Son yıllarda bilhassa bayanlarda çok sık görüldüğü ve erkeklere oranla bayanların yakalanma riskinin fazla olduğu haşimato hastalığı nedir? Haşimato nedenleri, belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gereken tüm ayrıntıları haberimizde bulabilirsiniz.
HAŞİMATO HASTALIĞI NEDİR?
Hashimoto hastalığı (aynı vakitte Hashimoto tiroiditi olarak da bilinir), tiroidi etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Rastgele bir otoimmün hastalıkta, bağışıklık sistemi mikroplara saldırmak ve bedeni düzgünleştirmek için tasarlanmıştır lakin haşimato hastalığında bağışıklık sistemi kazara kendi kendine saldırır.
Haşimato hastalığı, beden bir virüs tehdidi altındaymış üzere tiroid hücresine saldırdığında ortaya çıkar. Bu, tiroid işlevlerinde ve hormon üretiminde azalmaya yol açar.
Tiroid, nefes borusunun önüne tutturulmuş kelebek formunda bir bezdir. Hormonların üretilmesinden, depolanmasından ve kullanılmasından sorumlu endokrin sistemin bir modülüdür. Birebir vakitte kronik lenfositik tiroidit olarak da bilinen Haşimato hastalığından kaynaklanan iltihap, birçok vakit zayıflamış bir tiroid bezine (hipotiroidizm) yol açar.
Haşimato hastalığı, 1912 yılında Hakaru Haşimato isimli bir Japon doktor tarafından tanımlanmıştır. Bu nedenle haşimato hastalığı ismini almıştır. Toplumun %2’lik kısmında görülen haşimato hastalığı, erkeklere kıyasla bayanlarda daha sık görülür.
HAŞİMATO HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Haşimato hastalığı olan birçok kişi birinci başta rastgele bir semptom yaşamaz. Haşimato hastalığının en bariz belirtilerinden biri boynun önünün şişmiş görünmesini sağlayan iltihaplı ve genişlemiş bir tiroid olan guatrdır.
Hashimoto ve hipotiroidizm en sık ve kolaylıkla tanınan semptomları aşağıdakileri içerir:
Erken periyotta:
– Hâlsizlik
– Zihnî faaliyetlerde azalma (unutkanlık, uykuya meyil)
– Kas ağrıları ve kramplar, eklem ağrıları,
– Çok üşüme
– Kabızlık
– Kuru cilt, saç tellerinde incelme, tırnaklarda incelme ve kolay kırılma
– Adet düzensizliği ve tahminen kısırlık/düşük…
Geç devirde:
– Konuşmanın ağırlaşması, yavaşlaması, seste kalınlaşma
– El-yüz ve ayaklarda ödem (şişlik)
– Tat ve koku almada azalma
– Kilo alma (çok az kilo kaybı da olabilir)
– Cilt renginde solukluk/sararma
– Kaşların yan taraflarında incelme hatta dökülme
– Lisanda kalınlaşma
– Nabızda yavaşlama
Foto: shutterstock
HAŞİMATO HASTALIĞI NEDENLERİ
Haşimato’nun kesin nedeni bilinmemektedir, lakin birçok faktörün rol oynadığına inanılmaktadır. Kimi bilim adamları bir virüsün yahut bakterinin hastalığı tetikleyebileceğini düşünürken, kimileri genetik bir kusurun olabileceğini düşünüyor. Aşağıdaki faktörler haşimato hastalığına yakalanma riskinizi yükseltebilir:
Genler
Haşimatolu bireylerin çoklukla tiroid hastalığı yahut öbür otoimmün hastalıkları olan aile üyeleri vardır. Bu, hastalığa genetik bir bileşenin neden olduğunu göstermektedir.
Cinsiyet
Kadınların Haşimato hastalığına yakalanma mümkünlüğü çok daha fazladır.
Yaş
Haşimato hastalığı rastgele bir yaşta ortaya çıkabilir, lakin daha sık orta yaşta ortaya çıkar.
Hamilelik
Haşimato hastalığı riskini arttırabilir. Haşimato hastalığının tetiklediği düşünülen durumlardan bir oburu ise hamileliktir. Doğum sonrasında birçok bayan hipotiroidinin değişik formunu geçirebilir ve bu durum bizatihi geçebilir. Lakin bu tip hadiselerin %20’sinde yıllar sonra haşimato hastalığı meydana gelebilir. Buna bağlı olarak hamileliğin haşimato hastalığına neden olabileceği düşülmektedir.
Aşırı iyot
Araştırmalar bedenin tiroid hormonları yapması için gerekli olan birtakım ilaçların ve çok fazla iyotun hassas insanlarda tiroid hastalığını tetikleyebileceğini gösteriyor.
Radyasyona maruz kalma
Aşırı derecede çevresel radyasyona maruz kalan beşerler Haşimato hastalığına daha yatkındır.
Diğer otoimmün hastalıklar
Romatoid artrit, tip 1 diyabet yahut lupus üzere diğer bir otoimmün hastalığa sahip olmak Haşimato hastalığına yakalanma riskinizi arttırır.
HAŞİMATO HASTALIĞI TEDAVİSİ
Haşimato hastalığının bilinen bir tedavisi yoktur. Lakin gerekli müdahalelerle, haşimato hastalığının yol açtığı hipotiroidi denetim altında tutularak, şikayetler hafifletilebilir. Lakin guatr ve tiroid yetmezliği üzere durumlar karşısında tiroid hormonu desteği yapılır. Beslenme tertibine ek olarak verilen tiroid hormonu ömür uzunluğu kullanılır.
