Özgüven; yeteneklerimiz ve kişiliğimiz hakkında gerçekçi bir niyete sahip olmaktır. Bu gerçekçiliğin yanı sıra olumlu bir niyete de sahip olmalıdır. Bu gerçekçiliğin yanı sıra olumlu bir kanıya de sahip olmasıdır. Özgüven eksikliği ise; kişinin bunlardan kuşku duymasıdır. Yani kişi kendi yeteneklerinin ve kişiliğinin farkında olmayıp;bunlara dair olumsuz bir niyete sahip olmaktır.
Şüphe duymadaki sebep birçok olabilir. Bunlardan biri inanç eksikliğidir ve kişi bu nedenle kendi üzerine olumlu düşünmez. Bir öbür öge; sevilme muhtaçlığıdır ve sevildiğini hissetmemektir. Zati özgüven sorunu yaşayan kişi ne kadar ilgi görürse görsün ona yetmeyecektir ve sevilmediğini düşünecektir. Kişinin pasif olması ve boyun eğmesi üzere ögeler, hatta her şeye ahenk sağlaması ve hiç itiraz etmemesi de eklenebilir. Yalnız kalmaktan çekindiği için o kümeye ahenk sağlar. Kişi kendisinden kuşku duyduğunda eleştiriyi çok ciddiye almaktadır; aşağılık duygusu baskın gelmektedir.
Bir başka değerli şey ise; özgüven eksikliğinin depresyon ile karıştırılmamasıdır zira depresif bir durumda olur kişi, içine kapanır, konutundan çıkmak sıkıntı gelir. Fakat bunu ayırt etmek çok kıymetlidir. Özgüven sorunu yaşayan kişi de kendisini ortaya koymaktan çekinir ve bu depresyon ile karıştırılıp; antidepresan kullanmaya kadar giden yanlış bir tedavi olabilir.
Özgüven eksikliğinin oluşum nedeni nedir? Ne olur da kişi kendisini keşfetmekten ya da sergilemekten uzak kalır? Bu sorunun oluşması geçmişe dayanıyor olabilir; çok kollayıcı ve otoriter bir anne/baba var ise ve çocukluğunuzda bu ebeveynlerden birisi ya da her ikisi tarafından baskı gördüyseniz ya da birey yerine koyulmadıysanız; ”sen sus çocuksun ne anlayacaksın?” üzere cümlelerle aşağılandıysanız bu özgüven eksikliğine yol açan büyük bir etken olabilir(Tabi bu tenkit hiçbir vakit tek seferle hudutlu kalmıyor ise yani süreklilik arz ediyorsa.).
Bir öteki açıdan bakıldığında; çok esirgeyici ve zorlayıcı anne/baba varsa; bu sefer de yanılgı yapmanıza ya da sorumluluk almanıza hiç imkan tanımadığından birey olarak kendinizi ortaya koymanız ya da riskli durumlar karşısında karar verme sisteminizin gelişmesi mümkün olmaz. Bu seferde sizin yerinize daima hareket eden birisi olduğundan yetişkin olduğunuzda ve kendinizle kaldığınızda özgüven sorunu yaşayabilrsiniz.
Özgüven arttırmak için neler yapmak gerekir? Öncelikle kişisel kıymetlendirme yapmak çok kıymetli. Ben kimim, bedellerim, yeteneklerim, tercihlerin neler üzere; kişinin kendisinin farkında olması ile başlaması gerekir.Bir öbür kıymetli lakin güç olan kısım risk almaktır; yani kendiniz olmaya daha doğrusu kendimizi ortaya koyarken çekindiğimiz durumların üzerine gitmeli yani risk almalısınız.
İç muhasebe yapmak da, bir öteki değerli etken. Kişi kendisinin farkına varmaya çalışırken ya da bir durumla karşılaştığında vazgeçmeye çok meyilli olacaktır.
Ancak değerli olan neye eğilimi olduğundan; kendini nasıl hissettiğidir. Bir öbür kıymetli husus de özeleştiri yapmak ancak burada özeleştiri derken bahsettiğim olumsuz şeyler değil bir tek kimseye bağlı olmadan kendi hayatınız üzerinde aldığınız kararlar ve koyduğunuz amaçlar. Kendini sevmek ve kendini, yeteneklerini tanımak da öteki değindiğim hususlar kadar kıymetli. Zira kişi kendini severse ve bilerek ilerlerse attığı adımlar daha sağlıklı olacaktır.
Belli bir gaye koymak da bir öbür basamaktır. Şayet maksat belirlemezseniz; o vakit havada kalacaktır atacağınız adımlar! Gaye belirlerken somut amaçlar koymaya dikkat etmelisiniz ki kendinize çok yüklenmeyin. Tıpkı vakitte iç sesiniz; kendinizi eleştirel ve olumsuz olduğu için olumlu fikir kısmını da geliştirmek gerekir. Bir öbür unsur ise sağlam ve sonsuz irtibat kurmaya çalışmak; yani bir şeyleri kendi üzerine almak ya da kurmak yerine bağlantı kurmayı denemek çok kıymetlidir.
Tabi şunu da hatırlatmam gerekir ki; bu yazdıklarım çok genel şeyler ve baktınız ki bu üzere problemlerle karşılaşıyorsunuz;işin içinden çıkamıyorsunuz ve hayat kalitenizi olumsuz tarafta etkiliyor o vakit bir uzman takviyesi almakta yarar var.
