Dünyanın en büyük oyun şirketleri ortasında yer alan Epic Games’in Apple’a açtığı dava bugün ABD’de görülmeye başlanacak.
Bu, Apple tarihindeki en kıymetli davalardan biri olarak görülüyor.
Davada kanıt sunacak Apple yöneticisi Tim Cook da bu vesileyle ile birinci sefer mahkemede söz vermiş olacak.
Davadan çıkacak sonuç Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’un geleceğini belirleyecek.
Şirketin uygulama geliştiricilerinden kestiği ve büyük bir gelir elde etmesini sağlayan komiteler da dava sonucunda değişebilir.
Şikayetçi Epic Games Ağustos 2020’de uygulama içinde kendi ödeme sistemini kullanmaya başlamış ve böylelikle Apple’a yüzde 30 kurul vermekten kurtulmuştu.
Apple ise bu adımın üzerine Epic Games’in oyunlarını App Store’dan kaldırmıştı.
Bu aslında Apple’a tuzak kuran Epic Games’in beklediği atılımdı.
Epic, buna 65 sayfalık bir dava dilekçesiyle karşılık verdi.
Hatta Apple’ın 1984 temalı reklam kampanyasına gönderme yapan bir görüntü da yayınladı.
Epic Games yıllardır Apple’ın aldığı komiteleri haraca benzetiyordu.
Şirket Apple’ın App Store üzerindeki denetiminin rekabete karşıt bir düzeyde olduğunu öne sürüyordu.
Epic Games, uygulama geliştiricilerin Apple ve Android telefonlar için de Google’a yüksek komiteler ödemek zorunda kalmaması gerektiğini savunuyor.
Daha evvel Spotify ve Match şirketlerinden de emsal tenkitler gelmişti.
Apple’ın, sırf Epic Games tarafından geliştirilen Fortnite oyununda yapılan ödemelerden bile yüz milyonlarca dolar kazandığı kestirim ediliyor.
Epic Games, komite ödemeyi reddedenlerin uygulamalarını satma imkanının olmamasını rekabete muhalif olarak görüyor.
App Store ve Google Play Çin dışında piyasayı domine eden iki büyük uygulama mağazası.
Epic Games, Google’ın da Apple üzere oyunlarını yasaklamasının akabinde, uygulamalarının Google Play dışında da yüklenebilmesine imkan sağlamış ancak pek çok Android kullanıcısı bununla uğraşmayı tercih etmemişti.
Epic Games bu durumun, uygulama geliştiricilerinin App Store ve Google Play’e mecbur olduğunu gösterdiğini savunuyor.
‘Apple vergisi’
Şirket “Apple vergisi” dediği bu komitesi kabul etmek yerine Apple’a dava açmayı tercih etti.
Apple’ı endişelendiren şey ise, App Store’un farklı siyasi görüşlerden misal tenkitler çekmesi.
İki hafta evvel Senato’da yapılan bir oturumda Apple’ın Yasalara Uyum Birimi Başkanı Kyle Andeer’a sert tenkitler yönetilmişti.
Demokratlardan Amy Klobuchar ve Richard Blumenthal ile Cumhuriyetçilerden Mike Lee ve Josh Hawley şirkete emsal mevzularda sorular sordu.
Senatör Klobuchar App Store’un “kelimenin tam manasıyla tekel” olduğunu söyledi.
Cuma günü ise Avrupa Birliği Apple’a App Store siyasetleri nedeniyle suçlama yöneltti.
Epic Games davayı harikulade bir formda zamanlamıştı.
Davada yargıcın karar vermesi gereken mevzu şu olacak: Apple’ın App Store’u, hiçbir şirketin denetiminde olmaması gereken bir kamu hizmeti üzere temel bir altyapı mıdır?
Tekel aksisi kampanya yürüten Matt Stoller, bu istikamette düşünüyor.
“Kamusal olması gereken bir şeyin Apple’ın denetiminde olduğunu herkes biliyor. Bunu düzeltmenin en kolayı yargıcın Epic lehine karar vermesi” diyor.
Apple’ın kendini savunması için yeterli avukatlar tutacak kadar parası var. Pekala Apple tarafı neyi savunuyor?
Apple öncelikle App Store’u kendisinin icat ettiğini ve özel bir şirket olarak istediği kuralı uygulayabileceğini savunuyor.
Ayrıca yüzde 30’luk kurulun kesim çapında bir standart olduğunu, sadece Google Play’in değil Microsoft, Steam, PlayStation, Xbox ve Nintendo’nun da misal bir oranda komite aldığını söylüyor.
‘Halkla bağlantılar çalışması’
Teknoloji müellifi John Gruber, Apple’ın haklı olduğunu düşünüyor:
“Yüzde 30-70 bölüşümü bölümde standart üzere. Epic’in argümanları yasal argümanlardan çok halkla alakalar çalışmasına benziyor.”
Apple ayrıyeten ödeme sistemlerinin küçük geliştiricilere karşı adil olduğunu, App Store’daki uygulamaların yüzde 83’ünün ve oyunların yüzde 76’sının fiyatsız olduğunu, geliştiricilerin komite ödemediğini söylüyor.
Şirket kurul tavanının yüzde 30 olduğunu lakin birden fazla geliştiricinin yüzde 15 ve altında komite ödediğini aktarıyor.
Apple, App Store’da yayınlanan uygulamaları denetlemek zorunda olduklarını ve bunun da bir maliyeti olduğunu savunuyor.
Öte yandan Apple’ın bu iş için ayırması gereken paranın uygulama kurullarından kazandığının çok küçük bir kısmına denk geldiği düşünülüyor.
Matt Stoller Apple’ın kontrol sürecini de sorguluyor:
“Apple’ın fark etmediği pek çok dolandırıcılık uygulaması var. Güvenlik argümanları bu yüzden temelsiz.”
‘Yüksek risk’
Peki Apple’ın kazanma ihtimali nedir? John Gruber’a nazaran yüksek:
“Yasal açıdan bakılınca Apple çok yeterli bir konumda. Ancak risk çok yüksek zira kaybederlerse uygulama mağazalarının iş modeli değişmek zorunda kalacak.”
Matt Soller ise anti-tröst davalarının sonucunu iddia etmenin çok sıkıntı olduğunu düşünüyor:
“ABD’deki anti-tröst yasası tam bir karmaşa. O yüzden iddia yürütemiyoruz. Yargıçların kahvaltıda ne yediği bile maddeyi nasıl yorumlayacaklarını etkileyebiliyor.
Davanın Mayıs’ın son haftası sonuçlanması bekleniyor.
Fakat Apple kazansa bile, App Store’u nasıl yönettiğiyle ilgili tartışmalar bitecek üzere gözükmüyor.
