1. Haberler
  2. Bilgi
  3. Anksiyete (Kaygı-Bunaltı) Nedir?

Anksiyete (Kaygı-Bunaltı) Nedir?

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Anksiyete herkes tarafından bilinen, ömür uzunluğu çeşitli durumlar karşısında hissedilen bir histir. Örneğin gece tek başına karanlık bir sokakta yürürken, çok değerli bir toplantıya geç kalındığında, yanı başında birinin kabahat işlemesi üzere tehlikeli durumlar karşısında kişi çoğunlukla anksiyete hissine kapılır. Bu hissin yoğunluğu ve şiddeti bireyde bir ekip fizikî belirtilerin sürece eşlik etmesine sebebiyet verebilir. Bunlar uyuşma, bulanık görme, nefes alamama, çarpıntı, kaslarda gerginlik üzere çeşitli duyumlar olabilir. Vücudundaki değişikliklerin nedenini anlamayan kişi bu tablo karşısında daha da dehşete kapılarak panik atak geçirebilir.

Anksiyete kişinin tehdit-tehlike algısı karşısında otomatik olarak verdiği doğal reaksiyondur. Yaklaşık 200.000 yıllık insanlık tarihi boyunca beşerler, tabiat kaidelerinin olumsuz tesirleri karşısında ömür uğraşı vermiştir. Korunaklı, yerleşik bir hayata geçilen son birkaç yüzyılın öncesine kadar yüzbinlerce yıl yabanî hayvanların, çetin tabiat şartlarının tehlikeleri karşısında beşerler ya savaşmış ya da vücudunun sonlarını aşan zorluklar karşısında kaçarak canını kurtarmaya çalışmıştır.

İnsanın hayatta kalabilmesini sağlayan en kıymetli silah, erken bedensel ikaz sistemidir. Sakin, dingin ve huzurluyken, kasları gevşemiş rahatça nefes alabilen kişinin kendini rahat ve keyifli hissettiği bir anda bedende homeostasis denilen bir istikrar hakimdir ve bu durumda parasempatik hudut sistemi aktive haldedir. Tehlike algısı hissedildiği anda bedendeki homeostasis istikrarı bozulur, parasempatik sistem devre dışı kalarak sempatik sistem devreye girer. Sempatik sistem devreye girmesiyle bedende ruhsal ve bedensel olarak savaşma-kaçma tepkisi verilir. Bu durumda kişinin savaşacak gücü varsa tehlikeye karşı savaşır. Savaşmaya gücü yetmiyorsa kaçmayı seçer. Hem savaşacak kadar gücü yok hem de kaçacak kadar vakti yok ise tehdit karşısında donup kalır.

Günümüzde tabiatla savaşma gereksinimi en az seviyeye inmiş olan insanın savaş-kaç sistemi daha çok kendi hayatında tehdit olarak algıladığı olaylar karşısında devreye girmektedir. Tehdit algısı, tasayı arttırır. Tasa arttığında savaş-kaç sistemi devreye giren bireyde bir grup ruhsal ve bedensel tepkiler olur. Kan beyinden çekilerek kaslara atak eder, göz bebekleri büyür, nabız daha çok atar, daha süratli nefes alıp verilir, kaslarda gerginlik artar. Bedensel ve ruhsal uyarılmanın bireyde yarattığı şiddetli gerginlik, düşünce ve panik kişinin telaş yaşadığı duruma daha çok hassaslık kazanmasına neden olur. Emsal durumla tekrar karşılaştığında kişi evvelki yaşantısını tekrar etme eğilimi göstererek daha büyük bir tasa yaşar.

Kaygı yaşanan durum kişinin buna yönelik inançlar geliştirmesine, yaşadığı ıstırapla alakalı manalar yüklemesine ve emsal durumun tekrarlaması karşısında kişinin zihnindeki şemaların çok süratli bir halde aktive olmasına yol açar. Böylelikle anksiyete çağırışımı yapan minimal işaretler evvelce zihinde tanımlanan “tehlikedeyim”, “mutluluğumu bozan ve ömrümü tehdit eden bir şeyler var” üzere çıkarımlara ulaşır. Tekrarlanan anksiyete ataklarına anksiyete bozukluğu ismi verilmektedir.

Anksiyete (Kaygı-Bunaltı) Nedir?
Yorum Yap

Tamamen Ücretsiz Olarak Bültenimize Abone Olabilirsin

Yeni haberlerden haberdar olmak için fırsatı kaçırma ve ücretsiz e-posta aboneliğini hemen başlat.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Cumhuriyet Haber ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!

Bizi Takip Edin