Editör: Beyza Damgacıoğlu
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor.
İnsanların dehşetli düşü olan nefes dağlığıyla ilgili ayrıntıları internet kullanıcıları arama motorlarında aratmaya sürdürüyor.
Bu hastalıklardan birisi olan nefes darlığıyla ilgili detaylar…
KOLON KANSERİ NEDİR?
Halk ortasında “kalın bağırsak” olarak bilinen ve sindirim sisteminin en son kısmında yer alan bölgede gelişen bir hastalık olan kolon kanseri, ömrü boyunca her 20 bireyden 1’inde görülmektedir.
Kolon ve rektum, sindirim sisteminin birer modülüdür. Kalın bağırsak, ince bağırsaktan sonra gelen organlardır ve ortalama 1,5 m uzunluğundadır. Karşıt dönmüş U harfi halinde karnın sağ alt tarafından kör bağırsak ile başlar, üst çıkar ve karaciğer altından dönüş yaparak karnı yatay geçer. Sol üst köşede yerleşen dalağın altına gelir ve yeniden bir dönüş yaparak sol taraftan aşağı gerçek yönelerek rektumla birleşir. Rektum, ortalama 15 cm uzunluğunda ve kalın bağırsağın genişlemesi sonucu oluşan sindirim sisteminin son kısmıdır.
KOLON (KALIN BAĞIRSAK) KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Sürekli ishal ve kabızlık,
-Her vakit olağan bir kalınlıkta gelen büyük abdestin incelmesi,
-Anüsten ve büyük abdestten kan gelmesi,
-Büyük abdestte yumurta akı görünümlü salgıdır.
-Kolon (kalın bağırsak) kanserinin ilerlediği ve bağırsağı tıkadığı durumlarda ise karında şişlik ve ağrı oluşmaktadır. Bu cins şikayetleri olanların doktora başvurması, erken teşhis için kıymetlidir.
-Bağırsakların gereğince boşalamaması hissi,
-Dışkılama güçlüğü-Ağrılı dışkılama
-Açıklanamayan kilo kaybı
-Kusma
KOLON KANSERİ TEDAVİ USULLERİ NELERDİR?
Kolon kanserinde kolonoskopide alınan poliplerin üzerinde, kanser erken evrede yakalandığında ameliyat gerekmeyebilir. Yalnızca yakın takibe alınır. Poliplerin erken evrede, kansere dönüşmeden teşhisinde kolonoskopinin büyük değeri vardır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda kolonoskopi yapılarak poliplerin erken devrede çıkarılması ile kolon kanserinin büyük ölçüde engellenebildiği gösterilmiştir. Bu nedenle 45 yaşından sonra her erkek ve 50 yaşından sonra her bayan, dışkıda zımnî kan taraması ve kolonoskopi yaptırmalıdır. Kolonoskopi sırasında hasta konforuna büyük değer verilmektedir. Bu nedenle hasta “bilinçli sedasyon” denilen damardan hafif bir ağrı kesici ile yarı baygın hale getirilmektedir. Öncesinde bağırsağın çeşitli yollarla büsbütün boşaltılması gerekmektedir. Daha sonra fiberoptik bir kamera ile bağırsağa girilmekte ve görülen tüm polipler çıkarılmaktadır. Lakin burada kolonoskopiyi uygulayan doktorun deneyimi, kullanılan aygıtın dezenfeksiyonunun ve imaj kalitesinin yüksek derecede olması, büyük kıymet taşımaktadır.
İleri evre kolon kanserinde standart tedavi seçeneği cerrahidir; yani tümörlü bölgenin etraftan bir ölçü sağlam doku ve lenf düğümleriyle birlikte çıkarılmasıdır. Yapılan çalışmalar, onkoloji prensiplerine uygun olarak ve tecrübeli cerrahlar tarafından yapılan ameliyatların hastanın geleceği açısından en kıymetli faktör olduğunu göstermektedir. Kolon kanserinde ameliyattan sonra hastalığın evresine nazaran ek, kollayıcı kemoterapi uygulanır. Örneğin, tümörün bağırsağa komşu lenf düğümlerine sıçradığı “evre III” olaylarda, “adjuvan”kemoterapi(hastalığın yayılmasını önleyen) artık tüm dünyada standartlaşmış bir uygulamadır.
Kolon kanserlerinde, anüse çok yakın tümörlerde anüsü iptal etmek ve karından dışkılamaya geçmek (kolostomi torbaları ile) bazen kaçınılmaz olabilmektedir. Lakin son yıllarda ameliyat öncesi radyoterapi ile birlikte kemoterapi uygulanması, anüsün korunmasını kıymetli ölçüde sağlayabilmektedir. Başka organlara yayılmış (metastatik) hastalarda, hastanın genel durumuna, yaşına, hastalığın yaygınlık derecesine bağlı olarak her üç tedavi sistemi (cerrahi, kemoterapi, radyoterapi) uygulanmaktadır. Hedef, hastaların hayat mühletini ve kalitesini artırmaktır. Son birkaç yılda bulunan gayeye yönelik yeni biyolojik ilaç tedavileri sayesinde, tedavide muvaffakiyet oranları günden güne artmaktadır.
Kolon kanserine yakalanmamış bireylerin korunmasında beslenme usulleri ve yaptıracakları tarama testlerinin büyük bir kıymeti vardır. Zerzevat, meyve ve tahıllar üzere lifli besinlerin çokça tüketilmesi, gereğince kalsiyum ve D vitamininin alınması değerlidir. Bunların yanı sıra; ikincil korunma tedbiri olarak tarama testleri ile erken teşhisin başka bir kıymeti vardır. Bunun için, her iki cinste 50 yaşından başlamak üzere, tarama testlerinin yapılması önerilmektedir. Ailesinde kolon kanseri olan bireylerde tarama testlerine daha erken yaşta kesinlikle başlanmalıdır.
