Kanser hastalarının tedaviye ahenginde beslenme büyük değer taşıyor. Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon Derneği (KEPAN) Lideri Prof. Dr. Osman Abbasoğlu, beslenme yetersizliği olan bir kanser hastasının rastgele bir nedenle hastaneye yatması durumunda, bu kişinin hastanede vefat riskinin, beslenmesi düzgün olan kanser hastalarına nazaran en az iki kat fazla olduğuna dikkat çekerek “Ayrıca beslenme yetersizliği olan kanser hastalarında cerrahi tedavi, kemoterapi ya da radyoterapi gerekmesi halinde yara güzelleşmesi bozulur, yatış mühleti uzar ve enfeksiyon riski artar” dedi.
Prof. Abbasoğlu ile kanser hastalarında beslenme ile ilgili merak edilenleri konuştuk.
– Kanser hastalarında beslenmenin değeri nedir?
Hastaların tedaviye ahengi için beslenme durumunun düzgün olması büyük değer taşımakta. Beslenme yetersizliği olması halinde (malnütrisyon) kanser hastalarında beden yapısı ve bileşimi değişir, fizikî ve zihinsel fonksiyonlar bozulur. Beden bileşiminin değişmesinden kastedilen temel olarak kas kaybıdır. Beslenme yetersizliği olan kanser hastalarında cerrahi tedavi, kemoterapi ya da radyoterapi gerekmesi halinde yara uygunlaşması bozulur, yatış mühleti uzar, enfeksiyon riski artar. Derneğimiz tarafından 2015 yılında 20 vilayet ve 7 bin 526 hastayı kapsayan bir çalışmada hastanede yatan her iki kanser hastasından birinde ağır beslenme yetersizliği olduğunu gördük.
‘ÖĞÜNLERİ ATLAMAYIN’
– Kanser hastaları nasıl beslenmeli?
Yaygın kanının tersine, kanser hastalarına yönelik özel bir beslenme rejimi yoktur. Burada değerli olan hastaların tüm makrobesinleri ve mikrobesinleri yeterli- istikrarlı olarak almasıdır. Makrobesinlerden kastedilen protein, karbonhidrat ve yağlardır. Son yıllarda üzerine en çok durulan besin öğesi proteinlerdir. Biz, hastalarımıza protein kaynağı olarak hem hayvansal hem de bitkisel besinleri öneriyoruz. Bunlar ortasında et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt eserleri, baklagiller ve mantar üzere besinleri sayabiliriz. Mikrobesinlerden kastedilen ise vitaminler ve demir, çinko, selenyum üzere eser elementlerdir. Kanser hastaları öğün atlamamalı ve mümkün olabildiğince orta öğünler de tüketmelidir. Orta öğün olarak yoğurt, meyve, küçük bir sandviç, konut üretimi atıştırmalıklar vs. önerilebilir. Paket içinde satılan besinlerden kaçınmak faydalıdır.
‘HEKİM ÖNERİSİ OLMADAN ALMAYIN’
– Hastaların kendi başına ek destek almasının tedaviye nasıl tesiri var?
Yeterli ve istikrarlı beslenebilen kanser hastalarının ek vitamin, balıkyağı, mineral, eser element destekleri almasına gerek yok. Hastalara tabip onayı olmadan bu tıp destekler almasını önermeyiz.
2019 yılında Türkiye genelinde 3 bin 521 kanser hastası üzerinde yapılan bir çalışmada, kanser hastalarının yüzde 44’ünde yetersiz beslenme olduğunu ortaya çıktı.
‘HİÇBİR GIDAYI YASAKLAMIYORUZ’
– Hastaların doktorlarına beslenmeyle ilgili en sık sorduğu sorular nelerdir?
Hasta ve hasta yakınlarının bize en çok sorduğu sorulardan biri “Bana yasak olan besinler nelerdir” sorusu. Hastalar tahminen de etraf baskısı nedeni ile güya kimi besinleri yememeleri düşüncesindeler. Bu besinlerin başında ise tatlılar ve yağlı besinler gelmekte. Biz, hastalarımıza eşlik eden metabolik ve sistemik bir hastalığı yoksa hiçbir gıdayı yasaklamıyoruz. Buna yağ ve şeker de dahil. Bilhassa yağlar pahalı bir güç kaynağıdır ve beslenmede yer almalıdır. Neredeyse her kanser hastasında iştahsızlık görülür. Besin kısıtlama ve sonlandırmaları, bu iştahsızlığı daha da artırır.
