Güneş çarpmasına ne uygun gelir, nasıl geçer soruları hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte gündeme gelen esas hususlardan oldu. Güneş çarpması ya da öteki bilinen ismiyle sıcak çarpması için uzmanlardan da ikazlar gelmeye devam ediyor. Saat 11.00 ile 16.00 ortasında güneş çarpmalarına karşı dikkatli olunması konusunda uzmanlar ihtarlarını tekrarlıyor. Başlangıçta çok terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, uyuklama yahut sersemlik üzere belirtileri olan güneş çarpmasının esas tedavisi beden ısısının düşürülmesidir. Pekala, güneş çarpması nedir, nasıl geçer? İşte, detaylar.
Güneş Çarpması Nedir?
Güneş çarpması; çok sıcak sonucu vücut ısısını ayarlayan düzeneğin bozulmasına bağlı meydana gelen önemli bir rahatsızlıktır. Çabucak müdahale edilse bile ölümcül olabilir ya da kalıcı ziyanlar verebilir. Çok sıcaklığın yanında nem oranının da yüksek olması (%70’in üzeri), güneş çarpmasında tesirli bir rol oynar. Güneş çarpması bilhassa yaşlı ve çocuklar için daha tehlikelidir.
Güneş ışınları; ultraviyole, görünür ve enfraruj ışınlarından oluşmaktadır. İnsan sıhhati açısından en tesirli ışın ultraviyole ışınlarıdır. Ülkemizde ekseriyetle yaz ayları ve gündüz 1100-1500 saatleri ortası güneş çarpması açısından en riskli vakitlerdir. Güneş çarpmasının en sık görüldüğü yerler, sıcak ve nemli deniz kıyılarıdır.
GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ
Başlangıçta çok terleme olur, dehidratasyon (sıvı kaybı) üst düzeye ulaştığında terleme durur.
-Vücuttaki sıvı kaybına bağlı sıcak ve kuru cilt gözlenir,
-Soluk alıp verme suratı artar,
-Nabız artar, çarpıntı olarak hissedilebilir,
-Baş ağrısı, baş dönmesi hissedilir,
-Kas krampları oluşur,
-Uyuklama yahut sersemlik hali olur.
Sıvı kaybı ve elektrolit bozukluğu ilerledikçe;
-Tutarsız konuşmalar, çevreyi tanıyamama, agresif davranışlar, ajitasyon, halüsinasyonlar gelişir,
-Havale geçirilebilir,
-Bilinç kaybı gelişebilir.
GÜNEŞ ÇARPMASI NASIL GEÇER?
Güneş çarpması acil bir durumdur ve ciddiye alınmalıdır.
Başlıca tedavisi beden ısısının düşürülmesidir.
1)Hastanızı serin ve havadar bir yere taşıyın
2)Kıyafetlerini çıkarın
3)Kusma riskine karşı yan konumda tutmaya çalışın
4)Sıvı kaybı varsa su ve elektrolit içeren sıvılar verilmesi gerekir. Şuuru açıksa su içirin.
5)Güneş çarpmasında hasta şuuru açık değilse ağızdan içecek vermeyin.
**Alkol koklatılmamalı, alkollü ve gazlı içecekler verilmemeli, katı yiyecekler verilmemelidir.
6)Soğuk su ile banyo yaptırın, bedenini soğuk havlularla sarın. Buz da kullanılabilirsiniz.
**Baş boyun bölgesini soğutmada önceliklidir, tüm bedene yetecek su yoksa önceliğinizi baş boyun bölgesini soğutmaya verin.
7)Aşırı sıvı kaybı olanlarda damardan sıvı verilmesi gerekebilir.
Hastanızı öncelikle serin bir yere alıp, soğuk uygulamalarını yapmaya başlayın ve en yakın sıhhat kurumuna başvurun.
