İstanbul‘da dün öğlen saatlerinden sonra rüzgar ve sağanak yağış tesirini artırdı. Şiddetli rüzgar nedeniyle kimi ilçelerde su baskınları meydana geldi. Şiddetli sağanağın devam ettiği İstanbul’da “Downburst” görüntülendi. Peki, Downburst hava patlaması nedir? İstanbul’u tesiri altına alan Downburst hava patlaması nasıl oluşur?
DOWNBURST NEDİR?
Downburst, bir buluttan yere yanlışsız düşen, çoklukla kısa müddetli lakin şiddetli rüzgarlarla karakterize olan bir hava olayıdır. Bu olay, gök gürültülü fırtınaların yahut şiddetli hava hücrelerinin içinde oluşur. Downburst, yüksek güçlü bir hava kütlesinin ani bir biçimde yere çökmesi ve akabinde yatay istikamette yayılmasıyla meydana gelir.
Downburst’ler iki ana tipe ayrılabilir: mikroburst ve makroburst. Mikroburstlar çoklukla 4 km çapında küçük, yerelize olmuş olaylardır. Makroburstlar ise daha büyük ölçeklidir ve 4 km’den daha geniş alanlara yayılabilir.
Downburst’ler, rüzgarın suratının yere çarptığı noktada ağırlaştığı ve akabinde yere hakikat geniş bir alanda dağıldığı bir paternle karakterizedir. Bu rüzgar patlamaları, çoklukla sistemsiz ve şiddetlidir, bazen saatte 160 kilometreye kadar ulaşabilirler. Bu rüzgarlar, binalara, ağaçlara ve öbür yapısal ögelere önemli ziyanlar verebilir. Ayrıyeten, uçakların iniş ve kalkışlarını etkileyebilir, bu nedenle havacılık açısından da değerli bir risk oluşturabilir.
DOWNBURST NASIL OLUŞUR?
Downburst’ler, ekseriyetle gök gürültülü fırtınaların içindeki şiddetli hava hücreleriyle alakalıdır ve aşağıdaki süreçle oluşurlar:
Yüksek Güç:
Downburst’ler, yüksek güçlü hava kümelerinin atmosferdeki yüksek düzeylerde bulunmasıyla başlar. Bu ekseriyetle ağır bir gök gürültülü fırtına yahut şiddetli bir hava hücresi tarafından tetiklenir.
Hava Kütlesinin Yere Çökmesi:
Yüksek güçlü hava kütlesi, fırtına hücresinin içinde yükselir. Lakin, bu hava kütlesi, çeşitli atmosferik faktörlerin tesiriyle ansızın yere çöker.
Yatay Yayılma:
Hava kütlesi, yere çarptığında ekseriyetle aşağı gerçek yönlendirilmiş bir hava paterni oluşturur. Bu, hava kütlesinin yatay bir formda yayılmasına ve geniş bir alana tesir etmesine neden olur.
Şiddetli Rüzgarlar:
Yer yüzeyine çarpan hava, ağır rüzgarları tetikler. Bu rüzgarlar ekseriyetle epey şiddetlidir ve yerelde önemli hasarlara neden olabilirler.
Zarar ve Tesirler:
Downburst’ler ekseriyetle sistemsiz ve şiddetli rüzgarlara neden olduğundan, ağaçları devirebilir, binalara ziyan verebilir ve öteki yapısal hasarlara yol açabilir. Bu olaylar çoklukla kısa periyodik olmasına karşın, tesirleri çok güçlüdür.
