OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) NEDİR?
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), obsesyon ismi verilen takıntılı niyet, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon ismi verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel hareketlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Obsesyon
Kişinin zihnine girmesine mani olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı niyet, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirilirler ve ağır eza ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.
Kompulsiyon
Obsesyonların neden olduğu ağır düşünce ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel aksiyonlardır. Obsesif kompulsif bozukluk, ekseriyetle ergenlik periyodunda ve 20-30’lu yaşlarda başlamasına karşın, okul öncesi çocuklar da dahil olmak üzere rastgele bir yaşta görülebilmektedir. Erkeklerde erken yaşlarda başlamasına rağmen genel olarak bayanlarda daha sık görülür.
Foto: Shutterstock
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK BELİRTİLERİ
Obsesif kompulsif bozukluk ekseriyetle hem obsesyonları hem de kompulsiyonları içerir. Obsesif kompulsif bozukluğun en bariz fizikî belirtisi bireylerin sergiledikleri takıntılı davranışlardır. Bu takıntılı davranışlar vakitle farklı fizikî sorunlara de neden olabilir.
Obsesif davranış belirtileri:
– Kişinin kendisine ya da diğerlerine mikrop bulaşmasından şiddetli derecede korkma
– Etraftaki eşyaların tertipli ve simetrik durmasını sağlamak için şiddetli kaygı
– Kişinin kendisine ya da diğerlerine ziyan verebilecek agresif ve fecî kanılar içinde olması
– Din, cinsellik ya da şiddet ile ilgili istenmeyen, toplum tarafından kabul görmeyen fikirler olarak sıralanabilir.
Kompulsif davranış belirtileri:
– Kişinin cildi tahriş olana kadar ellerini yıkaması
– Kapıların kilitli olduğundan emin olmak için tekraren denetim edilmesi
– Ocak, fırın üzere mutfak aletlerinin çalışmadığından emin olmak için tekraren denetim edilmesi
– Belli kalıplar biçiminde daima sayı sayma
– Kişinin sessiz bir formda bir duayı ya da söz bütününü daima tekrar etmesi
– Misal eserlerin tıpkı halde sıralanması için ağır güç sarf edilmesi
OKB TEDAVİSİ
OKB için en tesirli tedaviler Bilişsel Davranış Terapisi (CBT) ve / yahut ilaçtır. OKB tedavisinde kullanılan antidepresanlarserotonin salgı düzeyine tesir ederken bilişsel davranışçı terapi sistemleriyle şahısların problemli niyet ve davranışlarını değiştirebilmeleri amaçlanıyor. Psikoterapi süreçleri ve ilaç kullanımının bir ortada olduğu tedaviler de uygulanabilmektedir.
Bilişsel davranışçı terapinin yanında ERP Tekniği ve maruz bırakma terapisi de belirtilerinin azaltılmasında başarılı olabilmektedir.
