Dünya çapında 15-44 yaş ortasında insanlarda iş ve gündelik hayatlarını etkileyen birinci 20 hastalık ortasında bedellendirilen obsesif kompulsif bozukluğun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülen obsesif kompulsif bozukluk tedavisi nasıl yapılır? Bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) NEDİR?
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), obsesyon ismi verilen takıntılı fikir, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon ismi verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel aksiyonlardan oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Obsesyon
Kişinin zihnine girmesine mani olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı fikir, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirilirler ve ağır eza ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.
Kompulsiyon
Obsesyonların neden olduğu ağır eza ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel hareketlerdir. Obsesif kompulsif bozukluk, ekseriyetle ergenlik devrinde ve 20-30’lu yaşlarda başlamasına karşın, okul öncesi çocuklar da dahil olmak üzere rastgele bir yaşta görülebilmektedir. Erkeklerde erken yaşlarda başlamasına rağmen genel olarak bayanlarda daha sık görülür.
Foto: shutterstock
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK BELİRTİLERİ
Obsesif kompulsif bozukluk çoklukla hem obsesyonları hem de kompulsiyonları içerir. Obsesif kompulsif bozukluğun en bariz fizikî belirtisi bireylerin sergiledikleri takıntılı davranışlardır. Bu takıntılı davranışlar vakitle farklı fizikî sorunlara de neden olabilir.
Obsesif davranış belirtileri:
– Kişinin kendisine ya da diğerlerine mikrop bulaşmasından şiddetli derecede korkma
– Etraftaki eşyaların nizamlı ve simetrik durmasını sağlamak için şiddetli kaygı
– Kişinin kendisine ya da diğerlerine ziyan verebilecek agresif ve fecî fikirler içinde olması
– Din, cinsellik ya da şiddet ile ilgili istenmeyen, toplum tarafından kabul görmeyen kanılar olarak sıralanabilir.
Kompulsif davranış belirtileri:
– Kişinin cildi tahriş olana kadar ellerini yıkaması
– Kapıların kilitli olduğundan emin olmak için tekraren denetim edilmesi
– Ocak, fırın üzere mutfak aletlerinin çalışmadığından emin olmak için tekraren denetim edilmesi
– Muhakkak kalıplar halinde daima sayı sayma
– Kişinin sessiz bir biçimde bir duayı ya da söz bütününü daima tekrar etmesi
– Emsal eserlerin birebir formda sıralanması için ağır güç sarf edilmesi
Foto: shutterstock
OKB TEDAVİSİ
OKB için en tesirli tedaviler Bilişsel Davranış Terapisi (CBT) ve / yahut ilaçtır. OKB tedavisinde kullanılan antidepresanlarserotonin salgı düzeyine tesir ederken bilişsel davranışçı terapi yollarıyla şahısların sıkıntılı niyet ve davranışlarını değiştirebilmeleri amaçlanıyor. Psikoterapi süreçleri ve ilaç kullanımının bir ortada olduğu tedaviler de uygulanabilmektedir.
Bilişsel davranışçı terapinin yanında ERP Tekniği ve maruz bırakma terapisi de belirtilerinin azaltılmasında başarılı olabilmektedir.
