İZMİR – DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın, yabancı bilim insanlarının yaptığı arkeolojik kazılara yerli koordinatörlerin atanması uygulamasına ait soru önergesi verdi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle hazırlanan soru önergesinde, arkeolojik hafriyatlarda “koordinatör başkanlık” sistemine geçileceği istikametindeki açıklamalar hatırlatılarak, Gazete Duvar’dan Nuray Pehlivan tarafından hazırlanan haberde yer alan değerlendirmelere dikkat çekildi.
Soru önergesinde, “Bugüne kadar Bakanlık tarafından görevlendirmesi yapılan yahut yapılacak olan ‘Koordinatör Hafriyat Başkanları’nın bu işin yanı sıra öteki projelerdeki vazifelerini de sürdürmek durumunda kaldıkları ve bu durumun da 2863 Sayılı Kanun’un 37. Maddesi’ndeki ‘Aynı hafriyat heyetine yahut şahsa, birebir mühlet içinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan kurtarma hafriyatları dışında, birden fazla yerde hafriyat ve sondaj müsaadesi verilemez’ kararıyla bağdaşmayacağı açıktır. Ayrıyeten, ‘Koordinatör Hafriyat Başkanlığı’ uygulamasının hususla ilgili hiçbir yasal düzenlemede yer almaması ve bu düzenlemeyle bakanlığın hukuk dışına çıktığı değerlendirmesi kamuoyuna yansımıştır” sözleri yer aldı.
Bakan Ersoy’a şu sorular yöneltildi:
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bugüne kadar kaç arkeolojik hafriyatta, ‘Koordinatör Hafriyat Başkanı’ görevlendirilmiştir?
- ‘Koordinatör Hafriyat Başkanı’ görevlendirmesi, hangi yasal mevzuat kararına nazaran yapılmaktadır?
- Bakanlık tarafından görevlendirilen ‘Koordinatör Hafriyat Başkanı’nın, Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanmış Hafriyat Liderini fonksiyonsuz hale getirmesiyle bakanlığınız neyi hedeflemektedir?
- Yabancı hafriyat heyetlerine bir ‘Koordinatör Hafriyat Başkanı’ atayarak arkeolojik kazılara nasıl bir ivme kazandırılacaktır?
- ‘Koordinatör Hafriyat Başkanı’ uygulamasına geçmeden evvel mevzuyla ilgili bilim etraflarının görüşlerine ve değerlendirmelerine başvurulmuş mudur? Başvurulmuşsa bu bahisle ilgili raporlar kamuoyuyla paylaşılmış mıdır?
- Bakanlık, Cumhurbaşkanlığı müsaadesi ile yapılan yabancı hafriyatlarda rastgele bir yetersizlik mi görmektedir? Ya da bu alanları süratli hafriyat ve onarım projeleri ile birer rant alanı haline getirmeyi mi amaçlamaktadır?
- Türkiye arkeolojisinin son yüzyıl içinde büyük özverilerle elde ettiği edinimler, turizm odaklı hafriyat çalışmaları ile hiçe mi sayılmaktadır?
- Tasarruf önlemlerinin açıklandığı bu devirde Bakanın lansmanlarda bahsini geçirdiği Türk hafriyatlarının bile bugüne kadar hayal edemeyeceği ölçüdeki ödeneklerin kaynakları nelerdir?
- Son birkaç yıldır yerli hafriyatlarda uygulanan 12 aylık hafriyat çalışması projesi ne kadar muvaffakiyete ulaşmıştır? Mevsimsel koşullar, ekonomik kaideler, ödenekler ve hafriyat çalışmasında bulunan grup üyelerinin neredeyse tamamının bir üniversitede misyonlu olmaları hasebiyle bu projeler istenildiği kadar sonuç vermemesine karşın birebir projeyi yabancı hafriyatlarda da uygulamaya çalışmanın emeli nedir? Ayrıyeten aralıksız hafriyat yapmanın bilimsel bir desteği var mıdır?
- Bu büyük projelerden evvel yaşanan tahribatı, talanı önlemek için; arkeolojik alanların, ören yerlerinin korunması için kâfi işçi ve teçhizat sağlanmasına yönelik bakanlığın rastgele bir projesi var mıdır?
- ‘Koordinatör Hafriyat Başkanlığı’na atanan bir akademisyenden hem kendi hafriyat alanı ve grubu hem de öbür bir hafriyat alanı ve orada oluşturacağı grubu ile çalışması için kendisinden nasıl bir ivme beklenmektedir? Bu alanlar “geleceğe miras” projesi ile “müteahhide miras” projesine mi dönüştürülecektir?
- Bu uygulamayla birlikte yerli hafriyat liderlerinden görevlendirildikleri yabancı hafriyatlarda kendi gruplarını oluşturmaları ve arkeolojik alanda kendilerinin kazacağı ya da çalışacağı alanları belirlemeleri bekleniyor. Bu yaklaşım, bir arkeolojik alanda çift başlılık yaratmak ve bilimsel hafriyat çalışmalarını baltalamak değil midir?
(HABER MERKEZİ)
