Gebeliğin sağlıklı ve meselesiz bir halde tamamlanabilmesi için bebeğin anne karnındaki durumunun ayrıntılı bir halde gözlenmesini sağlayan ultrason; bebekte var olabilen bir anormalliğin tespiti yahut gelişme riski olan, bebeğin sonraki hayatını tehdit eden bir hastalığın gebeliğin birinci haftalarında erken tespiti için kullanılan bir metot.
İleri gebelik haftalarında ise bebeğin kan dolanımının kıymetlendirilmesi, bebeğin gelişiminin kıymetlendirilmesi, bebeğin düzgünlük halinin tespiti ve olağan doğum olup olmayacağının kıymetlendirilmesi hedefi ile de uygulanan ultrasonun birçok çeşidi bulunuyor. Bunların içinde ileri seviye ultrason olarak da isimlendirilen detaylı (detaylı) ultrason ile bebeğin tüm organlarının sağlıklı gelişip gelişmediğini takip etmek mümkün.
Anne karnındaki bebeğin dört boyutlu imajının alınmasını sağlayan detaylı ultrason nedir? Nasıl yapılır? Ne kadar sürer? Üç boyutlu ultrason yahut renkli ultrason ile farkı nedir? Bebeğe ziyanı var mıdır? İşte cevaplar…
DOĞUMSAL HASTALIKLARIN YÜZDE 95’İ EVVELCE GÖRÜLEBİLİYOR
Anne karnındaki bebeğin organ gelişiminin değerlendirildiği ve ismine “detaylı ultrason” da denilen “ayrıntılı ultrason” ile bebeğin beyni, gözleri, burnu, dudakları, yüzü, boynu, kalbi, akciğerleri, kolları, elleri, parmakları, karın içi organları, sırtı, bacakları ve ayakları inceleniyor. Bu organların oluşumu ile ilgili sorunların tespit edilmesini sağlayan detaylı ultrasonografi ile anne karnındaki doğumsal hastalıkların yüzde 95’inin tanısı konulabiliyor.
Embriyolojik ve fetal periyot olmak üzere ikiye ayrılan anne karnındaki devir müddetinde, detaylı ultrason; bebeğin tüm organlarının oluşup gelişmeye devam ettiği fetal devir içinde bebeğin tüm organlarının incelenebilmesini sağlıyor. Perinatoloji ile Bayan Hastalıkları ve Doğum Kısmı hekimi Doç. Dr. Ertuğrul Karahanoğlu’na göre organ kıymetlendirme uzun süren bir süreç olduğu için bu muayene yarım saat kadar sürebiliyor.
AYRINTILI ULTRASON NE VAKİT YAPILIR?
Ayrıntılı ultrason, gebeliğin takibini yapan hekimin isteği ile perinatoloji uzmanı yahut bu bahiste tecrübeli radyolog tarafından gebeliğin 18-24. haftaları ortasında yapılabilirken, gelişen ultrasonografi aygıtları sayesinde bu süreç artık 11-13. hafta ortasında da yapılabiliyor.
Fakat bu haftalar ortasında yapılan detaylı ultrasonografide, yapısal hastalıkların sırf yüzde 75’i tanınabiliyor. Birebir vakitte beyin oluşumundaki birtakım sorunlar ve kalpteki kimi delikler bu haftada görülemeyeceği için 20-24. hafta ortası beyin gelişimi ve kalpteki küçük deliklerin kıymetlendirilmesi için sürecin tekrarlanması öneriliyor.
AYRINTILI ULTRASON NASIL YAPILIR? AÇ MI OLUNMALI TOK MU?
Karından yapılan bir ultrasonografi süreci olan detaylı ultrason için anne adayının aç olması gerekmiyor. Ortalama 30-45 dakika sürebilen süreç sonunda rahim ağzının ölçümü ve gerekirse kimi ayrıntılar için vajinal yoldan ultrasonografi yapılabiliyor.
AYRINTILI ULTRASON BEBEĞE ZİYAN VERİR Mİ?
Ayrıntılı ultrasonografi müddetinin uzun olması nedeni ile hamilelerde, bebeklerinin bu ses dalgalarından etkilenebileceğine dair kaygılar oluşuyor olsa da, ultrasonografide kullanılan aygıtların anne karnındaki bebeğe hiçbir ziyanı bulunmuyor.
AYRINTILI ULTRASONUN FARKI NEDİR?
Genelde üç boyutlu ultrason yahut renkli ultrason ile karıştırılabilen detaylı ultrason, anne karnındaki bebeğin dört boyutlu imgesinin alınmasını sağlar. Fakat dört boyutlu imajdaki gaye; bebeğin al, ayak ve yüzünün anne babaya göstermek değil, bebeğin gelişiminde bir anormallik olup olmadığının takibini yapmaktır.
AYRINTILI ULTRASON NEDEN DEĞERLİDİR?
- Ayrıntılı ultrason, hayati organlarda sorunlar varsa doğumun uygun kaidelerde ve planlı yapılmasına imkan verirken, bebeğin bu sorunlardan daha az etkilenmesini sağlıyor.
- Bazı hastalıklara anne karnında müdahale edilmesi, bebeğin yaşama talihini artırıyor.
- Bebeğin durumu, bebeğin eşinin yerleşimi, doğum biçiminin belirlenmesi üzere hususların aydınlatılmasını sağlıyor.
- Genetik hastalıkların teşhisini koymada yönlendirici olabiliyor.
- Ayrıntılı ultrasonografide, bebekte birçok yapısal bozukluk tespit edildiği takdirde; bebeğin, anne ve babanın hatta kardeşlerin kıymetlendirilmesi de gerebiliyor. Detaylı kıymetlendirme sonrası, ek testler yapılıp yapılmayacağına uzmanlar tarafından karar veriliyor.
