. Alakada biri daha güçlüdür oburu daha güçsüzdür. Bağımlılıkta muhtaç olma vardır, bağlılıkta özgür seçim kelam mevzusudur. Bağlılıkta ikili alakanın kendine haslığı kelam konusu iken bağımlılıkta bir olma aynileştirme, birinin başkasında yok olması kelam hususudur. Bu yüzden erkeğin annesi yeni gelen bayana yani eşe evladını gönül rahatlığı ile teslim edemiyor. Oğlunun evliliğinin bağımsızlaşması, eşi olan bağlantılarının ve bağının güçlenmesi anne için otoritenin ve gücün kaybı manasına gelebiliyor. Bir iktidar ve sahiplenme uğraşı başlıyor.Bu yüzden kişilik hudutları net çizilemiyor herkes herkesin vakit ve yerinin içinde. Yeterli niyetle ve samimiyet ismine yapılan bu “kişisel hudut” sömürüsü, evliliklerin iki kişi ortasında güçlenmesini örseliyor. Burada en hassas vazife erkeğe düşüyor savunmaya geçmeden karşılıklı konuşabilmek ve kimin ailesinden gelirse gelsin evliliği yıpratabilecek tavırlardan el ele kaçınmak en hoşu. Bu nedenle de aile büyükleri ve arkadaşlar hem birey hem yeni kurulan aile için kıymetli dayanak sistemini oluştursalar da birinci yıllarda eşlerin en çok birbirlerini dinlemeye ve anlamaya vakit ayırmaları değerli. İtimat oluşmadan farklı görüş ve muhtaçlıklar duyulmuyor, evliliğin yürütülebilmesi için gerekli olan ortak görüş ve kararlar da oluşamıyor. Evlilik bağının imtihanları ortasında bana nazaran birinci sırayı eşler ortasındaki inancın tesis edilip edilememesi oluşturmaktadır. Eşler arsında inancın tesis edilememesi eşlerin biz olma marifetini geciktirmektedir.
Sağlıklı evliliklerin ön şartı nedir? diye sorulsa : “Eşlerin bir bağlantıyı sahiplenebilecek kadar sorumluluk almaya hazır, o bağda boğulmayacak kadar özgür olmaları,” diyebiliriz.
Kaynak: Fatma Torun REİD DAİMA SEVGİLİ KALALIM.
