Nevra Serezli, dendiğinde birinci aklıma gelen Devekuşu Kabare oluyor. Tiyatroyu bize sevdiren isimlerin başında gelir Nevra Serezli. Metin Akpınar ve Zeki Alasya ile oynadıkları oyunlarla hafızalarımıza kazınan Serezli’yi tekrar tiyatroda seyretmek memnunluk verici. Devir değişiyor ve eskiye ilişkin olan her şey geride kalıyor. Evet lakin biz her seferinde eskileri anlatıyor ve anımsıyoruz tebessümle. İşte Nevra Serezli ile buluştuğumuzda da o denli oldu. Fakat öncelikle başrolde yer aldığı yeni oyunundan kelam etmek istiyorum.
Ayşe Kulin’in “Veda” isimli yapıtını Nedim Saban sahneye uyarladı ve yönetti. Oyunda, Ulusal Gayret periyodu ve bu devrin hem acı hem de umut dolu olayları anlatılıyor. Oyunun merkezinde bir konağın sakinleri ve onların hayatları yer alıyor. Tıpkı vakitte savaşın acısı ve bireylerin bu değişim karşısında nasıl reaksiyon verdikleri de sorgulanıyor. Bu, bir Kurtuluş Savaşı kıssası değil, emperyalistlerin ülkemiz üzerindeki emellerine ve düşman işgali altındaki İstanbul’un kaybına ağırlaşan bir öykü aslında. Kitap bir otobiyografi; Ayşe Kulin’in son Osmanlı nazırı olan dedesinin yaşadıklarını anlattığı oyunda, Cumhuriyetin kurulduğu birinci günlerin getirdiği değişim sancılarının tansiyonlu atmosferine şahit oluyoruz.
Oyunun tüm detaylarını Nedim Saban ve Nevra Serezli ile biraz da eskilere seyahat yaparak konuştuk.
TÜRK EDEBİYATI…
“Veda”yı sahneye uyarlama fikri nasıl gelişti, süreç nasıl ilerledi?
NedimSaban: Ben roman adaptasyonlarını çok seviyorum. Türk edebiyatında çok değerli şeyler yazılıyor. Ve bir okuyucusu da var. Onu tiyatro sahnesinde de öteki bir formda anlatabiliyorsun. Zülfi Livaneli’nin “Leyla’nın Evi” vardı.
- Evet çok uzun mühlet, yanılmıyorsam on dönem oyun sahnelendi.
Saban: Hakikat on sezon! Sonra “Onca Yoksulluk Varken”, o da bir uyarlama… Yani çok uyarlamalar yapmıştık. Hem Cumhuriyetin 100. yılı olması hem otobiyografik bir kıssa, çok içten, tarafsız ve hisli yani formatlanmış üzere değil. Yürekten yazılmış bir kıssa, beni çok ağlatmıştı. Çabucak Nevra ablayı aradım, kelamı sana bırakıyorum.
UMUT…
Nevra Serezli: Ben esasen romana âşık olmuştum, yıllar evvel okumuştum. Ayşe Kulin’i çok severim, kolejden de arkadaşımız sayılır, okulda beraberdik. Ve onun bütün romanlarını okumuştum. “Veda”ya diğer türlü heyecan duymuştum. Sonra ardı da vardır, Umut onun devamı! Gerçek yaşanmış öyküler, beni çok tesirler. Çok severek kaldırdığım bir romandı. Hiç tereddüt etmedim. “Yapalım mı?” deyince anında rol ve saraylı hanım gözümün önüne geldi. Okurken zira ismi “Deli Saraylı”, saraylı hanım diye geçiyor, unutmak mümkün değil o ismi. “Harika olur” dedim, bir ağustos günü, Bodrum’da bir lokantada yemek yerken karar verdik. O gece Ayşe Kulin’i, orada lokantadan aradık, “tamam”ı aldık. O günden itibaren Nedim çalışmaya başladı.
Saban: Lakin rolü kaptırıyordu Nevra Hanım! Zira Ayşe Kulin “Deli Saraylı”yı kendisi oynamak istiyormuş.
Serezli: Evet! Espri yaptı natürel. Telefonda “Ama saraylı hanımı ben oynarım” dedi. Ben de ona dedim ki “Ben de seneye roman yazarım” ben roman yazmayayım diye vazgeçti.
- Canlandırdığınız nasıl bir karakter?
Serezli: Saraylı hanım çok otoriter; ismi sonradan “Deli Saraylı”ya çıkıyor, zira biraz şuurunu da kaybediyor. Herkese istediğini yaptırıyor; onun kelamından dışarı çıkılmıyor konağın içinde ancak aslında çok derin bir yarası var. Oğlunu kaybetmiş savaşta, gelinini kaybetmiş, torunu yaralanmış, torununa bakıyor ve ona tapıyor. Hem bu türlü sert, otoriter, dediği dedik; lakin içinde, kalbinde evlat acısı ve torun sevgisi olan bir bayan. Bunu çok mıç mıç diye bu türlü göstermiyor ancak bunu vakit zaman anlıyorsun. Yetiştirdiği, büyüttüğü Mehpare diye bir kızı var. Onun da üstüne titriyor. Renkli bir karakter! Oynaması keyifli!
- Karakterin komik bir tarafı da var güya…
Komedisini de çıkarmaya çalışıyorum evet zira bayan komik aslında. O inadı içinde güldürüsü var. Ben o denli tek taraflı tipleme değil de içinde diğer değişken tarafları da olan bir rolün içinde oynamayı her vakit çok keyifli bulmuşumdur, sevmişimdir. O yüzden çok keyif alıyorum. Bir de piyesi çok seviyorum; Nedim’e çok hayranım; çok hoş yazdı. Tabii ki birinci seferde tutturamadı uyarlamayı; beşinci versiyonda oldu. Her seferinde ancak interaktif olarak da biz karıştık, ettik. “Bu sahne olsun”, “bu sahne olmasın, benim romanda sevdiğim şurası vardı”, “onu niçin koymadın dedik. Ben bu gece düşüneyim onun üstüne dedi.”, “Geldi sonraki günü, çok çalışkan, sabahlara kadar oturuyor.” Çalışıyor; yazıyor, olmadı bozuyor, bir daha yazıyor. Yani o denli dediğim dedik bir rejisör olmadığı için herkesle fikir teatisi içinde, interaktif bir biçimde de yarattığı için bence çok başarılı olacak.
‘İÇTENLİĞE KIYMET VERDİM’
- Sizi kıssada en çok etkileyen olay nedir?
Saban: Hikayede içtenliğe çok değer verdim. Zira bu tarihi olaylarda, kurgularda olağan ki draması güçlü olsun diye çok fazla süsleyebiliyorlar ancak burada gerçek bir öykü var fazla süse muhtaçlık yok. Hem ihtilal kendi çocuklarını yiyor, hem değişim sancısı var! Ve beni en çok etkileyen, bayanlar bu öyküde!
- Oyunun grubuna baktığımda görüyorum ki bayanlar çoğunlukta. Bilhassa mi bu türlü olsun istediniz?
Evet ve o kadar memnunum ki zira büsbütün bir bayan takımıyla çalışıyoruz. Hakikat oyuncularımızın birden fazla bayan, dramaturgumuz, sahne asistanlarımız, tasarımcımız, dekoratörümüz… Bu da Cumhuriyet’in 100. yılına çok yakışıyor.
‘DEVEKUŞU KABARE’…
- Oyun sırasında yaşanan aksaklıklardan çok anı birikmiştir. Bizimle de paylaşır mısınız?
Saban: Bizim pizzacı girdi sahneye! Kulise gelmiş, kimseyi bulamamış. Sahneye çıktı, bütün seyirciler salonda, sahnede oyun var pizzayı bıraktı gitti adam. Bu kadarı oldu yani!
Serezli: Ben de Devekuşu Kabare’de bir skeçte oynuyordum. Metin Akpınar’la sahnem var, kapıcı da Zeki Alasya! Ve bu türlü bir geceler piyesi, sevgilim Metin Akpınar, gece geliyor beni ziyarete, birebir vakitte kapıcıyla da biraz flört ediyorum falan. Ben onunla konuşurken, dış ses olarak da “niye sen geldin, bu gece gelmeseydin, ben seni aslında hayal ettim” falan üzere de bayanın hayal dünyasından bir dış ses geliyor. Zeki de bir gün, kız arkadaşı orada teknisyen olarak otururken, Nevra ablaya bir gırgır yapalım demiş. O dış sesi büsbütün neredeyse pornografik bir halde banda almışlar. “Uf anam, bilmem ne, bu gece de sana geldim” falan üzere bir şey yapmış. Sonra o durmuş orada. Sen kazara, tam oyun sırasında, sahiden vereceğin ses yerine, Zeki’nin gırgırına doldurduğu sesi vermez mi. Ben sahnede beyaz gecelikle oturuyorum. Düşünebiliyor musun? Ne yaptım bilmiyorum. Mor oldum, çıkamadım, ateş bastı, seyirci ne olduğunu anlamadı, kimse bir şey yapamadı, Metin donuk, Zeki donuk, kaldık bu türlü, öldük natürel, güleyim mi ağlayayım mı?
– Çok da hoş bir anı olmuş.
