Siyonizmin kökeninde bulunan ve ‘Arz-ı Mevud’ olarak anılan topraklar, İsrail’in halkına uyguladığı soykırımla birlikte tekrar gündeme geldi. Arz-ı Mevud’la alakalı Büyük kitabımız Kuran-ı Kerim’de bilgi yoktur. Ancak yahudilerin kutsal kitabı olan Tevrat’ta Arzı mevudla alakalı ayetler yer alıyor. Pekala nedir Arz-ı Mevud? İsrailin bahsedilen topraklarla alakalı hedefi ne?
İsrailoğullarının 40 yıl çölde dolaşması
Uzun müddet Mısır’da yaşayan İsrailoğulları, Firavun’un zulmüne maruz kalıp, özgürlüklerini kaybedince, periyodun peygamberi Hz. Musa’nın (a.s.) önderliğinde, Mısır’dan çıkıp cet yurduna gitmeye karar verdiler. Lakin Sina çölüne geldiklerinde, Filistin’de Amâlika ve Ken’anlılar üzere iki güçlü topluluk bulunduğunu gördüler.
Hz. Musa (a.s.), bu toplulukların durumunu ve gücünü araştırıp, kendisine bildirmeleri için, on iki kabileden birer temsilci (nakîb) seçip görevlendirdi. Bölgenin toplumsal, ekonomik ve askerî durumunu gizlice araştıran bu heyetten, Kalib ve Yuşa İbn Nûn dışında on tanesi, bu güçlü topluluklarla savaşılamayacağını ve Mısır’a geri dönmenin daha uygun olacağını söyledi. Hz. Musa (a.s.), Allah’ın, kendilerine yardım kelamı bulunduğunu ve bu savaşı kazanacaklarını söylediyse de, isyan ettiler ve çölde kırk yıl mühletle vatansız ve topraksız dolaşmaya mahkûm oldular.
Mısır bölgesinden, Filistin’e gidişle ilgili olarak Hz. Musa’nın (a.s.) birinci daveti Kur’an’da şöyle bildirilir:
“Hani Musa kavmine şöyle demişti: “Ey kavmim! Allah’ın size olan nimetini hatırlayın; O, içinizden elçiler çıkarmış, sizi hükümdarlar yapmış ve dünyalardan hiç kimseye vermediğini size vermişti!”
“Ey kavmim! O halde, Allah’ın size yazmış olduğu kutsal beldeye girin; lakin sakın geri dönmeyin, aksi halde, kaybedenlerden olursunuz!”
Onlar dediler ki: “Ey Musa! Orada zorbalar topluluğu var. Bu yüzden, onlar oradan çıkmadıkça, biz oraya asla girmeyiz; ancak onlar, oradan çıkacak olurlarsa, oraya gireriz.”[1]
“Allah dedi ki: ‘O halde, o belde onlara kırk yıl mühletle yasaklanmıştır. Bu müddet içinde onlar, yeryüzünde başıboş dolaşıp duracaklardır. Artık sen de, yoldan çıkmış bu toplum için üzülme!”[2]
Bu kırk yılın akabinde Hz. Musa (a.s.) Filistin’e giremeden, Ürdün’ün fethinden sonra vefat etmişti. Akabinde gelen Yuşa İbn Nûn vaktinde İsrail oğulları Filistin’e girebildiler.[3]
Arz-ı Mevud nedir?
Arz-ı Mev’ud terimi, Maide Suresi’nin 21- 26. ayetlerinden hareketle, Allah’ın, Hz. Musa (as)’nın ümmetine tabi olan, Allah’ın birliğine inanan ve mümin kulların bu bölgede Hz. Musa (as)’nın şeriatını hakim kılma vazifesini üstlenmeleri için vermeyi vadettiği topraklar manasına gelmektedir.
Kur’ân-ı Kerim’de Arz-ı Mev’ud terimi geçmez, lakin Maide Suresi’nin 21. ayetinde geçen “Arz-ı Mukaddes” yani kutsal toprakların bu bölge olduğu müfessirlerce söz edilmiştir. Bu bölge ise Hz. İbrahim (as) ve soyundan gelen peygamberlerin yaşadığı, davalarını sürdürdükleri ve medfun (defnedildikleri) oldukları, içinde Beytülmakdis’in de bulunduğu Filistin topraklarıdır.
İkinci Mâbed devrinden itibaren ise “arz-ı mev‘ûd” diye isimlendirilmiş olup Ahd-i Cedîd’de de bu isimle geçmektedir. Ahd-i Atîk’te burası ayrıyeten “iyi ve geniş diyar” “süt ve bal akan diyar” “bütün memleketlerin süsü olan diyar” diye tavsif edilmiştir.
Kitâb-ı Mukaddes’te Hz. İbrâhim’e yapılan vaadde, “Mısır ırmağından büyük ırmağa, Fırat ırmağına kadar olan bölge” (Tekvîn, 15/8), Hz. Mûsâ ve Yeşu’a yapılan vaadde, “Ayak tabanınızın basacağı her yer sizin olacak” denilmiştir.
Arz-ı mev‘ûdun hudutları Ahd-i Atîk’te daha detaylı olarak şu biçimde verilmektedir: Güney sonu: “Tsin çölünden Edom boyunca olacak ve cenup sonunuz şarka hakikat Tuz denizinin ucundan olacak ve sonunuz Akrabbim yokuşundan cenuba yanlışsız dolaşacak ve Tsin’e geçecek ve onun uçları Kadeş-Barnea’nın cenubunda olacaklar ve Hatsar-Addar’a çıkacak ve Atsmon’a geçecek ve hudut Atsmon’dan Mısır vadisine kadar dolaşacak ve onun uçları deniz yanında olacaktır” (Sayılar, 34/3-5; Tesniye, 15/2-4). Buradaki Tsin çölü Kadeş’in kuzeydoğusunda yer almakta ve arz-ı mev‘ûdun güney hududunu teşkil etmektedir. Tuz denizi bugünkü Ölüdeniz’dir.
Kuran-ı Kerim’de ve peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)’den günümüze kadar ulaşan sahih rivayetlerin hiçbirinde Arz-ı Mevud’un hudutları hakkında bir bilgi yoktur.
Kur’an’da açık olarak belirtilmeyen bu yer, yahudi kutsal kitabı Tevrat’ta ayrıntılıca anlatılmaktadır. Tevrat’ın Tekvin kısmının 13 ve 14. ayetlerinde, Allah (cc), Hz. İbrahim (as)’e ve soyundan gelenlere Nil Nehri’nden Fırat’a kadar olan bölgenin hakimiyetini vadetmiştir. Kuzey sonu Lübnan, güney sonu ise Sina Yarımadası’dır.
Tevrat’taki Arz-ı Mevud Ayetleri
“Ve artık gözlerini kaldır ve bulunduğun yerden şimale ve cenuba bak ve şarka ve garba bak. Zira görmekte olduğun bütün memleketi sana ve ebediyen senin zürriyetine vereceğim’ (Tekvin, 13-14)
“Git! İsrail ihtiyarlarını topla ve onlara de: Atalarınızın Allah’ı, İbrahim’in, İshak’ın ve Yakup’un Allah’ı Yehova bana göründü ve dedi: Sahiden sizi ziyaret ettim ve Mısır’da size yapılanı gördüm; ve dedim: Sizi Mısır’ın badiresinden, Kenanlı ve Hitti, ve Amori, ve Perizzi ve Hivi ve Yebusilerin diyarına, süt ve bal akan diyarına çıkaracağım.” (Çıkış, 3-8)
Yukarıdaki ayette Allah, Mısır’da köle durumunda olan ve eziyet gören İsrailoğulları’na bir nevi gördükleri eziyetlerin mükafatı olarak bal ve süt akan diyar olarak tanımlanan Filistin topraklarını vermiştir. “Vadedilmiş Topraklar”ın temelinde yatan savlardan birisi de bu ayette bölgenin İsrailoğulları’na tahsis edilmesidir. (4)
Peygamberlere vadedilen topraklar
Ahd-i Atik’de geçtiği üzere Hz. İbrahim (as), Ke’nan diyarına gidip yerleşmiş, çadırını oraya kurmuş, İlah gözünün gördüğü her yeri ona ve zürriyetine vereceğini lakin, dört yüz yıl cefa çektikten sonra, dördüncü kuşağın oraya tekrar dönebileceğini bildirmiştir.(5) Tıpkı vaat Hz. İshak’a ve oğlu Hz. Yakub’a da yapılmakta ve evvelkilere vadedilen yere İsrailoğulları’nı götürmek için Hz. Musa (as) da görevlendirilmektedir. Onlar, Allah’tan öbür şeyleri ilah edinmeleri, “Buzağı”ya tapınmaları ye isyankârlıkları yüzünden vadedilen yere gidemeyip, kırk yıl çöllerde kalmakla cezalandırılmışlardır.(6)
Hz. Musa (as)’ın vefatında sonra birebir vaad Hz. Yuşa (as)’ya da yapılmış olup, Hz. Yuşa (as)’dan sonra Hz. Davud (as) vaktinde Sion Dağı (Kudüs) alınmış ve başşehir yapılmıştır. Hz. Davud (as) niyet etse de Kudüs’te Mabed yapılması ve oraya Ahit Sandığı’nın yerleştirilmesi Hz. Süleyman (as) tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu iki peygamberin periyodu musevilerin en rahat ve huzurlu olduğu periyotlar olup, Hz. Süleyman (as)’ın vefatından sonra Babil sürgünü ve Roma işgaliyle Mabed yıkılmış ve museviler dünyanın dört bir tarafında sürgün edilmiştir.
Bu topraklara dönme hayaliyle yaşayan museviler, Arz-ı Mev’ud hayallerinin gerçekleşmesinin Mesih ile olacağına inandıkları için de Mesih’in gelmesini hızlandıracaklarına inandıkları faaliyetlere sürat vermişlerdir.
