Oyunun akışıyla ilgili tüm denetimin çocukta olduğu ve oyun terapistinin öncelikle oyun arkadaşı olmak zorunda olduğu bir yaklaşımdır. Çocuk, hudutları ne kadar zorlayan bir oyun oynarsa oynasın fark etmez. Oyun terapisti, çocuğun oyununa katılır ve onunla birlikte sürecin bir modülü olur.
Oyun terapistiyle itimat alakasının sağlanmasıyla birlikte, çocuk oyunları aracılığıyla kendisini sıkıntı durumda bırakan yaşantılarıyla ilgilenmeye başlar. Söz edemediği hislerini açığa çıkarır. Oyundaki hareketliliğin de yardımıyla, travma nedeniyle kasılmış olan vücudu gevşemeye başlar. Başa çıkamayacağı kadar büyük görünen meseleler, oyunun büyülü dünyası içinde küçülmeye başlar. Çocuk güçlendikçe yaşamakta olduğu sorun tesirini kaybeder ve güzelleşme gerçekleşir.
Deneyimsel oyun terapisi 2-9 yaş ortasındaki çocukların aile, okul ve toplumsal yaşantılarında daha uyumlu ve memnun olabilmelerini sağlamak ve davranış bozukluklarını oyunlar ile onarabileceğimiz bir terapi usulüdür.
2 yaşından itibaren çocuklar sorunlarını oynayıp canlandırabilecekleri sembolik ve fantezi oyunları oynamaya başlarlar. Bu yüzden çocukların oyunlarına müdahele etmek ve oyunları yönlendirmek aslında onların hayatına ve deneyimledikleri gerçekliğe müdahale etmektir. Oyun, bütün çocukların ebeveynlerle ortasındaki irtibat aracıdır. Bu yüzden deneyimsel oyun terapisi travma, hayal kırıklığı, ihmal ve istismar üzere önemli olumsuz olayları deneyimleyen çocuklar için hayli yararını gördüğümüz bir sistem.
Çoğu çocuk anne karnından itibaren gerilim, korku ve birçok yaşamsal sorunlarla birlikte dünyaya gelir ve o sorunlarla bir arada büyümek/gelişmek için büyük uğraş sarf eder. Hatta bazen anne babalar dahi çocuklarına yükledikleri stresörlerin farkına varamazlar. Bütün ebeveynlerin emeli, başarılı ve özgüvenli çocuklar yetiştirmek lakin bu âlâ niyeti çocuğa geçirme yollarında birtakım yanlışlar yapılabiliyor. Sonuç olarak da çocuklarda öfke, inatlaşma, karşı olma, parmak emme, tırnak yeme üzere davranış sorunları ve ya reaksiyonlarla karşılaşabiliyoruz.
DENEYİMSEL OYUN TERAPİSİ AŞAMALARI
Keşif Basamağı: Çocuk; odayla, terapistle ve bu yeni ortamda kendine dair beklentileri ile tanışır.
Güveni Test Etmek: Çocuk, kendi için değerli olan bilgileri vermeye geçmeden evvel terapistin kendine bağlılık seviyesini kıymetlendirir. Bu etabın hedefi terapist ile itimat bağı oluşturmaktır.
Bağlılık Etabı: Çocuk, ferdî olarak manalı duygusal temalar içeren fantezi oyununa başlar. Zira çocuk terapiste güveniyordur ve terapisti fantezi oyununa davet eder. Bu evrede çocuğun oyunu çok ağır ilerler.
Terapötik Büyüme Evresi: Deneyimlediği duygusal acı ile yüzleşmesi ile birlikte çocuk şahsî güçlenme hissini geri kazanmaya başlar. Böylelikle, acı veren olay ya da alaka nedeniyle bir vakitler atladığı gelişimsel kademelere ulaşmaya yönelik olarak büyümeye başlar.
Sonlandırma Etabı: Oyunlar artık daha kolay, güzelleşmeye yönelik oyunlardır lakin sonlandırma için çocuk hazırlanmalıdır. Bağlantının sonlanmasını kabul etmede çocuğa dayanak olmak terapötik birlikteliği korumak değerlidir. Terapist ve çocuk sonlandırmayı birlikte yapar. Ebeveynlerin bunu desteklemeleri kıymetlidir.
PEKİ, TERAPİSTİN VAZİFESİ NEDİR?
Deneyimsel oyun terapisinde terapist, sözel olarak yansıtmalar ve aynalamalar yaparak çocuğun hem tecrübesini pekiştirip hem de ‘seninleyim, yanındayım ve sen güvendesin’ hissiyatını çocukta oluşturur. Fantezi yani travma oyunları sürecinde, çocukla birlikte oyunu tecrübeler, verilen role karşılık verir ve bu sayede geçmişte tecrübelenen olumsuz yaşantıları oyun oynarken derinleştirir. Lakin terapist oyuna asla müdahalede bulunmaz ve yönlendirme yapmaz. Bu süreçte tüm benliği ve ahengi ile çocuğun yanındadır.
HANGİ DURUMLARDA DENEYİMSEL OYUN TERAPİSİNE MUHTAÇLIK DUYUYORUZ?
Bağlanma problemleri
Travma sonrasında yaşanan dert ve gerilim bozuklukları
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
Boşanma süreci ya da boşanmış ailelerdeki zorluklar
Duygusal, fizikî ya da cinsel istismarda
Aile içerisinde yaşanan değişimlere ahenk sağlamada zorluk yaşanması (yeni bir kardeş, konut, okul, ebeveyn)
Saldırganlık, hırçınlık davranışlarında
Sosyal içe kapanma ve depresyon.
